Nöbetçi Eczaneler
Cumhurbaşkanlığı Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli Heyeti Üyesi ve TTKD Bilim Danışmanı Dr. Erol Kesici, Cumhurbaşkanlığı Türkiye Ulusal Risk Kalkanı Modeli Şurası toplantısında; kararsız yağışlara bağlı ani sel felaketlerinin önlenmesi için teklif olarak sunduğu ‘Kasukabe modeli’ni anlattı.
‘GIDA KRİZİ VE İNSAN GÖÇÜ’ UYARISI
Tüm dünyanın iklim krizi ile boğuştuğuna dikkati çeken Dr. Kesici hem Türkiye’de hem de dünyanın birçok ülkesinde yaz periyodunda şiddetli yağış ve sel felaketleri, uzun periyodik orman yangınları, hortumlar, çok sıcaklıklar ve buna bağlı kuraklık, su kaynaklarının buharlaşması üzere birçok olumsuzluğun yaşandığını kaydetti. Bilimsel tedbirlerin dikkate alınmaması durumunda bu aksiliklerin daha artacağını aktaran Dr. Kesici hem milyonlarca insanın göç etmesine hem de besin krizi başta birçok büyük yaşamsal sıkıntıya yol açacağı ikazında bulundu.
YEREBATAN SARNICI’NA BENZİYOR
En son İstanbul’da yaşanan sel felaketine dikkati çeken Dr. Kesici, insanlığın 6 bin yıl evvel de uyguladığı, İstanbul’daki Yerebatan Sarnıcı üzere, dünyada ‘Kasukabe modeli’ olarak bilinen sistemin hem suyu depo etme hem de sel felaketini tedbire gayeli riskli bölgelerde kurulması gerektiğini söyledi. Dr. Kesici, “Şu anda çok sıcaklara bağlı kuraklığın tesiri, kararsız yağışlara sebep oluyor. İstanbul’da kentin sıcaklığının atmosfer sıcaklığının üstünde olması nedeniyle kararsız yağışlar önemli oranda arttı. Kasukabe birebir vakitte Japon modeli dedikleri bir model. Yerebatan Sarnıcı üzere eğilimli alanlarda suyu depo ediyor, silo gibisi yapılarda suyu tutuyor ve 1 saniyede 25 metrekarelik bir havuzun suyunu boşaltacak akış gücüyle, bu suyu temaslı tünellerle en yakın dere, çay, göl, deniz yahut yer altında oluşturulacak büyük barajlara ulaştırabiliyor” dedi.
İNSANLIK 6 BİN YIL EVVEL UYGULAMIŞ
Bu sistemle ilgili teklifini heyet toplantısında da sunduğunu belirten Dr. Kesici, “Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Su İdaresi Genel Müdürlüğü yetkilileri ayrıyeten bilgi aldı. Yerebatan Sarnıcı’nda da temel esas budur. Kıtlıkta, güç durumlarda suyu depo etmek ayrıyeten sel felaketine karşı tedbir gayelidir. Baktığımızda insanlık, 6 bin yıl evvel bu sistemleri uygulamış. Anadolu’da, birçok bölgede sarnıçlar hem su deposu hem de sel taşkın tedbire emelli kullanılmış. Yalnızca su deposu olarak düşünülmemeli” diye konuştu.
MALİYETİ KAYIPLARDAN DAHA DÜŞÜK
Türkiye’de sel yaşanabilecek yerlerin belirli olduğunu belirterek, altyapının ehemmiyetini vurgulayan Dr. Kesici, “Japonya’nın Kasukabe kentinde kullanılan sistemi, dünyanın birçok gelişmiş ülkesi de kullanmaya başladı. Sistem yeraltı sarnıçları- barajları, bildiğimiz tarihi Yerebatan Sarnıcı üzere. Bu sistemde yer altına yönlendirilen akış suları depolanarak, sarnıçlara kontaklı bir tünel yahut tünellerle, saniyede 25 metrekarelik havuzun boşaltmasına muadil güçle, ırmağa, dereye, göle, baraja, denize, hangisi yakınsa ona boşaltabilmekte. Çok güçlü ve kalıcı bir yapı. Maliyeti birinci bakışta değerli gelebilir ancak sel sonucu yaşanan maddi ziyan, paklık, sıhhat (su etraf kirliliği, kanalizasyon vb) açısından çok büyük tasarruf sağlamakta” dedi.
