Tohumdan roket başlığına

İklim değişikliğine meydan okuyan kenevir, dönüştüğü endüstriyel eserlerle de dikkat çekiyor. Samsun’da Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin teşebbüsleriyle başlayan kenevir atağı ‘Vezir’ ve ‘Narlı’ tohumlarıyla taçlanırken, şimdilerde bu tohumlardan bir dizi eser elde ediliyor. Kenevirden yapılan eserlerin esnek ve darbe emici olma özelliğinden ötürü otomobil tamponu çalışmaları aralıksız yapılıyor. Ayrıyeten, üniversitede kenevirden yapılan materyallerin radara takılma mümkünlüğünü düşürdüğü tespit edildikten sonra roket başlığı çalışmaları başladı. Bilhassa savunma sanayiinin ilgi duyduğu kenevir, yalıtım materyali açısından da ümit vaat ediyor. Üniversite bünyesinde şu an kenevirden elde edilen 20 civarında eser üzerinde çalışılıyor.

Kenevirin iktisada katkı sağlaması ve vatandaşın gelir elde etmesi için birinci etapta tohum dayanağı sağlanması büyük ehemmiyet taşıyordu. Bu noktada çalışmaları ağırlaştıran üniversite, iki tohumun tescillenmesini sağladı. Bu tohumlardan biri üretim hakkının yüzde 15.5 karıyla özel bir firmaya 10 yıllığına satıldı. Üniversite tohumla, üretime bir garantör olarak alana girmiş oldu. Samsun’da vatandaşa verilen dayanaklar sayesinde 300 dönümle başlayan kenevir ekimi bugün 4 bin dönümü aşar noktaya geldi.

Kenevir için üniversite bünyesinde yapılan proje davetine, 17’si mühendislik alanında olmak üzere 22 müracaat geldi. Şu an bu projelerin 4’ü patent başvurusu yapacak kademeye ulaştı.

Bafra ve Çarşamba ovalarında hiç sulama yapılmaksızın kenevir üretilebildiğini belirten Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yavuz Ünal, “Buradan faal tohum elde edilebiliyor. Ayrıyeten Samsun’un 50 kilometrelik alanında ise yalnızca 1 sefer sulamayla üretim yapılabiliyor. Ayrıyeten su yatakları tekrar lif çıkarmak için son derece uygun imkan sağlıyor” dedi.

Kenevir ekiminde devamlılık için üniversiteye tarım vilayet müdürlüğü ve Karadeniz Araştırma Enstitüsü’nün de dayanak verdiğini söyleyen Ünal, “500 dönüm alanda alım garantili olarak üreticiye tohum verip, süreçleri vatandaşın üstlendiği bir süreç yürütüyoruz. Bölge halkının kenevir üreterek endüstriyel dönüşüme katkı sunması için üniversite olarak takviyemizi sürdüreceğiz. Bu kapsamda 10 yıl içinde 300 bin ton kenevir üretimine ulaşmayı hedefliyoruz” diye konuştu. Samsun, Kastamonu ve Amasya’da da kenevir üretimi için çalıştıklarını söyleyen Prof. Ünal, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Havza’da kurulan 20 bin metrekarelik dokumacılık fabrikası yakında açılacak. Samsun’un tanıtımına katkı sunacak kültürel eserler de ürettik, bilhassa dokuma alanında hoş çalışmalar yapıldı. Vezirköprü’de terk edilen atölyeler bu proje ile yine çalışmaya başladı.”

Kenevirle ilgili olumsuz algıya dikkat çeken Prof. Ünal, kenevirin insan zihninde uyuşturucuyla eşleştiğini belirterek, “Üniversitenin ürettiği iki farklı kenevir tohumunda THC ( Tetrahidrocannabinol) olarak isimlendirilen sıhhatsiz husus oranı çok çok düşük. Yani standartlara nazaran oran 4 iken, bizim tohumlarımızda bu 2. Münasebetiyle bu eserin uyuşturucu olarak kullanılma ihtimali yok denecek kadar az. Muhtemel risk nedeniyle bu noktada denetimli üretim için yasal bir düzenleme de yapıldı. Buradaki yetki Toprak Mahsulleri Ofisi’ne devredildi” sözünü kullandı.

Kenevirin 3 halde kullanıldığını söyleyen Ünal, şunları söyledi: “Biri klâsik olarak dokumacılık materyallerinde lif kullanılıyor. Yapı materyallerinde öne çıkan kıtık yani çıra kıymet taşıyor. Kozmetik ve sıhhat eserleri alanında ise tohum, çiçek ve buradan çıkarılan yağ kullanılıyor. Temel gayemiz kenevirin her kesiminin uygun biçimde kullanılması.”