Nöbetçi Eczaneler
Türk- İş, 2023 Ağustos ayı için açlık sonunun 12 bin 198 lira, yoksulluk hududunun ise 39 bin 733 lira olduğunu açıkladı. Türk-İş’in datalarına nazaran, bekar bir çalışanın ömür maliyeti ise 15 bin 813 lira oldu. Mutfak enflasyonu da aylık 4,63 yıllık olarak da yüzde 107,04 oranında arttı.
Türk- İş, 2023 Ağustos ayı açlık ve yoksulluk hududu bilgilerini açıkladı. Türk- İş’in bilgilerine nazaran açlık hududu 12 bin 198 lira, yoksulluk 39 bin 733 lira oldu. Bekar bir çalışanın hayat maliyeti ise 15 bin 813 lirayı buldu. Türk- İş’ten yapılan açıklamada, mutfak enflasyonunun aylık 4,63, yıllık 77,04, yıllık ortalama olarak da yüzde 107,80 oranında artış kaydettiği belirtildi.
Türk-İş’in açıklaması şöyle:
TÜRK-İŞ Araştırmasının 2023 Ağustos ayı sonucuna nazaran; Ankara‘da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, istikrarlı ve kâfi beslenebilmesi için yapması gereken aylık besin harcaması meblağı (açlık sınırı) 12.198,04 TL’ ye, besin harcaması ile giysi, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sıhhat ve gibisi muhtaçlıklar için yapılması mecburî öbür aylık harcamalarının toplam meblağı ise (yoksulluk sınırı) 39.733,03 TL’ye, bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ de aylık 15.813,15 TL’ye yükseldi.”
Türk- İş açıklamasında besindeki artışa ait şu değerlendirmede bulunuldu:
Hayat pahalılığı, yüksek enflasyon altında satın alma gücü gerileyen fiyatlar, geçim külfeti, bilhassa besin fiyatlarındaki daima gerçekleşen sert yükselişler insanların daha da sıkıntı bir hayat sürmesine neden oluyor. Artan vergiler, akaryakıt fiyatları, kiralar vs. haneleri fedakarlık yapmaya zorluyor.
Türkiye iktisadında makro görünümdeki bozulma ile enflasyonun yarattığı inanılmaz talep artışı, büyümenin küçülmeye dönüşmesini ve işsizliğin artmasını engelliyor. Fakat kamu tasarrufu olmadan talebi düşürebilmek ve makroekonomik şartları en azından Eylül 2021 öncesi düzeye getirmek mümkün gözükmüyor.
Resmi açıklamalara nazaran önümüzdeki süreçte enflasyonun artma eğiliminde olduğu ve lakin 2024 ortasından itibaren düşüşe geçeceği belirtilirken, geçtiğimiz aylarda baz tesiri ile gerileyen yıllık enflasyonun istikametini tekrar üste çevirme eğiliminde olduğu gözlemleniyor. Faiz artırımları üzere mali sıkılaştırıcı düzenlemelerle talep kaynaklı enflasyon bir ölçü sürat kesebilecek olsa da birikmiş maliyetler ve beklentilerdeki bozulma bunun en değerli nedenleri ortasında. TÜİK bilgilerindeki görece yüksek çekirdek enflasyondan da bu durum izlenebiliyor”
TÜRK-İŞ hesaplamasında temel alınan ve direkt piyasadan derlenen fiyatlara nazaran, besin eserlerinde Ağustos 2023 itibariyle gözlemlenen değişim harcama kümelerine nazaran şu halde oldu:
“SÜT, YOĞURT, PEYNİR GRUBU : Bir ayda süt ortalama yüzde 12, yoğurt yüzde 14, peynir yüzde 26 zamlandı. Market markalı (private label) süt fiyatları 21,5 TL/L, peynir 117,5 TL/kg düzeyine geldi. 1,5 olması gerektiği kabul edilen süt yem paritesi 1,34 düzeyinde kalırken çiğ süt fiyatı resmi olarak hala 11,50 TL düzeyinde.
ET, TAVUK, BALIK, YUMURTA, KURU BAKLAGİLLER, YAĞLI TOHUM ESERLERİNİN BULUNDUĞU KÜME: Et ve Süt Kurumu (ESK), Ankara Besin ve Gereksinim Hususları Perakendeciler Derneği bünyesinde faaliyet gösteren marketlerin bir kısmına, Nisan sonu itibariyle ithal edilmiş olan karkas etleri düşük fiyattan vermesi sayesinde dana kıyma 190 TL, kuşbaşı 210 TL’den satılmaya başlanmıştı. Bu eserler sırasıyla bu ay 269 TL ve 289 TL’den satıldı. Bunun yanında ulusal zincir marketler ve Ankara’nın dernek üyesi olmayan ve olup da yerli et satmaya devam eden mahallî marketlerinden pek birçoklarında dana kıyma ortalama 303, kuşbaşı ortalama 340 TL’den reyonlardaki yerini aldı. Bir ayda balık (kültür) ve nohut %4, tavuk %7, yağlı tohumlar (kuruyemiş) ve yeşil mercimek %10, kırmızı mercimek ve yumurta %11 oranında zamlandı. Önümüzdeki ay avlanma mevsiminin başlamasıyla balık fiyatlarının ne olacağı merakla bekleniyor. Dana etinin fiyatında hudutlu bir düşüş gözlemlendi. Tavuk yumurtasının tanesi 3,60 TL’nin üzerine çıktı. Tavuk üretimi resmi datalara nazaran düşmeye devam ederken ayrıyeten süratle artan fiyatları münasebetiyle mercimek ve nohut ihracatına yeni sınırlamalar getirildi.
EKMEK VE TAHILLAR KÜMESİ: Bir ay içinde pirinç, bulgur ve un yüzde 3’er, irmik ve makarna hafif düzeyde zamlandı. Market markalı (private label) makarna fiyatları 20 TL/kg düzeyine yükseldi. Ankara’da 6,5 TL’ye satılan 200 gramlık beyaz ekmek üzerinden hesaplandığında 4 kişilik ailenin aylık yalnızca ekmek masrafı 682,5 TL oldu.
TAZE SEBZE-MEYVE KÜMESİ: Semt pazarlarında hem yeşil soğan, maydanoz üzere salata yeşilliklerinin hem de ıspanak, pazı üzere yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları geriledi. Patates ve kuru soğan fiyatları 20 TL’den 16,7 TL’ye düştü. Limon, turp, barbunya, domates, karnabahar fiyatları azaldı. Fasulye, börülce bamya, kabak, patlıcan fiyatları yükseldi. Bu ayın artırım şampiyonu yüzde 66’lık artışla pazı oldu. Elma, karpuz, kiraz, muz zamlandı. Nektarın, çilek, kavun, üzüm fiyatları geriledi. En düşük fiyatlı meyve bu ay 20 TL ile elma oldu. Ortalama zerzevat (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık vb. salata yeşillikleri dahil değil) kg fiyatı 25,50 TL, ortalama meyve kg fiyatı 34,69 TL oldu. Hesaplamada 24’ü zerzevat ve 10’u meyve olmak üzere toplam 34 eserdeki fiyat değişimi dikkate alındı. Ortalama meyve-sebze kg fiyatı 27,51 TL olarak tespit edildi (ana yemekleri tamamlayan maydanoz, kıvırcık üzere salata yeşillikleri bu hesaplamada “Ortalama Meyve-Sebze Fiyatı”na dahil edilmektedir).
TEMEL YAĞ ESERLERİNİN BULUNDUĞU KÜME: Bir ay içinde zeytinyağında yüzde 24, tereyağında yüzde 22, margarinde yüzde 8, ayçiçek yağında yüzde 5 fiyat artışı yaşadı. Market markalı (private label) ayçiçek yağlarının fiyatı 40 TL/L, tereyağlarının 220 TL/kg düzeyine geldi. Süratle artan yurtiçi fiyatları (ortalama 251 TL) sebebiyle zeytinyağı ihracatı 1 Kasım’a kadar durduruldu.
SON KÜME İÇİNDE YER ALAN BESİN HUSUSLARI: Tuz yüzde 20, reçel yüzde 15, bal ve şeker yüzde 13, çay yüzde 3 zamlandı. Baharatlar, ıhlamur, zeytin ve salçada fiyat değişimi görülmezken pekmez fiyatı hudutlu düzeyde azaldı.”