Nöbetçi Eczaneler
– Milletlerarası Münasebetler Uzmanı Dr. Kaya: “Wagner’in Rusya‘da askeri olarak başarılı olma ihtimali zayıf”
ANKARA – Milletlerarası Bağlantılar Uzmanı Dr. Emrah Kaya, Rus devleti ile güvenlik şirketi Wagner ortasındaki krize ait, “Bazı argümanlar Wagner’in Moskova‘ya 80 kilometre yakınlaştığını içeriyor. Rusya‘da askeri olarak başarılı olma ihtimalleri zayıf olmakla birlikte, muhtemelen kanlı bir sürecin başlatıcısı olacaktır” değerlendirmesini yaptı.
Rus paralı askerlerden oluşan Wagner kümesinin önderi Yevgeniy Prigojin’in Rus ordusuna karşı başlattığı isyan sürüyor. Bu çerçevede Rusya‘da yaşanan krize ait İhlas Haber Ajansı muhabirine değerlendirmelerde bulunan Memleketler arası Münasebetler Uzmanı Dr. Emrah Kaya, Wagner kümesinin ortaya çıktığı birinci devirlerden itibaren Rusya‘nın hem savunma hem de dış siyaset noktasında kıymetli bir aracı olduğunu belirtti. Böylelikle Wagner’in vakitle toplumda itibar kazanmaya başladığını kaydeden Kaya, Wagner’in toplum gözünde bir ‘kahraman’ olmasıyla kümenin taleplerinin çoğaldığını aktardı.
Wagner’in Ukrayna savaşında elde ettikleri kazanımları sonrası kahramanlaşmasının daha arttığını söyleyen Kaya, “Özellikle Savunma Bakanlığının ya da Dışişleri Bakanlığının ya da ordunun denetiminde olan bir aktörden daha bağımsız bir aktöre dönüşmeye başladı. Bu süreçte de aslında yükselmesi yahut sivrilmesi Rusya içinde de birtakım aktörleri de rahatsız etti. Bu da bir güç çekişmesini beraberinde getirdi” dedi.
“Bu sürece kadar hiç Putin’e dair olumsuz bir telaffuz geliştirmediler”
Kaya, Wagner kümesinin bilhassa Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Rusya Genelkurmay Lideri Valeri Gerasimov ile ortalarında kıymetli bir rekabet ve sorun olduğunu lisana getirerek, “Bu süreçte de Wagner kümesinin açık bir formda Rus idaresine karşı beyanı ortaya çıktı. Bilhassa Şoygu’nun ve Gerasimov’un idareden alınmasını istiyordu ki Putin’i de bu noktada bir formda ikna etmeye çalışıyordu. Lakin başarılı olamadıkları süreçte de ses tonlarını yükseltmeye başladılar. En son yapılan açıklamada da Ukrayna savaşının nedenini bir küme azınlığa bağladılar ve burada da aslında kastedilen temel olarak Şoygu ile ve Gerasimov. Bu sürece kadar hiç Putin’e dair olumsuz bir telaffuz geliştirmediler” tabirlerini kullandı.
“İşin gidişatı biraz daha iç savaşa gerçek evrilmek üzere”
Dün akşamdan itibaren Wagner gurubunun ilerleme isteklerinde bir karşılık olmayınca daha etkin tavır izlemeye başladıklarını, akabinde Rostov’u ele geçirdiklerini anlatan Kaya, şöyle konuştu:
“Prigoji’nin maksadı Rusya’da öncelikle bir siyasi tesir yaratabilmek. Moskova idaresinin üzerinde bir baskı oluşturmaya çalışıyor. İkincisi; toplumdan aldığı dayanağı maksatlarına ulaşmak ve taleplerini elde etmek noktasında bir araç olarak kullanmaya çalışıyor ve bu yüzden de aslında halkı bir noktada kendisini desteklemeye çağırdı. Üçüncü olarak ise siyasi kararları etkileme noktasında bir adım atmaya çalışıyor. Zira Prigoji’nin temel emeli Şoygu’nun ve Gerasimov’un vazifeden alınmasıydı ve artık bir noktada Putin’le de çatışma noktasına geldi ve bu temel kazanımlar noktasında Prigojin bu süreci başlattı ve işin gidişatı biraz daha iç savaşa gerçek evrilmek üzere.”
“Sayılarının 25 binden fazla olduğunu söyleyebiliriz”
Kaya, Wagner kümesinin sayısıyla ilgili çeşitli argümanlar bulunduğunu, net bir sayı olmadığını vurgulayarak, “Bazı tezlere nazaran 10 bin, 25 bin, 50 binden fazla üyesinin olduğu söyleniyor. Rusya’nın ekonomik olarak sıkıntı durumdan geçişinden ötürü Wagner kümesinin verdiği para halkın bir kısmını cezbediyordu. Ayrıyeten mahkumları da bünyesine kattığı istikametinde tezler var. Bu noktada sayının 25 binden fazla olduğunu söyleyebiliriz” dedi.
“Muhtemelen kanlı bir sürecin başlatıcısı olacaktır”
Wagner kümesinin başlattığı isyanda başarılı olup olamayacağını da pahalandıran Kaya, “Bunlar çeşitli bölgelerde çatışmaları nedeniyle deneyime sahip. Toplum tarafından destekleniyorlar. Bu şayet halkın kendilerini destekleme noktasında sonuca erişirse Prigojin beklendiğinden daha fazla tesir oluşturabilir. Moskova idaresi karşılarında bir güç olduğunda anlaşılması sıkıntı bir aktör. Bu türlü olduğu için Prigoji’nin Rus siyasetini etkilemesi noktasında tesirinin sonlu kalacağını söylemek mümkün. Toplumsal tesir oluşturabilirler, siyasi olarak tesir oluşturabilmeleri daha zayıf, askeri olarak teyit edilmeyen çeşitli bilgiler var. Zira Rus ordusundan kimi şahısların Wagner’e katılmaya istekliği olduğuna yönelik argümanlar var. Kimi tezler Wagner’in Moskova’ya 80 kilometre yakınlaştığını içeriyor. Rusya’da askeri olarak başarılı olma ihtimalleri zayıf olmakla birlikte, muhtemelen kanlı bir sürecin başlatıcısı olacaktır” cümlelerine yer verdi.
“Ukrayna savaşında kıymetli bir gerileme yaşamalarını söylemek mümkün”
Rostov’un Rusya’nın Ukrayna savaşını temel manada yönettiği yer olduğunu tabir eden Kaya, çeşitli askeri üslerin burada bulunduğunu kaydederek, “Eğer birinci cephe yarılırsa Ukrayna ordusu karşısında bomboş bir saha bulacak ve ilerlemeleri kolaylaşacak. Bununla birlikte Rusya’nın bölgedeki güçlerini domine etmesi, çatışmayı etkin olarak sürdürmesi biraz daha zorlaşacak. Bu noktada bu durum Rusya’da bilhassa Ukrayna savaşında değerli bir zafiyet demek. Rus ordusu ruhsal olarak baskı altında. Zira sizin bir sürece kadar bir arada uğraş ettiğiniz, alanlarda çalıştığınız bireyler size karşı durumda. Bu da Rus ordusunu kıymetli baskıya sokuyor ve Ukrayna savaşında kıymetli bir gerileme yaşamalarını söylemek mümkün” dedi.
“Amerika’nın bu süreci lehinde kullanacağını söylemek mümkün”
Kaya, Amerika’nın, Rusya’nın yıpranmasını istediğinden ötürü Prigoji’yi kullanarak zayıflatma noktasında daha tesirli bir koz elde edeceğini söyleyerek, “Bu süreçte zati savaşın uzaması noktasında da Amerika, Ukrayna’yı daima destekliyor ve bunu amaçlıyor. Çin ise büsbütün yıkılmadan lakin kendisine bağımlı, zayıf bir aktör olarak devam etmesini istiyor. Çin, muhakkak noktalarda dayanaklarına devam edecektir. Lakin Amerika’nın bu süreci kendi çıkarları lehinde kullanacağı, bilhassa Avrupa’nın da Rusya’nın bu durumunu bir avantaj olarak göreceği ve kullanacağını söylemek mümkün” tabirlerini kullandı.
“Amerika’ya aslında büyük bir istihbarat bilgisi sunacaktır
Wagner’in sadece Rusya’da değil, birçok bölgede faal olduğunu lisana getiren Kaya, şöyle devam etti:
“Bunlara baktığımız vakit aslında bu da bir noktada güvenlik zafiyeti oluşturabiliyor. Rusya sonları içinde Rus ordusuyla Wagner’in çatışması aslında Afrika’daki Wagner’in de Rusya’ya karşı cephe almasına yol açabilir. Bu da aslında bir güvenlik zafiyeti demektir ve bunu bilhassa Amerika kendi çıkarları için avantaj olarak kullanacak. Wagner kümesinin çeşitli istihbarat bilgilerine sahip olduğunu da düşünebiliriz. Zira birçok yerde bulundular birçok katliamda isimleri geçiyor. Bu noktada da Amerika bilhassa Wagner kümesinin Rusya tarafından yok edilmesi sürecinde kaçan birtakım Wagner kümelerini denetim altına alacaktır. Bilhassa Putin’in cezalandırılmasını isteyen Wagner ya da örgüt içindeki küme içindeki isimler. Bu da Amerika’ya aslında büyük bir istihbarat bilgisi sunacaktır diyebiliriz.