Türkiye'nin pozisyonu kritik: Büyük kıymet taşıyor, 40 milyar dolarlık maksat belirlendi

Ticaret Bakanlığının “Dış Ticaret Lojistiği” raporundan derlenen bilgiye nazaran, kıtalar ortasında bölgesel merkez olan ve Avrupa, Asya, Afrika ve Orta Doğu’nun geçiş koridoru üzerinde yer alan

Türkiye, dünyanın en değerli lojistik üslerinden biri olabilecek pozisyonda yer alıyor.

Türkiye, daldaki global gelişmelerden en çok ekonomik yarar sağlayacak ülkeler ortasında bedellendiriliyor. Doğu-batı ve kuzey-güney ekseninde Türkiye’den geçen taşıma koridorları üzerinde lojistik hizmetlerin birleştirilmesi, ölçeklerin büyümesi ve intermodal nakliyecilik (yüklerin birden fazla taşıma cinsiyle taşınması) için aktarma merkezleri oluşturulması, ülkenin global gayeleri ortasında yer alıyor.

Ülke, stratejik pozisyonu bakımından geniş çapta dış ticaret hacmine sahip birçok pazara erişim sunuyor. Türkiye’nin Doğu Avrupa, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’ya kolay erişim imkanı sağlayan avantajlı coğrafik pozisyonu, bölgedeki nakliyat faaliyetleri için bir üs fonksiyonu görmesini sağlıyor.

Büyük yatırımlar nakliyatı kolaylaştırıyor

Türkiye’de lojistik kesiminin geliştirilmesi ismine çok kıymetli projeler hayata geçirilirken, bu alanda çalışmalar sürdürülüyor. İstanbul Havalimanı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Osmangazi Köprüsü, Marmaray, 1915 Çanakkale Köprüsü, Bakü-Tiflis-Kars tren çizgisi, yüksek süratli tren sistemleri üzere altyapı yatırımları, Türkiye Lojistik Master Planı çalışmaları, demiryolu nakliyatının özgürleştirilmesi ve Ticaretin Kolaylaştırılması Muahedesi kapsamında sürdürülen çalışmalar üzere gelişmeler, ulusal ve milletlerarası nakliyecilik faaliyetlerini kolaylaştırıcı rol oynuyor.

Son 20 yılda gerçekleştirilen yaklaşık 183 milyar dolar fiyatındaki ulaştırma-altyapı yatırım ve harcamalarının temel gayesi, Türkiye’yi lojistik bir üs haline getirmek ve Asya ile Avrupa ortasında süratli ve kesintisiz bir irtibat sağlamak olarak belirlendi.

Lojistik bölümü Türkiye için kıymet taşıyor

Türkiye’de lojistik ve nakliyecilik bölümünün hizmet ihracatından aldığı hisse her geçen yıl artmaya devam ediyor. 2022 yılında yapılan 90,5 milyar dolarlık hizmet ihracatının 36,6 milyar dolarlık kısmı, lojistik ve nakliyecilik hizmetleri dalında gerçekleştirildi. Bu oran, lojistik kesiminin ülke açısından değerini ortaya koyuyor.

Gelecek devirde bu ölçünün daha da artırılarak 40 milyar dolar düzeylerine ulaştırılması hedefleniyor

Söz konusu kesimin gelişiminde Bakanlık tarafından sağlanan dayanakların de büyük tesiri bulunuyor. Lojistik ve nakliyecilik hizmetleri dalına 2022 sonuna kadar genel takviyeler kapsamında yaklaşık 2,7 milyon lira, Turquality Takviye Programı kapsamında ise yaklaşık 447 milyon lira takviye sağlandı.

Dış ticaret dataları nakliyecilik modları prestijiyle değerlendirildiğinde, 2022 yılında ihraç taşımaları için birinci sırada deniz yolu yer aldı. Toplam 254,2 milyar dolarlık ihracatın yüzde 59,1’i deniz yolu ile yapıldı. İkinci sırada yüzde 31 ile kara yolu, üçüncü sırada ise yüzde 8,1 ile hava yolu yer aldı, demir yolunun oranı yüzde 1 oldu. Öbür taşımaların hissesi ise yüzde 0,8 olarak belirlendi.

Bölümün yeşil dönüşüm kapsamında tekrar yapılanması gerekiyor

Avrupa Birliği’nin açıkladığı Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın lojistik ve nakliyecilik bölümü açısından da tesirleri bulunuyor. Burada, düşük emisyon ve güçle üretilen eserlerin mümkün olan en düşük emisyona sahip araçlarla taşınması değer taşıyor. Bu durum, lojistik ve nakliyecilik dalının tekrar yapılanmasını gerektiriyor.

Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında nakliyat bölümü için belirlenen kimi maksatlar şöyle:

“Sürdürülebilir ve akıllı hareketlilik stratejisi benimsenecek, çevreci araçlar ve alternatif yakıtlar (biodizel, bioetenol) desteklenecek. Düşük ve sıfır emisyonlu araçlara yatırıma odaklanılacak. Çevreyi daha az kirleten nakliyecilik modelleri öne çıkarılacak. Kara yolu ile yapılan nakliyeciliğin yüzde 75’i demir yolu ve iç su yollarına aktarılacak. Havacılık emisyonlarının düşürülmesi amaçlanacak.”