Palyatif bakım değerli

Tedavisi olmayan hastalıklar nedeniyle tam olarak iyileşemeyen yahut hayat sonunda dayanağa gereksinim duyan hastalara yardım etmeyi amaçlayan palyatif bakım, hastanın acı çekmesinin giderilmesi ve ömür kalitesinin artırılmasına odaklı bir bakım biçimi olarak öne çıkıyor.

Hastalığın mevt ve doğum kadar ömrün olağan bir süreci olduğunu anlatan Anesteziyoloji ve Reanimasyon Uzmanı Prof. Dr. Afife Ayla Kabalak, “Yapılacak bir şey kalmadığına dair inançlar hastaları fizikî ve ruhsal açıdan pek çok meseleyle baş başa bırakıyor. Oysa mevt sürecindeki hasta, doğumda olduğu üzere sevgi, hürmet hisleri içinde olmayı ve acısız bir vedayı hak eder. Tıpkı acı ve kaybetme korkusunu aile ve bakım verenler de yaşıyor. Geride kalanların hayata huzurla devam edebilmesi için bu sürecin hoş anılarla hatırlanması gerekiyor”dedi.

Dünya Sıhhat Örgütü’nün 1990’da hükümetlere palyatif bakım hizmetlerini başlatma davetinde bulunduğunu söz eden Kabalak, “1996’da palyatif bakıma dair Barselona Deklarasyonu yayınlandı. DSÖ’ne nazaran palyatif bakım, kapsamlı bir kıymetlendirme ve tedavi ile hastalar tarafından yaşanan fizikî, psikososyal ve manevi semptomların giderilmesini, aile, arkadaş ile bakım verenlerin desteklenmesi ve acılarının hafifletilmesini amaçlıyor” diye konuştu

Palyatif bakım tedavisinin kür tedavisi alırken de tedavi etkisiz olup sonlandırıldığında da uygulanabildiğini kaydeden Kabalak, “Eş vakitli küratif tedavi de devam eder. Küratif tedavi ile uygunlaşan hastaların şayet semptomları da iyileşmişse palyatif bakım kapsamından çıkar. Küratif tedaviye yanıt alınamadığında palyatif bakıma yönelik tedavilerin ağırlaşır. Terminal (son) devirde yalnızca semptom tedavisi ve terminal devir bakımı uygulanır. Mevt süreci yaklaştıkça hasta ve ailesinin semptom bakımı artırılır. Hastanın kaybından sonra ise semptom bakımı aileye ve ailenin yas sürecine odaklanır” diye açıkladı.

Palyatif Bakım Derneği’nin teşebbüsleriyle 13-14 Ekim 2023 tarihinde Palyatif Bakım Sempozyumu gerçekleştirileceğini anlatan Kabalak, burada dünya standartlarında palyatif bakım hizmeti sunabilmek için bilgi ve deneyim paylaşımı yapılacağını söyledi.

Ülkemizde 1990’nın başlarında kanser hastaları ve hastalığın ağrı tedavilerine yönelik ünitelerin oluştuğunu tabir eden Kabalak, “Daha sonra 2006, 2007 ve 2011’de çeşitli merkezler kuruldu. İlerleyen devirde demans, Alzheimer, ALS, MS, Parkinson, kalp ve akciğer hastalıkları, kas hastalıkları, enfeksiyon ve genetik hastalıklar palyatif bakım kapsamına alındı. 2011’de palyatif bakım yönergesinin alt yapı çalışmaları başlarken, 2012’de ise pilot hastane olarak seçilen Ulus Devlet Hastanesi’nde tüm hastalıklara yönelik Palyatif Bakım Merkezi’ni kurma yetkisi tarafıma verildi. 9 ayda fiziki koşullar hazırlayıp, farklı hastane takımlarına eğitim verdik. 2014 yılında ise palyatif bakım SGK tarafından geri ödeme kapsamına alındı” tabirlerini kullandı.