Nöbetçi Eczaneler
Zirai Çaba İlaçları Üreticileri Derneği (ZİMİD) Genel Sekreteri Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin larva ile uğraş çalışmalarını ve artan sivrisinek çeşitliliği ile popülasyonunu kıymetlendirdi. Prof. Dr. Durmuşoğlu, global iklim krizine işaret ederek, “Mayıs ve haziran aylarındaki çok yağışlar, sivrisineklerin yeni ömür alanlarını artırdı, buna bağlı olarak da olağandan çok daha fazla bir popülasyon oluşturdu” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, global iklim krizi nedeniyle mevsim değişikliklerinin ortaya çıkardığı farklı sivrisinek cinslerine karşı gayret veriyor. Kentin dört bir yanında 30 farklı grupla ilaçlama çalışmalarını sürdüren Büyükşehir Belediyesi, bayram tatili ve hafta sonu da mola vermedi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Müdafaa Kısmı’ndan emekli ZİMİD Genel Sekreteri Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu, hem yapılan çaba çalışmalarını hem de artan sivrisinek çeşitliliği ile popülasyonunu kıymetlendirdi.
Türkiye genelinde ve bilhassa kıyı bölümlerde sivrisinek artışını kıymetlendiren Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu, global iklim krizine dikkat çekti. Büyükşehir’in larva devrinde yaptığı uğraş çalışmalarının hakikat ve faal bir prosedür olduğunu söyleyen Durmuşoğlu, ağır popülasyon kelam konusu olduğunda bunu kırmak için ergin sivrisinek ve karasinek (uçkun) gayretinin de kıymetli olduğunu aktardı.
Küresel iklim krizinin kurak yerlerin çok daha kurak, yağışlı yerlerin ise çok daha yağışlı olmasına neden olduğunu söyleyen Prof. Dr. Enver Durmuşoğlu, bu durumun bilhassa İzmir üzere kıyı yerlerde yağışlar hasebiyle böcek ve sivrisinek popülasyonunu artırdığına dikkat çekti. Durmuşoğlu, şunları kaydetti:
“Örneğin bu yıl İzmir’de mayıs ve haziran aylarında ortalamanın yaklaşık beş katı daha fazla yağış aldık. Doğal ki bu yağışlar bölgedeki böcek popülasyonunu ve münasebetiyle su birikintilerinde ömrünün büyük kısmını geçiren sivrisinek üzere canlıları da etkiledi. Mayıs ve haziran aylarındaki çok yağışlar, sivrisineklerin yeni ömür alanlarını artırdı, buna bağlı olarak da olağandan çok daha fazla bir popülasyon oluşturdu. Culex pipiens üzere dünyanın her tarafında gördüğümüz sivrisinek tipi yanında, günümüzde Aedes albopictus üzere bir sivrisinek tipi de ülke genelinde yayılmaya başladı. Bilhassa kıyı kısımlarda son 3-5 yıldır bilinen bu cins, son yıllarda popülasyonunu daha da artırdı. Bunların yalnızca bilimsel isimlerindeki farklılığa değil, davranışlarının ve faaliyetlerinin başka yaygın cinslerden farklılığına da dikkat etmek gerekiyor. Örneğin Culex cinsine ilişkin tiplerin genelinde akşamüzeri, hava kararması ile başlayan, ergin dişilerin insanları sokan, kanlarını emerek gösterdiği davranışı, Aedes cinsine bağlı cinsin gündüz faaliyette olması ve gündüz de insanlardan kan emmeleri ile ayırt etmek mümkün. Kimi sivrisinekler pak su kaynaklarını tercih eder. Kimileri ise kirli yahut pak tüm su alanlarında görülebilirler.”
Türlerin yalnızca isim olarak değil, davranış olarak da birbirlerinden farklı olduğuna değinen, o nedenle uğraş prosedürlerinin farklı olduğunu söyleyen Enver Durmuşoğlu, şöyle konuştu:
“Temmuz ayına giriyoruz lakin hala kimi kanallarda su birikintileri var. Belediye grupları çalışıyor. Olağanda mayıs sonunda kuruyan kimi yağmur kanalları, bu yıl haziran sonunda bile su barındırıyor. O nedenle burada üreme alanlarının devam ettiğini görüyoruz. Tıp çeşitliliğinden kastım şu; örneğin sivrisineğe çok benzeyen lakin sivrisineklerde olduğu üzere kan emme davranışı olmayan Chronomid cinsleri var. Bunların popülasyonu da çok ağır olduğunda kıyıda rahat oturamadığımız akşamlar oluyor. Yani hem sivrisineklerin hem de Chronomidlerin ağır popülasyon oluşturmaları kelam konusu.”
Türkiye’de yaklaşık 60 sivrisinek tipinin bulunduğunu belirten Enver Durmuşoğlu, İzmir’de de Aedes albopictus çeşidinin bu yıla mahsus önemli artış gösterdiğini lisana getirdi. Durmuşoğlu, şöyle devam etti:
“Üç yıl kadar evvel Karadeniz kıyılarında yayılmaya başlayan çeşidin bu bölgede de artık önemli problemler yaratmaya başladığını görüyoruz. Farklı cinslerin habitat ve davranış farklılıkları yanında taşıdıkları hastalıklar da değişiyor. Aslında vektörlerle 150’nin üzerinde taşınan hastalık var. Bunlar ortasında kitlesel ölümlere neden olan hastalıklar var. Bunlardan hangisi şu devirde daha yaygın, bu başka bir uzmanlık alanı. Lakin bu durum o hastalıkları taşıyan insanların yaşadığı ve ziyaret ettiği yerlerle de alakalı. Sivrisineklerin en çok bulaştırdığı hastalıklar Batı Nil Humması, chikungunya, deng humması, zikavirüs ve sıtmadır.”
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin sivrisinekle uğraş çalışmalarını pahalandıran Durmuşoğlu, şunları aktardı:
“Görevim gereği pek çok vilayette sivrisinekle çaba çalışmalarını görme ve dinleme talihim oldu. Pek çok bölgede biyosidal eser uygulayıcılarının eğitim çalışmalarına katıldım. İzmir de bu kentlerden biri. Temelde belediye takımları, larva ile çaba ederek gerçek bir yol uyguluyor. Temel ve birinci maksat sivrisinek larvalarıdır, zira larvalar yalnızca su kaynaklarında olur ve varlıkları gözle çarçabuk belirlenebilir. Ergin sivrisinekler ise her tarafa yayılıyor. Su kaynaklarında larvalara karşı yapılan uygulamaların sonuçlarını da görmek mümkün. Vatandaşlarımız erginlere karşı yapılan uygulamaları görür ancak maalesef bunu pek göremez.”
Belediye takımlarının larvalarla önemli formda çaba ettiğini lisana getiren Durmuşoğlu, kelamlarına şöyle kelam verdi:
“Pek çok belediye de bu biçimde uğraş ediyor. Lakin bu yıl olduğu üzere İzmir özelinde mayıs ve haziran aylarında çok yağışların su kaynaklarını çeşitlendirmesi, o kaynakların bulunduğu yerdeki çeşitlerin çeşitlenmesiyle birlikte gruplar alışılan üreme noktalarının dışında üreme noktaları ile karşılaştı. Bu yalnızca İzmir’de değil, diğer kentlerle de yaşandı. Ağır popülasyon kelam konusu olduğunda vatandaşı rahatlatmak için ergin sivrisinek ve karasinek (uçkun) çabasının yapılmasında fayda var.”