CHP 100 Yaşında… Kılıçdaroğlu: “Tek Adam Rejimine Karşı, Diktatörlüğüne Karşı Elbette Biz Kazanacağız”

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “CHP, Türkiye‘nin içinden geçtiği bu düşünceli periyotta ümitsizliği yıkacak tek adrestir. Zira CHP, Türkiye‘nin içinden geçtiği bu dertli devirde ümitsizlik aşılanamayacak tek adrestir. Biz başaracağız; tek adam rejimine karşı, diktatörlüğüne karşı elbette biz kazanacağız. Cumhuriyetimizi demokrasi ile taçlandıracağız” diye konuştu. Kılıçdaroğlu, “yakında bayan ihtilalini gerçekleştireceklerini” de söyledi.

CHP, kuruluşunun 100. yıldönümü hasebiyle Ankara Anıtpark’ta sanatçı Candan Erçetin’in de konser vereceği bir aktiflik düzenledi. Aktifliğe, CHP’nin eski Genel Liderleri Hikmet Çetin ve Altan Öymen ile eski SHP Genel Lideri Murat Karayalçın da katıldı.

CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, aktiflikte şu konuşmayı yaptı:

“ÜLKEMİZİN DEMOKRASİ TARİHİNDE EŞSİZ YERE SAHİP BİR PARTİNİN MENSUPLARIYIZ”

Bizler; Cumhuriyetimizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ten günümüze; ülkemizin demokrasi tarihinde eşsiz yere sahip bir partinin mensuplarıyız. Büyük Atatürk’ün, kurucusu olduğu Türkiye Cumhuriyetimizle birlikte ‘iki büyük yapıtından biri olarak’ nitelendirdiği CHP bugün itibariyle 100 yaşında. Cumhuriyet Halk Partimizin 100. yaşı kutlu olsun. Tüm Cumhuriyet Halk Partililerin 100. yılları kutlu olsun.

Milli Gayretimizin en kıymetli dönüm noktalarından biri olan 4 Eylül 1919 tarihli Sivas Kongresi partimizin birinci kongresidir. Atatürk de CHP’nin 15 Ekim 1927 tarihli 2. Büyük Kurultayı açış konuşmasında, ‘Fırkamız, geçen ıstırap yılları içinde milletimizin hayatı ve erdemi için gösterdiği yüksek azim ve iradenin mümessili olarak, bundan dokuz sene önce meydana çıkmıştı. Bütün Anadolu ve Rumeli’ye şamil olmak üzere birinci genel kongremiz Sivas’ta akdedilmişti’ kelamlarıyla, partimizin birinci kongresini tescil etmiştir. Bu nedenle, kuruluşundan evvel birinci kongresini yapmış bir parti olarak da dünya siyasi tarihinde özgün bir yere sahibiz. Birinci kongremizde alınan kararların sekizinci hususu özetle şöyledir: ‘Milletlerin kendi bahtlarını şahsen tayin ettikleri bu tarihi çağda merkezi hükümetimizin ulusal iradeye bağlı olması mecburidir. Merkezi hükümetin çabucak ulusal meclisi toplaması, millet ve memleketin geleceği hakkında alınacak bütün kararları meclis kontrolüne sunması zorunludur’. Görüleceği üzere Sivas’ta kongre kararıyla kayıt altına alınan millet egemenliğine tam bağlılık, partimizin ana omurgasını oluşturmuştur.

Öte yandan; partimizin, siyaset bilimi müktesebatına uygun olarak kurulduğu tarih 1923’tür. Atatürk’ün, 6 Aralık 1922’de yaptığı ‘Halkçılık aslına dayanan ve Halk Partisi ismiyle siyasi bir parti kurma niyetindeyim’ açıklamayla başlayan çalışmalar, 9 Eylül 1923’de parti tüzüğünün kabul edilmesiyle tamamlanmıştır.

“9 PRENSİP CHP’NİN UYGAR DÜNYAYLA BÜTÜNLEŞME HEDEFİNİN BİRİNCİ TEMEL METİNLERİNDEN BİRİDİR”

Partimizin birinci programı da 8 Nisan 1923’de Atatürk’ün imzasıyla açıklanan ve bir beyanname niteliği taşıyan ‘9 Umde’dir. Yani 9 prensiptir. 9 unsurun birinci hususu şöyledir; ‘Egemenlik kayıtsız koşulsuz milletindir. Yönetim prosedürü halkın direkt doğruya kendi yazgısını belirlemesi aslına dayanır.  Ulusun gerçek temsilcisi Türkiye Büyük Millet Meclisi’dir. Türkiye Büyük Millet Meclisi dışında hiçbir kişi, hiçbir makam, hiçbir güç milletin yazgısına hükümran olamaz.’

4 Eylül 1919’dan 9 Eylül 1923’e kadar geçen vakit içinde Cumhuriyetimizin ve partimizin kurucu takımları, millet egemenliğine duydukları inançtan asla ve asla geri adım atmamışlardır. Birinci hususla birlikte, saltanatın kaldırılması ve egemenliğin milletin gerçek temsilcisi olan Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde toplanması, yargı, maliye, güvenlik, tarım, iktisat, toplumsal güvenlik, toplumsal yardımlar ve kamu alanında bilimsel temelli ıslahatlar yapılması, laik eğitim sistemine geçilmesi, kamu hizmetlerinin kontrole tabi kılınması, kamu istihdamının liyakat aslına dayandırılması üzere hususlar nedeniyle 9 unsur CHP’nin uygar dünyayla bütünleşme hedefinin birinci temel metinlerinden biridir. Bununla gurur duyuyoruz.

“ÜLKEMİZİ ÇOK PARTİLİ SİYASİ HAYATA TAŞIYAN EN TEMEL OLGU İNÖNÜ’NÜN DEMOKRASİYE DUYDUĞU SARSILMAZ BAĞLIĞIDIR”

Partimiz 15 Ekim 1927’de 2. Büyük Kurultayı’nı toplamıştır. Atatürk’ün Büyük Nutku’nu da okuduğu bu kongrede birinci dört prensibimiz Cumhuriyetçilik, halkçılık, laiklik ve milliyetçilik prensipleri kabul edilmiştir. 1931 yılında gerçekleşen 3. Büyük Kurultayda devletçilik ve devrimcilik prensiplerinin kabulüyle, partimizin ‘Altı Ok’u tamamlanmıştır. Atatürk’ün katıldığı son kurultay ise Mayıs 1935 Kurultayıdır. Atatürk bu kurultayda, ‘Uçurumun kenarında yıkık bir ülke’ cümlesiyle başlayan veciz konuşmasını yapar. Partimizin ismi de artık Cumhuriyet Halk Fırkası değil, Cumhuriyet Halk Partisi’dir.

Büyük Atatürk’ün vefatının akabinde partimizin birinci harikulâde kurultayı toplanır. Atatürk’ün yol arkadaşı, Lozan kahramanı, 2. Cumhurbaşkanımız İsmet İnönü Aralık 1938 kurultayında ikinci genel liderimiz olarak seçilir. Merhum İnönü, Atatürk’ün başlattığı ulusal kalkınmanın ve çağdaşlaşmanın sürdürücüsü olmakla kalmayacak; ülkemizi 2. Dünya savaşından uzak tutan bir diplomasi dehası olarak da tarihteki yerine alacaktır. İnönü birebir vakitte, ismini demokrasi tarihimize altın harflerle yazdırmayı da başaracaktır. Ülkemizi çok partili siyasi hayata taşıyan en temel olgu İnönü’nün demokrasiye duyduğu sarsılmaz bağlılığıdır.

“İNÖNÜ, TÜRK DEMOKRASİSİNİN EN DEĞERLİ KAHRAMANLARINDAN BİRİDİR”

1950’de Demokrat Parti’ye karşı kaybettiğimiz seçimleri ‘Bu hezimet benim en büyük zaferimdir’ kelamlarıyla nitelendiren İnönü, Türk demokrasisinin en kıymetli kahramanlarından biridir.

İnönü’nün, 1959 yılında iktidara yürüyen CHP’nin genel lideri olarak sistem değişikliği önermesi ve bu değişikliği ‘İlk maksatlar Beyannamesi’ olarak kamuoyuyla paylaşması da partimizin bir öteki kıymetli atılımı olmuştur. CHP’nin 14. Kurultayında Turan Güneş tarafından okunan ‘İlk maksatlar beyannamesi’ Sivas kararlarının özünü oluşturan ve 9 Umde’de vurgulanan hakimiyetin kayıtsız kuralsız millete ilişkin olduğu prensibi temelinde esaslı bir değişim öngörüyordu.

14 Ocak 1959 tarihinde açıklanan Beyannamenin birinci iki unsurunu aktarmakla yetineceğim. Birinci iki husus Cumhuriyet Halk Partisi’nin demokrasiye ve özgürlüğe bağlı; demokrasi ve özgürlük ismine herkes için çaba eden tarihî kimliğinin ispatıdır. Bir, demokratik inkişafımızı durduran, gerileten bütün antidemokratik kanunlar, yöntemler, zihniyet ve tatbikat kaldırılacaktır. İki, anayasamız çağdaş demokrasi ve cemiyet anlayışına uygun, halk egemenliği, hukuk devleti, toplumsal adalet ve emniyet temellerine dayanan bir devlet nizamına nazaran değiştirilecektir.

“İNÖNÜ’NÜN PARTİMİZ İÇİN ATTIĞI KIYMETLİ ADIMLARDAN BİRİ DE TEMELLERİ ATILAN UNSURLARIN, ‘ORTANIN SOLU’ KAVRAMIYLA NETLEŞTİRİLMESİDİR”

İnönü’nün partimiz için attığı kıymetli adımlardan biri de 9 Umde’yle temelleri atılan prensiplerin, ‘Ortanın Solu’ kavramıyla netleştirilmesidir. Öte yandan 12 Eylül 1963’te Türkiye’nin AB’nin temelini oluşturan Avrupa Ekonomik Topluluğu’na üyeliğinin önünü açan Ankara Mutabakatı imzalandığında periyodun başbakanının merhum İnönü oluğunu da unutmamak gerekir. 3. Genel Liderimiz Bülent Ecevit, İnönü’nün ‘Ortanın Solu’ tercihini, ‘Ortanın solundakiler, insancıdır, halkçıdır, toplumsal adaletçidir, plancıdır, halkı gözetici bir biçimde devletçidir, özgürlüğe bağlıdır, toplumsal demokrasiden yanadır; ortanın solundakiler ilerici, devrimci ve reformcudur’ kelamlarıyla sahiplendi.

“ECEVİT BASKICI REJİME KARŞI SÜRDÜRÜLEN GAYRETİN DE AKTÖRLERİNDEN BİRİ OLDU”

Ecevit’in bu sahiplenişi, ‘Halkçı Ecevit’ efsanesinin doğmasına neden oldu. Karaoğlan, 1974 yılında Başbakan Yardımcılığını Merhum Necmettin Erbakan’ın üstlendiği CHP- MSP koalisyon hükümeti periyodunda Kıbrıs’ın Beşparmak dağlarına milliyetçiliğimizi nakşetti… Ecevit yalnızca 70’li yıllar boyunca yalnızca partimizi iktidar yapmanın uğraşını sürdürmedi. Tıpkı vakitte ülkenin içinden geçtiği karanlık devirde baskıcı rejime karşı sürdürülen gayretin de aktörlerinden biri oldu. Bu uğraşını 12 Eylül askeri darbe devrinde de kararlılıkla sürdürdü. Ecevit sonrası CHP’de özel bir yeri olan merhum Deniz Baykal’ı da sevgiyle ve hasretle anıyorum.

“YENİDEN AÇILAN CHP, TÜRKİYE’NİN SOL TOPLUMSAL DEMOKRAT BİRİKİMİNİN TEKRAR YAPILANMASI AÇISINDAN KIYMETLİ BİR MİSYON ÜSTLENMİŞTİR”

11 Şubat 2023 tarihinde kaybettiğimiz Sayın Baykal, 12 Eylül Askeri darbesiyle birlikte kapatılan ve yeniden bir 9 Eylül’de; yani 9 Eylül 1992’de yine açılan partimizin dördüncü genel lideridir. Sayın Baykal’ın genel başkanlığında tekrar açılan CHP, Türkiye’nin sol toplumsal demokrat birikiminin yine yapılanması ve yenilenmesi açısından kıymetli bir vazife üstlenmiştir. Sayın Baykal’ın bilhassa 1 Mart tezkeresi sürecinde üstlendiği rol ve gösterdiği kararlılık ülkemizi büyük bir badireden kurtarmıştır. Gördüğünüz üzere tüm genel liderlerimizin tek bir maksadı vardı; bu hoş ülkemizin topyekün refahı, memnunluğu, huzuru ve ülkemizde demokrasimizin kökleşmesi.

“PARTİMİZ HALKIN HÜRRİYETİNİ ORTADAN KALDIRMAK İSTEYEN HERKESE VE HER KURUMA KARŞI DEVRİMCİ BİR RUHLA DİKİLMEYİ UNSUR EDİNMİŞTİR”

Değerli arkadaşlarım, 25 – 26 Temmuz 2020 tarihlerinde yapılan 37’inci Olağan Kongremizde kabul ettiğimiz İkinci Yüzyıla Davet Beyannamemizi de hatırlatmak isterim. Bir kongre kararına dönüşen bu beyannamemiz de, Sivas Kongresi, 9 Umde ve Birinci Gayeler Beyannamesi ile Büyük Atatürk’ün unsur ve ihtilallerinden aldığımız ilhamla hazırlanmıştır.

İkinci Yüzyıla Davet Beyannamesi, milletin egemenliğine bağlılığımızın ve parlamenter sisteme duyduğumuz inancın cisimleşmiş halidir. Bu kısa tarihî kıymetlendirme ve anımsatmaların akabinde geleceğe dair de şunları söylemek isterim… Cumhuriyet Halk Partisi, ‘Halkımıza hürriyet ve hakimiyet temin eden kutsal bir cemiyettir. Halk Partisinin ruhu tam bağımsızlık ve kayıtsız koşulsuz ulusal egemenliktir’ bu kelamlar Mustafa Kemal Atatürk’e aittir. Münasebetiyle partimiz halkın hürriyetini ve hakimiyetini ortadan kaldırmak isteyen herkese ve her kuruma karşı devrimci bir ruhla dikilmeyi unsur edinmiştir.

“HER BİR TARTIŞMA CHP’Yİ BÜYÜTEN, GÜÇLENDİREN SONUÇLAR DOĞURMUŞTUR”

Bu temel unsur doğrultusunda parti içi tartışmalardan da çekinmemiş; tersine parti içi tartışmaları yenilenmenin aracı olarak kabul etmiştir. Her bir CHP’li; etik unsurlara bağlı kalınarak yapılan tüm tartışmaları, Büyük Atatürk’ün önderliğinde başlayan ve ülkemizin kalıcı olarak demokratikleşmesi maksadını taşıyan devrimci uğraşımıza bir katkı olarak niteler. Bu bağlamda, yüzyıllık tarihimiz boyunca yaşadığımız tüm tartışmalar, yeni ve güçlü başlangıçlarımız için bir liman görevi görmüştür. Her bir tartışma CHP’yi büyüten, güçlendiren sonuçlar doğurmuştur.

“GÖRECEKSİNİZ, YAKINDA BAYAN İHTİLALİNİ GERÇEKLEŞTİRECEĞİZ”

100. Yılımızda nasıl bir Türkiye istiyoruz? Bir, Üniversiteleri özerk, bilgi üreten, teknoloji ihtilalini yaşatan bir Türkiye… İki, geleceğini yurt dışında arayan değil, emeğini, bilgisini ülkesi için harcayan, ülkesi için kullanan gençlerinin ve vatandaşlarının memnun olduğu bir Türkiye istiyoruz. Üç, herkesin fikrini özgürce tabir edebildiği, hapishanelerinde niyetlerinden dolayı hiçbir tutuklunun, mahkumun bulunmadığı bir Türkiye istiyoruz. Dört, devlet idaresinde liyakatin hükümran olduğu, devleti oluşturan kurumların kendi kültürlerini oluşturdukları, inşa ettikleri bir Türkiye istiyoruz. Beş, yargının bağımsız ve tarafsız olduğu, adaletin, hukukun üstünlüğü ve vicdani kanaate nazaran gerçekleştiği bir Türkiye istiyoruz. Yani ‘darbe hukuku’ndan arınmış bir Türkiye istiyoruz. Altı, siyasetin ahlaki temeller üzerinde yapıldığı, dinin, inançların, kimliklerin siyasete alet edilmediği, inançlara, kimliklere ve hayat biçimlerine hürmet duyulduğu, hiç kimseye ikinci sınıf vatandaş muamelesinin yapılmadığı bir Türkiye istiyoruz. Yedi, bayan erkek eşitliğinin sağlandığı, tabiat haklarının korunduğu bir Türkiye istiyoruz. Bir parantez açayım bu ortada. Göreceksiniz, yakında bayan ihtilalini gerçekleştireceğiz. Sekiz, basının, yani medyanın iktidarlar tarafından baskılanmadığı, gazetecilerin mahpusa atılmadığı; gücü, yani iktidarı şartsız destekleyen medyanın kamu kaynaklarıyla beslenmediği bir Türkiye istiyoruz. Dokuz, kamu kaynaklarını harcayan iktidarın harcadığı her kuruşun hesabını verdiği bir Türkiye istiyoruz. Yani devlet idaresinin şeffaf olduğu Türkiye istiyoruz. On, kuruluşundaki ideolojiye uygun olarak ‘yurtta barış, dünyada barış’ unsurundan vazgeçmeyen bir Türkiye istiyoruz. On bir, global çaptaki tüm gelişmeleri izleyen, iklim değişikliğinden teknolojiye kadar meseleleri gören, tahlili için planlama yapan, ömür kalitesini yükselten bir Türkiye istiyoruz. Yani siyasal bağımsızlığını ekonomik gücüyle garanti altına alan bir Türkiye istiyoruz. On iki, Ulusal Kurtuluş Savaşını yöneten Gazi Meclisin, yolsuzlukları aklayan değil, bir kişinin iradesine teslim olan değil, kuruluşundaki ruha dönmeyi amaçlayan bir Türkiye istiyoruz. On üç, tüm bu ve gibisi amaçların gerçekleşmesi için eğitimde fırsat eşitliğini sağlayan, kişinin sorgulama kapasitesini geliştiren, laik ve bilimsel eğitimin vazgeçilmezliğini savunan bir Türkiye istiyoruz. Yani ‘fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür’ jenerasyonlar yetiştiren bir Türkiye istiyoruz.

“CUMHURİYET HALK PARTİLİLERİN BUGÜN İÇİN EN DEĞERLİ VAZİFESİ, GELECEĞE EMİN ADIMLARLA YÜRÜMEKTİR”

Bunları gerçekleştirdiğimizde daima birlikte büyük bir değişime, dönüşüme imza atmış olacağız. Bu imza yalnızca bizim değil, bu hoş ülkenin gençlerine, bayanlarına, çiftçilerine, bilim beşerlerine, iş beşerlerine yani hepimize ilişkin olacak. Bize nazaran Cumhuriyet Halk Partililerin bugün için en kıymetli misyonu, bu vakte kadar buluşamadıklarımızla da buluşarak geleceğe emin adımlarla yürümektir.

“CHP, GERÇEKLEŞEN İHTİLALLERİN ÖNCÜSÜDÜR”

CHP, Türkiye’nin Bağımsızlık Savaşı’nın ve onun devamında gerçekleşen ihtilallerin öncüsüdür. CHP’nin tarihi, Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihiyle özdeştir. 100 yıl boyunca Mustafa Kemal’in dediği üzere, ‘Memleket ve milletin her türlü destekten yoksun bırakıldığı, uğursuz bir hengamenin yaşandığı bir periyotta, herkesi çatısının altında buluşturan kutsal, devrimci bir parti’ olmaktan vazgeçmedik. Asla ve asla vazgeçmeyeceğiz. O nedenledir ki; CHP, Türkiye’nin içinden geçtiği bu düşünceli periyotta ümitsizliği yıkacak tek adrestir. Zira; CHP, Türkiye’nin içinden geçtiği bu zahmetli devirde ümitsizlik aşılanamayacak tek adrestir. Biz başaracağız; tek adam rejimine karşı, diktatörlüğüne karşı elbette biz kazanacağız. Cumhuriyetimizi demokrasi ile taçlandıracağız… Yaşasın Cumhuriyet Halk Partisi… Yaşasın Türkiye Cumhuriyeti…”