Sudan’dan kaçış

Sudan’da ordu ve paramiliter Süratli Dayanak Kuvvetleri (HDK) ortasındaki çatışmaların şiddetlenmesi sonucu başşehir Hartum’da temsilcilikleri bulunan ülkeler, vatandaşlarını ve temsilcilik çalışanlarını tahliye etmeye devam ediyor. Yabancı ülkelerin tahliye operasyonlarının yanı sıra, 12. gününe giren çatışmaların kısa müddette biteceğine dair umutları azalan birtakım Sudan vatandaşları da başşehir Hartum’u terk etmeye başladı. Talebin ağırlaşmasıyla bir arada etraf vilayetlere otobüs fiyatları da iki katından fazla artarak 50 dolara çıktı. ABD’nin ilan ettiği 72 saatlik ateşkes dün gece yarısı prestijiyle yürürlüğe girerken orta sıra Hartum’un farklı bölgelerinden silah sesleri geldi. Çatışmaların Ordu Genel Komutanlığı, Cumhurbaşkanlığı Sarayı üzere kritik noktalarda ağır olduğu ve bilhassa de Hartum’un batısında Umdurman bölgesindeki sürdüğü söz ediliyor. Mahallî sakinler, çarşılar, mağazalar ve dükkanlarda yağma, hırsızlık ve birtakım bölgelerde gasp olaylarının yaşandığını belirtiyor. Fırınların önünde uzun kuyruklar oluşturan halk, marketlerden gereksinimlerini karşılamaya çalışıyor.

Hartum’dan kaçanların ülke içindeki güzergahı çoğunlukla başşehrin güneydoğusundaki Wad Madani, Kızıldeniz kıyısındaki Port Sudan ve Etiyopya hududundaki Gedarif kentleri oluyor. Yurt dışına kaçışın da sürdüğü ülkede mahallî medyanın aktardığına nazaran şu ana kadar yaklaşık 10 bin kişi Güney Sudan’a geçerken, 10 ila 20 bin kişinin de Sudan’la yaklaşık 1,500 kilometrelik hudut paylaşan Batı komşusu Çad’a geçtiği belirtiliyor. Birleşmiş Milletler huduttan geçenlerin büyük kısmının yanlarına alabildikleri kadar eşyayı alan bayan ve çocuklar olduğunu açıkladı.

Sudan’ın en büyük komşusu Mısır ise ülke dışına kaçmak isteyen birçok kişi tarafından doğal bir güzergah pozisyonunda. Kahire’ye giden kimi yolcular için otobüs kiralama bedelinin tavan yaparak 5 bin dolara kadar çıktığı tabir ediliyor. Mısır tarafında Asvan kenti üzerinden Kahire’ye giden seyahat için sondaki meseleleri engellemek için turist otobüslerinin kullanıldığı belirtirken, Sudanlı bir toplumsal medya kullanıcısı ailesi ile birlikte yaptığı seyahat hakkında ayrıntılı bilgi paylaştı. Buna nazaran bayanların, çocukların ve 50 yaş üstü erkekler için vizesiz geçişin mümkün olurken, 16 ve 49 yaş ortası erkekler için vize isteniyor.

Öte yandan öbür ülkeler de vatandaşlarını ve temsilcilik çalışanlarını tahliye etmeye devam ediyor. Fransa Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada Fransız ve öteki birçok milletten tahliye edilenlerin sayısının 500’e ulaştığını açıkladı. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak ise tahliyelerde önceliğin yaşlı ve çocuklu aileler olduğunu tabir ederek, “Hükümet, İngiliz pasaportu sahiplerinin Kraliyet Hava Kuvvetleri uçuşlarıyla Sudan’dan geniş çaplı tahliyesine başladı. Çocuklu aileler ve yaşlılar da dâhil olmak üzere en savunmasız bireylere öncelik verilecektir” dedi. Japonya Başbakanı Fumio Kishida da, Sudan’dan ayrılmak isteyen tüm Japon vatandaşların ülkeden tahliye edildiğini açıkladı. Güney Kore de, Sudan’da bulunan 28 vatandaşını askeri uçakla tahliye etti.

Mısır, Hartum Büyükelçiliğinde İdari Ateşe Yardımcısı olarak misyonlu bir diplomatının öldürüldüğünü açıkladı. Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada Muhammed el-Garravi isimli diplomatın ülkedeki Mısırlıların tahliye süreçleri için konutundan elçilik binasına gittiği bir sırada öldürüldüğü belirtilirken, taziye dileklerinde bulunuldu.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Sudan’da tarafların 24 Nisan gece yarısından başlamak üzere ülke genelinde 72 saatlik ateşkes için anlaştığını duyurdu. Blinken, Sudan’daki çatışmalar üzerine yaptığı yazılı açıklamada, “Son 48 saat boyunca ağır müzakerelerin akabinde, Sudan Silahlı Kuvvetleri ve Süratli Dayanak Kuvvetleri (HDK), 24 Nisan gece yarısından itibaren başlayacak ve 72 saat sürecek ülke çapında ateşkesi uygulama konusunda anlaştılar” tabirlerini kullandı. Lakin ateşkesin ilanına karşın ülkenin kimi noktalarında çatışma haberleri gelmeye devam ettiği belirtildi.