Türkiye Yüzyılı’na 7 büyük adım

2024-2026 devrini kapsayan Orta Vadeli Program’ın (OVP) evvelki metinlerden bariz farkı yapısal ıslahat ajandasının ana başlıklarını ve uygulama takvimini paylaşması oldu. Programda Türkiye Yüzyılı Vizyonu’na uygun olarak 7 kıymetli ıslahat alanı belirlendi.

Yatırım yeri envanteri çıkarılmasından, ikinci basamak emeklilik sistemine, afet sigortasından dar gelirliye konut seferberliğine kadar toplumun tüm bölümlerini kapsayan adımlar atılacak.

Öncelikli ıslahat alanlarına yönelik düzenlemeler “Büyüme ve ticaret, beşeri sermaye ve istihdam, fiyat istikrarı ve finansal istikrar, kamu maliyesi, afet idaresi, yeşil ve dijital dönüşüm, iş ve yatırım ortamı” başlıklı 7 temel eksenden oluştu. Üç yıllık periyotta atılacak ıslahat adımları şöyle:

1- BÜYÜME VE TİCARET

SANAYİDE TEKNOLOJİK DÖNÜŞÜM: Sanayide yerli üretim ve eser bazlı teknolojik dönüşüm sağlanacak. Sanayi alanları genişletilecek. Türkiye Varlık Fonu ve özel kesim tarafından gübre ve petrokimya başta olmak üzere endüstrinin gereksinim duyduğu yeni yatırımlar hayata geçirilecek. Dijital ve yeşil dönüşüm kapsamında ithalata bağımlılığı azaltmaya ve arz güvenliğini temine yönelik ulusal kritik hammaddeler stratejisi hazırlanacak.

PLANLI ZİRAÎ ÜRETİM: Ürün ve tarım parseli bazında üretim alanları belirlenecek, çiftçi müracaatları, üretim müsaadeleri ve ekim denetiminin çerçevesi ortaya konulacak. Besin fiyatlarında istikrarı ve arz güvenliğini sağlamak için stratejik tarım eserlerinde yeterlilik oranları belirlenecek ve üretim planlaması yapılacak.

DİZİ SİNEMALARA TAKVİYE: Turizm, nakliyat, eğitim, sıhhat, dizi, sinema ve animasyon başta olmak üzere kültür sanayileri, yurtdışı müteahhitlik ve teknik müşavirlik alanlarında verimlilik ve rekabet gücünü temel alan döviz kazandırıcı hizmet ticareti desteklenecek.

2- BEŞERİ SERMAYE VE İSTİHDAM

İŞGÜCÜNDE TEMİNATLI ESNEKLİK: Uzaktan, kısmi ve süreksiz vadeli çalışma ile platform çalışması üzere yeni jenerasyon esnek çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda iş dünyasının muhtaçlıkları ve iş-özel ömür istikrarı gözetilerek mevzuat düzenlemeleri süratli ve tesirli bir biçimde hayata geçirilecek. İş Kanunu’nda toplumsal taraflarla diyalogla yapılacak değişiklikler ve bu doğrultuda gerçekleştirilecek ikincil mevzuat çalışmaları ile işgücü piyasalarında garantili esneklik sağlanacak.

GENÇ VE BAYANLARA YENİ İŞ: Gençlerin meslek idaresine yönelik geleceğin meslekleri de dâhil olmak üzere şuur seviyesini artıracak faaliyetler yaygınlaştırılacak. Teşebbüs şirketlerinin nitelikli işçi istihdam etmeleri kolaylaştırılacak, başta bayanlar olmak üzere girişimcilik programları yaygınlaştırılacak.

KREDİYE ULAŞIM KOLAYLAŞACAK: Girişimci ve KOBİ’lerin krediye ulaşım kaideleri kolaylaştırılacak, kurumsal ve ferdî teşebbüs sermayesi, kitle fonlaması, melek yatırımcılık üzere alternatif ve yenilikçi finansman imkânları artırılacak ve kullanımları yaygınlaştırılacak. Nitelikli akredite danışman ve mentor havuzu oluşturulacak. Öncelikli dallarda danışmanlık merkezleri ve platformlar aracılığıyla birebir danışmanlık düzenekler geliştirilecek.

3- FİYAT VE FİNANSAL İSTİKRAR

TÜKETİM ARTIŞINA ÖNLEM: Fiyatlar geçmiş enflasyona endeksleme davranışının azaltılmasına yardımcı olacak halde belirlenecek. Yatırım, istihdam, üretim ve ihracata dayalı büyüme siyasetleriyle fiyat istikrarı odaklı olarak gerçek kesimi destekleyen finansman imkânı sağlanacak. Enflasyonu besleyen tüketim artışını önleyecek önlemler alınacak.

DAR GELİRLİYE KONUT: Kira ve konut fiyatlarındaki gelişmeleri de göz önünde bulundurarak, daralan konut arzının süratle artırılmasına, zelzelenin oluşturduğu konut stokundaki kayıpların telafisine yönelik yeni toplumsal konut projeleri geliştirilerek dar gelirli vatandaşların konuta erişim imkânı arttırılacak.

KKM’NİN YÜKÜ AZALACAK: Kur muhafazalı mevduat hesabının mevduat içindeki yükünün azalmasını teminen finansal kuruluşlara yönelik makroihtiyati önlemler sadeleşecek.

DİJİTAL TL YAYGINLAŞACAK: MB Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme Projesi’nin ikinci faz pilot bulguları doğrultusunda, dijital Türk Lirası’nın yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalar yürütülecek.

İKİNCİ BASAMAK EMEKLİLİK: İkinci basamak emeklilik sistemi devreye alınacak. Otomatik İştirak Sistemi’nin patronların de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacak.

4- KAMU MALİYESİ

FAYDA ÜRETEN YATIRIMA ÖNCELİK: Kamu yatırım programında rasyonelleştirme çalışmaları yapılmak suretiyle kısa müddette tamamlanarak ekonomik ve toplumsal yarar üretecek yatırımlara öncelik verilecek. Kamu özel işbirliği projeleri, makroekonomik siyasetler, kamu yükümlülükleri ve bütçe istikrarları dikkate alınarak ve istikrarlı bir risk paylaşımı ile maliyet aktifliği gözetilerek planlanacak.

VERGİDE ADALET SAĞLANACAK: Gelir, kurumlar, katma kıymet vergileri kanunları ile vergi yöntem kanununun, vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık unsurları temelinde, vergi tabanının genişletilmesi ve istekli ahengin artırılması, sade ve kolay uygulanabilir bir yapı oluşturulması gayesiyle güncellenmesi istikametinde düzenlemeler hayata geçirilecek, orta vadede direkt vergilerin hissesi artırılacak

ESNEK ÇALIŞMA MODELLERİ GELİYOR: Kadın, gençler, engelliler başta olmak üzere çalışma hayatına kalıcı iştiraki sağlamayı teminen esnek çalışma biçimleri yaygınlaştırılacak. Toplumsal güvenlik mevzuatı ve uygulamaları değişen işgücü piyasası şartlarına ve yeni jenerasyon esnek çalışma biçimlerine daha uyumlu hale getirilecek.

SOSYAL YARDIM ALANA İŞTE ÖNCELİK: Sosyal yardım sistemi gözden geçirilecek, işgücüne iştirake mani olmayacak halde bütünleşik bir yapıda aile odaklı ve fert başına taban bir geliri garanti edecek halde yine kurgulanarak Toplumsal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kaynaklarının daha aktif kullanımı sağlanacak.

5- AFET YÖNETİMİ

AFET SİGORTA DÜZENEĞİ GELİYOR: Kentsel dönüşüm hızlandırılacak. Afet konut üretiminde hak sahipliği süreçleri güzelleştirilecek, maliyet faal afet konut üretimi sağlanacak ve geri ödeme sistemleri gözden geçirilecek. Toplumsal konut üretiminde afet riski yüksek olan bölgelere öncelik verilecek. Tüm afet tehlikelerini kapsayacak afet sigortası geliştirilerek yaygınlaştırılacak, zarurî zelzele sigortasının beyanı ve ödemesinin faal takibi sağlanacak.

6- YEŞİL VE DİJİTAL DÖNÜŞÜM

YEŞİL FİNANSMAN EKOSİSTEMİ: Uluslararası sınıflama sistemi ile uyumlu ve Türkiye’nin özgün muhtaçlıklarını gözeten Ulusal Yeşil Taksonomi oluşturulacak. Sürdürülebilir finans konusundaki kurumsal kapasite artırılarak yeşil finansman ekosistemi geliştirilecek. Bankaların iklime kontaklı finansal risklerinin tahliline ve çevresel gayelere olan katkılarının ölçülmesine ait gerekli mevzuat altyapısı oluşturulacak.

DİJİTAL STRATEJİ AKSİYON PLANI: Dijital Devlet Stratejisi İdari Düzenleme Strateji ve Hareket Planı hazırlanarak uygulamaya konulacak. Siber Güvenlik Stratejisi İdari Düzenleme Strateji ve Aksiyon Planı hazırlanarak uygulamaya konulacak. Elektronik Bilgi Araştırma Merkezi projesi hayata geçirilecek.

7- İŞ VE YATIRIM ORTAMI

YATIRIM ORTAMINA TÜZEL GARANTİ: İş ve yatırım ortamının dijital dönüşümünde karşılıklı işlerlik, emniyet, data müdafaa, kapsayıcılık, sürdürülebilirlik ve memleketler arası işbirliği unsurlarına dayanarak belirlenecek. Yargılama süreçleri aktifleştirilecek, alternatif uyuşmazlık tahlil prosedürleri daha da güçlendirilmesi sağlanacak. Yatırımcıların yararlanması için yatırım yeri envanteri oluşturulacak.