Nöbetçi Eczaneler
Türkiye‘nin bitki genetik kaynakları da kullanılarak geliştirilen “Türkzoy”, “Survivor” ve “Anazoy” isimli çim çeşitlerinin Van‘daki şartlara ahenk sağladığı belirlendi.
Akdeniz Üniversitesi ve özel dal işbirliğinde, yüksek sıcaklığa, kuraklığa, hastalık ve zararlılara karşı daha üstün dayanıma sahip, iç ve dış pazar isteklerine uygun kalite ve nitelikteki çim çeşitlerinin ıslahı ve geliştirilmesi maksadıyla proje başlatıldı.
TÜBİTAK dayanaklı projeler kapsamında yerli bitki genetik kaynaklarını kullanarak çeşitler ortası melezleme ıslahı ile elde edilen “Survivor” isimli Bermuda çimi ile TÜBİTAK ve Tarım ve Orman Bakanlığı takviyeli projeler kapsamında “Anazoy” ve “Türkzoy” isimleri verilen “Hibrit Zoysia” çeşitlerini geliştiren akademisyenler, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Kayseri, Samsun ve Van‘da bu çeşitlerin performansını belirlemeye çalışıyor.
Bu kapsamda, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinin (Van YYÜ) işbirliğiyle çim çeşitlerinin Van şartlarına adaptasyonu araştırıldı. Van YYÜ yerleşkesinde tesis edilen yaklaşık 200 metrekare yere haziranda ekilen çeşitler yeşererek yeşil çim örtüsü oluşturdu.
Zorlu iklim şartlarına ve global ısınmaya en sağlam çeşitlerin tespiti maksadıyla yürütülen çalışmada, “Survivor”, “Türkzoy” ve “Anazoy” ismi verilen yerli çim çeşitlerinin yüksek kalite sağladığı belirlendi.
Bu çeşitlerin, konutların bahçelerinden spor alanlarına kadar yeşil alanlarda kullanımı öneriliyor.
Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Songül Sever Keyifli, AA muhabirine, Türkiye‘nin mahallî gen kaynaklarını da kullanarak kuraklığa, yüksek sıcaklara ve iklim şartlarına uygun sağlam çim çeşitlerini geliştirmeyi amaçladıklarını söyledi.
Van YYÜ ile işbirliği yaparak geliştirdikleri çim çeşitlerini Van’ın iklim şartlarına adaptasyonunu tahlil ettiklerini belirten Memnun, “Ülkemizde kullanılan yeşil alan çim çeşitlerin yüzde 90’ı yurt dışından ithal ediliyor. Global iklim değişikliyle ortaya çıkan iki büyük sorun var. Biri her yıl artan sıcaklıklar, başkası de kuraklık ve buna rağmen azalan su kaynakları. Önceliğimiz yüksek sıcaklıklara daha güçlü, mevcut ithal çeşitlerden daha az su tüketen ve yeşil kalabilen yerli çeşitlerimizi geliştirebilmek ve bunların kullanımını yaygınlaştırmak. Çalışmalarımızın büyük kısmı TÜBİTAK dayanaklı. 10 yılı aşkın bir emeğin sonucunda geliştirdiğimiz çeşitleri ülkemizin farklı bölgelerinde test ediyoruz.” diye konuştu.
“Üstün kuraklık dayanımlarına sahipler”
Van’da birinci çalışmalarını gerçekleştirdiklerini anlatan Memnun, şu bilgileri verdi:
“Burada da sıcaklık ve su sorunu görülmeye başlandı. Halihazırda Van’da kullanılan çim çeşitlerinin tamamı yurt dışı orijinli serin iklim çim çeşitleri olup yüksek sıcaklıklardan olumsuz etkileniyor ve yüzde 50 daha fazla su tüketiyor. Yerli ıslah programlarımızda geliştirdiğimiz ve ülkemiz şartlarına daha uygun adapte olan çim çeşitlerine muhtaçlığımız var. Yerli çim çeşitlerimizi para ödeyerek yurt dışından getirdiğimiz ithal çim çeşitleriyle yan yana ekerek performans karşılaştırmalarını yapıyoruz. Van’daki çalışmalarımız sonucu şu ana kadar aldığımız müşahedeler, bizi çok umutlandırdı. Geliştirdiğimiz çeşit adaylarının Van şartlarında kullanılabileceğine işaret ediyor. Çeşit adaylarımızın tamamı Van’da yaygın kullanılan serin iklim çim cinslerinin tersine, yaz aylarında 27-35 derece ve üstü sıcaklıklara epey güçlü olmasının yanında üstün kuraklık dayanımlarına sahipler.”
“Survivor”, “Türkzoy” ve “Anazoy” ismiyle tescilledikleri Bermuda ve Zoysia çim çeşitlerinin Van’da birinci sefer denendiğinin altını çizen Keyifli, şunları kaydetti:
“Bermuda ve Zoysia çimleri, Avrupa, Amerika ve bilhassa tüm Asya ülkelerinde kullanılıyor. Bilhassa global iklim değişikliği sonucu artan sıcaklık ve kuraklık nedeniyle bu tiplerin kullanımı Güney Avrupa ve Akdeniz’i çevreleyen ülkelerde her geçen gün artıyor. Belirtilen bu ülkeler kıymetli bir pazarımız olabilir. Seçeneklerimizi artırıyoruz. Global iklim değişikliğine karşı sürdürülebilir yeşil alanlar için geliştirdiğimiz ve önerebileceğimiz yerli çeşitlerimiz var. Burada denediğimiz çim çeşitlerini kullanarak haftada iki sulamayla daha kaliteli yeşil alanlar oluşturabileceğiz. Türkzoy ve Anazoy çeşitlerini halihazırda Kıbrıs’ta denedik ve çok beğenildi. Emelimiz yalnızca Türkiye değil, yurt dışı pazarında da yer almak. Şu an Antalya, Diyarbakır, Kayseri, Samsun, Bursa ve Van’daki farklı lokasyonda çalışmalarımız devam ediyor. Sonuçları verilendiriyoruz. Çeşitlerimizin üretim müsaadesini aldık. Satışına bir pürüz yok. Firma yurt dışı satışlarına başlayacak.”
“İthalatın önüne geçeceğiz”
Van YYÜ Mimarlık ve Tasarım Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şevket Alp ise ülkedeki yeşil alanlarda yerli çim çeşitlerinin kullanılması ve yaygınlaştırılmasına yönelik çalışma yürüttüklerini söyledi.
Van’ın turizm açısından daima geliştiğini söz eden Alp, “Van Gölü etrafında konutlar süratle yükseliyor. Buna bağlı çim kullanımı artıyor. Yaptığımız araştırmalarda ithal çim tohumlarının kullanıldığını tespit ettik. Bunun önüne geçmek için Akdeniz Üniversitesi ve özel şirket işbirliğinde yerli çimlerin kullanımı için çalışma başlattık. Başarılı sonuçlar elde ettiğimize inanıyoruz. Belediyelere, kamu ve özel kuruluşlara kuraklığa sağlam, iklim koşullarına uygun çim çeşitlerini sunacağız. Yerli çim çeşitlerimizi kullanarak ithalatın önüne geçeceğiz. Van, daha az su isteyen çimlerle yemyeşil olacak.” değerlendirmesinde bulundu.