Türkiye’nin her yerinde kentsel dönüşüm: 3 milyon 300 bin konutun dönüşümü sağlandı

Bakanlık olarak kentsel dönüşüm çalışmalarında yerinde, istekli ve süratlilik prensiplerini merkeze alan adımlarla hareket edildi. Bugüne kadar ülkemizde 3 milyon 300 bin konutun dönüşümünü sağladı. 6,6 milyon mesken ve iş yeri kontrolü tamamlandı. Toplumsal konut, dönüşüm ve yapı kontrol çalışmalarıyla nüfusun yüzde 65’ine denk gelen 55 milyon vatandaşımız sarsıntıya güçlü konutlar da yaşıyor. 81 vilayette 922 ilçede 250 bin konutun dönüşümü devam ediyor. Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı (TOKİ) eliyle 37 bin toplumsal donatısıyla birlikte tam 1 milyon 180 bin toplumsal konut inşa edilerek yapı stoku güçlendirildi.

Deprem tehdidi başta olmak üzere afet risklerine maruz pozisyonda bulunan yerleşim alanları ve bilhassa 1999 yılı öncesi inşa edilen yapı stokunun niteliksiz oluşu da göz önünde bulundurulduğunda 2035 yılına kadar acil dönüşmesi gereken 6.5 milyon konutun yenilenmesi öncelikli amaçlarımız ortasında yer almaktadır. Bakanlığımızca yapılan çalışmalar sonucunda amaç; kentsel dönüşüme girmemiş hiçbir konut bırakmamak.

“Dünya tarihinin en büyük şehircilik atağı olan “Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden” projesiyle dayanıksız binalar devlet dayanağıyla kentsel dönüşüme dahil edilecek”

“Evlerinin riskli yapı tespitini yaptıran vatandaşlar ister yerinde, ister rezerv alanda dönüşüme giren yeni meskenlerine maliyetinin yarısını ödeyerek sahip olacak”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da kentsel dönüşümde “Yarısı Bizden” kampanyası başlattıklarının muştusunu verdi. “Yarısı Bizden” projesiyle İstanbul’da en az 6 milyon vatandaş inançlı ve sarsıntıya güçlü yuvalarına kavuşacak. Oturdukları meskenlerinin riskli yapı tespitini yaptıran vatandaşların ister yerinde, ister rezerv alanda dönüşüme giren konutlarının maliyetinin yarısı devlet tarafından karşılanacak. Yüzyılın dönüşümünde ek nüfus getirmeden İstanbul’da tespit edilen 220 bin binadaki 1,5 milyon riskli konutun dönüşümü için kentin Anadolu ve Avrupa Yakası’nda 500’er bin rezerv konut üretilecek, 500 bin konutun da yerinde dönüşümü sağlanacak. Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı (TOKİ) eliyle yürütülecek olan kentsel dönüşümde “Yarısı Bizden” projesiyle vatandaşlar yeni ve inançlı yuvalarına uygun taksitlerle kavuşacak, dönüşüm sürecine dahil olan vatandaşların konutlarının inşaatı en geç 2 yıl içinde tamamlanacak. Bu süreçte vatandaşlara 10 bin 500 lira

taşınma yardımı yapılacak. Ayrıyeten proje kapsamında İstanbul’da aylık 3 bin 500 lira olan kira yardımı 5 bin 250 liraya yükseltildi.

Kentsel dönüşüm sürecine dahil olacak vatandaşlara, borçlanacakları ölçüde ise devlet tarafından çeşitli kolaylıklar sağlanacak. 100 metrekare büyüklüğünde 2 oda, 1 salon konutunu tekrar yapmak isteyen vatandaşın maliyeti 1,5 milyon lira çıktıysa bunun 750 bin lirasını devlet hibe edecek. Kalan 750 bin lirasını vatandaşın kendisi ortaya koyarak meskenini yenileyebilecek. Vatandaşlar, yüzde 0,79 faizle 10 yıl vadeli kredi kullanabilecek yahut yüzde 10’u peşin, kalanı 10 yıl vadeli olarak ÜFE/TEFE memur maaş artış oranlarından düşük olanını aşmayacak seviyede güncellenecek sayılarla borcunu ödeyebilecek. Bu prosedürle yüzde 10’u peşin ödenen 750 bin liralık borçlanma için aylık taksit 5 bin 625 lira, 900 bin liralık borçlanma için aylık taksit 6 bin 750 lira seviyesinde gerçekleşecek. Münasebetiyle cebinde hiç birikmiş parası olmayan vatandaş bile devletin vereceği katkıyla ve kendi hissesine düşen kısmı uygun koşullarda borçlanarak inançlı bir yuva sahibi olabilecek. Tüm bu dönüşümler, TOKİ garantisi ve kalitesiyle gerçekleştirilecek.

İstanbul’da dönüşüm gereksinimi olan 1,5 milyon konuttan birinci etapta durumu acil olan 300 binin, 200 bini yerinde, 100 bini rezerv alanlarda olacak halde 1 yılda tamamlanması hedefleniyor. Böylelikle İstanbul’da 5 yıl içinde zelzeleye dayanıksız bina bırakmamak amaçlanıyor. “Yarısı Bizden” kampanyası kapsamında boş ve rastgele bir yapılaşmanın olmadığı alanlarda iki yeni uydu kent kurulacak. Yeşil alanı ve toplumsal donatılarıyla yeni uydu kentlerin inşasını muhakkak lokasyonlarda gerçekleştirilecek. Dönüşüme giren konutlar en geç 2 yılda teslim edilecek.

Kentsel dönüşümde “Yarısı Bizden” dönüşümü kapsamında meskenlerini kentsel dönüşüme dahil etmek isteyen mülk sahibi vatandaşlar birinci olarak 26 Nisan-29 Mayıs tarihleri ortasında e-devler üzerinden müracaat yapacak. Akabinde Bakanlığımız uzmanları tarafından müracaatta bulunulan binanın ön incelemesi yapılarak keşif raporu hazırlanacak. Gönüllülük aslıyla muahedeye varılan bina için protokol hazırlanarak proje etabına geçilecek. Ruhsat alma sürecinin akabinde binanın boşaltılması sağlanacak.

Türkiye’nin 81 vilayetinde alanda 250 bin konutun kentsel dönüşümü devam ediyor. İstanbul’da ise 39 ilçede 188 farklı alanda kentsel dönüşüm çalışmaları sürüyor.

2012 yılında “Türkiye’nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm” atılımıyla, 10 yıllık süreçte İstanbul’un 39 ilçesinde Bakanlığımız, vatandaşımız ve özel kesimimiz eliyle toplam 695 bin bağımsız ünitenin kentsel dönüşüm süreci tamamlandı. Bakanlığımız eliyle alanda devam eden çalışmalar kapsamında 98 bin bağımsız ünitenin dönüşüm süreci devam ediyor.

Fikirtepe’de kördüğüm olan kentsel dönüşüm sorunu devlet ve millet iradesiyle çözüldü. İnançsız yapılar, sıhhatsiz hayat alanları ile çevrili olan Fikirtepe, inançlı yapıları, toplumsal donatıları, yeşil alanları, 7/24 yaşayan itibar caddesi ve ticari ünitelerin yer aldığı yeni hali ile dönüşüyor, İstanbul’un en beğenilen ömür alanlarından biri oluyor. Eğitim, sıhhat, toplumsal ve kültürel alanlarıyla tüm ayrıntılarının tekrar tasarlandığı, insanların huzur ve inanç içinde yaşayacağı, tamamlandığında İstanbul’un yeni çekim merkezi olması beklenen Yeni Fikirtepe, hak ettiği bedeline ulaşıyor. Fikirtepe’de kentsel dönüşüm kapsamında 60 bin vatandaşı ilgilendiren Yeni Fikirtepe’de toplamda 12 bin 418 konut inşa edilecek. Yeni Fikirtepe Konutları-1’de 1.648 konut teslim edildi. 10 bin 770 bağımsız kısmın üretimi devam ediyor. Bakanlık gayeleri ortasında Fikirtepe’de 2024 Temmuz tarihine kadar konutuna yerleşmeyen tek bir vatandaşın kalmaması amaçlanmaktadır.

Tozkoparan’da zelzeleye dayanıksız riskli yapılar yerinde dönüşüme girdi. Tozkoparan’da semt kültürünün yaşatıldığı, yatay mimari anlayışıyla hazırlanan dönüşüm projesiyle beklenen yerinde ve yeşil dönüşüm hayalinin birinci adımı atıldı. Tozkoparan’da sarsıntı riskinden arınmış, kaliteli hayat alanlarına sahip, toplumsal donatıları ile huzurlu ve yaşanılabilir, Yeni Tozkoparan inşa ediliyor. Güngören ilçesinde Tozkoparan ve Genç Osman (Şişecam) mahallelerinde yıkılarak inşaatı devam eden 1.387 bağımsız ünite bulunuyor. 239 bağımsız ünitenin (Tozkoparan 4. Etap) inşaatına başlanacak. Tozkoparan 1.Etapdaki 144 bağımsız ünitenin teslimi yapılmıştır. Tozkoparan ve Şişecam’da toplam 588 bağımsız ünite için kura çekilişleri tamamlandı.

Zeytinburnu ilçesinde, Telsiz ve Beştelsiz Mahallelerinde toplam 587 bağımsız ünitenin yapı ve Merkezefendi Mahallesi (Arnavut) 526 bağımsız ünite için uzlaşma görüşmeleri devam ediyor. Beştelsiz Rezerv Yapı Alanında ise 260 bağımsız ünitenin üretimi tamamlanmış olup, teslimlerine başlandı.

Kentsel dönüşümle Bağcılar’ın siluetine yakışacak biçimde konutlar yapıldı. Semtin yoğunluğu azaltılarak sağlam, inançlı, afetlere karşı dirençli yuvalar vatandaşlara teslim edildi. Bağcılar Demirkapı Mahallesi Albayrak Sitesinde 847 bağımsız ünitenin teslimleri devam ediyor. Asburçaklar Sitesinde üretilecek 369 bağımsız ünite için uzlaşma görüşmelerine başlandı. Yenimahalle Ece Sitesinde 380 bağımsız ünitenin ve Fatih Mahallesi Demircan sitesinde ise 672 bağımsız ünitenin proje ihale süreci devam ediyor.

Olası bir sarsıntıda riskli bölgeler ortasında olan Esenler ilçesinde tedbirler alındı, dev bir kentsel dönüşüm projesi başlatıldı. İlçede imara açık olmayan bölgelerdeki konutlar için yıkım kararı verildi. 60 bin konutluk Türkiye’nin en büyük kentsel dönüşüm projesinin birinci etabı tamamlandı. 1. Etaptaki 2.030 bağımsız ünitenin teslimi yapıldı. 2. Etaptaki 1.461 bağımsız ünitenin inşa çalışmaları ve kura süreçleri tamamlanmış olup hak sahiplerine teslim süreci başladı.

Üsküdar’da afete karşı dirençsiz, kentin siluetine uymayan gecekondu ve binalar yıkıldı. Yerine taban artı 3-4 katı geçmeyen, zelzeleye sağlam, çağdaş binalar tasarlandı. Üsküdar’da kentsel dönüşümün tamamlandığı noktalarda hayat yine başladı. Çamlıca Camii ve etrafında; Kirazlıtepe, Ferah, Küplüce ve Mehmet Akif mahallelerini içine alan 7 bin 84 konutluk kentsel dönüşüm çalışmalarımız devam ediyor. 551 bağımsız kısım tamamlanmış olup hak sahiplerine teslim edildi. 2 bin 620 bağımsız ünitenin ihale süreci tamamlanarak imal süreci devam ediyor. 3 bin 913 bağımsız ünitenin uzlaşma ve projelendirme süreci devam ediyor. Bununla birlikte Üsküdar’ın çeşitli mahallelerinde 750 bağımsız ünitenin ihalesi tamamlanarak üretim süreçlerine başlandı.

2019 yılında Yahya Kemal Mahallesindeki 2 binanın istinat duvarının çökmesinin akabinde bölge riskli alan ilan edildi. Yahya Kemal Mahallesinde riskli olarak tespit edilen binalar yıkılarak, yerine 745 bağımsız ünite inşa edildi. Kura süreçleri tamamlanan konutların hak sahiplerine teslimleri devam ediyor. Osmanpaşa Mahallesi Hizmet Sitesinde ise 300 bağımsız ünitenin üretimine başlandı.

Beyoğlu ilçesi Sütlüce ve Örnektepe Mahallesinde 398 konutun kentsel dönüşüm süreci tamamlandı.

Beyoğlu ilçesi Okmeydanı’nda 778 konut, 159 dükkânın üretimine başlandı.

Tokatköy Mahallesinde 8.28 hektarlık uygulama alanında riskli yapıların tahliye ve yıkımları gerçekleştirilerek 823 bağımsız ünitenin inşaatı devam ediyor.

Yıldıztabya Mahallesinde 278, Bağlarbaşı Mahallesinde 844, Sarıgöl Mahallesinde 809 olmak üzere 1931 bağımsız ünitenin imali tamamlandı. Bağlarbaşı Mahallesinde 927 bağımsız ünitenin imali devam etmekte olup, Yenimahalle ve Sarıgöl Mahallelerinde 1347 bağımsız ünitenin İhale süreci tamamlandı. Yenimahalle ve Yıldıztabya Mahallelerinin öbür etaplarında ise 1440 bağımsız ünitenin projelendirme süreci devam ediyor.

Orhantepe Mahallesinde tahliye ve yıkım süreci tamamlanarak inşaatına başlanan 1.074 bağımsız üniteden 203 bağımsız ünite hak sahiplerine teslim edildi, 871 bağımsız ünitenin inşaatı devam ediyor. Bunun dışında parsel bazlı uygulama yürüttüğümüz alanlarımızda 338 bağımsız ünitenin projelendirme çalışmaları devam etmektedir.

Atışokulu Mahallesinde 253 bağımsız ünitenin tahliyesi ve yıkımı tamamlandı. Proje ve planlama çalışmaları tamamlanmak üzere yakın vakitte 446 bağımsız ünitenin inşaatına başlanacak.

Cami Mahallesindeki 1.20 hektarlık uygulama alanında yıkım süreci tamamlanmış olup 263 bağımsız ünite üretilmesine ait projelendirme çalışmaları yürütülüyor.

Orta ve Dumlupınar Mahalleleri kentsel dönüşüm projesi kapsamında 142 bin metrekare alanda toplam 1.747 konut, 281 dükkanın üretimine başlanıyor. Orta ve Dumlupınar Mahalleleri kentsel dönüşüm projesinin 2. Etabının da çalışmalarına başlandı. 900 bin metrekare alanda yer alan 3.200 riskli yapıyı Bakanlığımızın kire yardımı ve takviyeleriyle dönüştürülecek. Pendik Merkez Çarşı Bölgesinde bulunan riskli binalarımızı da yeniliyoruz.

Yukarı Dudullu Mahallesinde 27.49 hektarlık uygulama alanında riskli yapıların tahliye ve yıkımları gerçekleştirilerek 1.563 bağımsız ünitenin inşaatı devam ediyor.

Halkalı Mahallesinde 139 adet bağımsız ünitenin kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında hak sahipliği çalışmaları tamamlanmış olup projelendirme çalışmalarına başlandı.

İslambey Mahallesinde 653 bağımsız ünitenin üretilmesi planlanmaktadır.

Sağmalcılar Mahallesinde 333 adet bağımsız ünitenin yer aldığı alanda hak sahipliliği tespit çalışmaları tamamlandı, projelendirme çalışmaları devam ediyor.