Nöbetçi Eczaneler
Avrupa Birliği’nde (AB) geçen hafta yürürlüğe giren Dijital Hizmetler Yasası, internet devlerinin faaliyetlerinin denetlenmesinde bir dönüm noktası olarak kabul edilse de Türkiye’de geçtiğimiz yıl Meclis’te kabul edilen Toplumsal Medya Yasası, AB’dekinden çok daha ileride. Türkiye’deki yasal düzenleme gerek caydırıcılık noktasında, gerekse kapsamı itibariyle öncü olarak gösteriliyor.
AB Dijital Hizmetler Yasası, şeffaflık prensibi ve siber zorbalığın engellenmesine dönük kurallara uymayan toplumsal ağ sağlayıcılarına ceza getiriyor. Türkiye’deki düzenleme ise toplumsal ağ sağlayıcıları ile hudutlu değil. Bu ağlar üzerinden halk ortasında telaş, kaygı yahut panik oluşturmak isteyenlere de mahpus cezası öngörüyor.
AB Dijital Hizmetler Yasası’na, kullanıcıları çevrimiçi ortamda inançta tutmak, soykırım ve ırkçılığın teşvikinin önüne geçmek, Avrupalıların mahremiyet ve söz özgürlüğü üzere temel haklarını muhafazayı münasebet olarak gösterdi. Türkiye’deki Toplumsal Medya Yasası ise toplumsal medya üzerinden toplumun manipüle edilmesini, halkı paniğe teşvik eden aldatıcı ve çarpıtılmış bilgi ve haberin önünü kesecek, bu içerikleri paylaşanlara karşı caydırıcı olacak biçimde tasarlandı.
Yasa dışı içerikleri engellemekle kalmıyor, birebir vakitte cürmü işleyen ve hatanın işlenmesine yer hazırlayan toplumsal ağ sağlayıcılarına da cezai müeyyide getiriliyor.
AB’nin hazırladığı yasa, toplumsal medya devlerine global bütçesinin yüzde 6’sına varan para cezası, cezanın ödenmemesi halinde ise AB ülkelerindeki faaliyetlerinin süreksiz olarak yasaklanmasını içeriyor. Türkiye’de ise yüzde 90’a ulaşan bant daraltması ve bir evvelki takvim yılındaki global cirosunun yüzde 3’üne kadar idari para cezası kesiliyor.
Sosyal ağlar üzerinden halk ortasında telaş, kaygı yahut panik oluşturmak saikiyle gerçeğe ters bilgiyi yaymaya 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezası getiriyor. Düzenleme kapsamında, toplumsal ağlar üzerinden halkı kaygıya ve paniğe sevk edenlerin kimlik bilgileri, toplumsal ağ sağlayıcının Türkiye’deki temsilcisinden talep edilebilecek. Bu bilgiler, talep eden cumhuriyet başsavcılığı yahut mahkemeye verilmezse ilgili cumhuriyet savcısınca yurt dışı kaynaklı toplumsal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliği yüzde 90 oranında daraltılabilecek. Türkiye’de ayrıyeten BTK’nın aldığı içerik kaldırma ya da erişim mahzuru kararı uygulanmazsa, toplumsal ağ sağlayıcıya 6 aya kadar reklam yasağı da veriliyor. Türkiye’deki düzenlemede, toplumsal ağ sağlayıcıların temsilcilerinin gerçek kişi olması, Türkiye’de yaşaması ve Türk vatandaşı olması da istendi. Bu temsilci hukuksal kişi ise direkt toplumsal ağ sağlayıcı tarafından sermaye şirketi biçiminde kurulan bir şubesinin olması mecburî tutuldu.
AB’deki düzenleme çocuk istismarı üzere toplumsal medyada karşılaşılan meseleleri çözmeye odaklanırken, Türkiye’deki düzenleme toplumsal ağ sağlayıcılarına, çocukların toplumsal ağlarda daha faal korunması için çocuklara mahsus ayrıştırılmış hizmet sunma yükümlülüğü getiriyor. AB Dijital Hizmetler Yasası, çocuklar da dahil olmak üzere savunmasız insan kategorilerinin reklamlarla hedeflenmesini yasaklıyor. Türkiye’deki Toplumsal Medya Yasası ise çocukların cinsel istismarı dahil anayasal tertibe karşı işlenen kabahatler ve devlet sırlarına karşı hataları kapsıyor. Bu çerçevede, çocukların toplumsal ağlarda daha faal korunması için internet içeriklerini paylaşanlara ilişkin bilgileri paylaşmayan toplumsal ağ sağlayıcılarına, erişim pürüzünün yanı sıra reklam yasağı da getiriliyor.