Nöbetçi Eczaneler
Seçimin birinci cinsinde büyük hayal kırıklığına uğrayan ve ikinci tipten da umudunu kesen kriz lobisi, milletin takviyesini gerisine alamayınca hırçınlaştı. Faiz artırımından öbür reçetesi olmayan destekledikleri adayın en azından 28 Mayıs’taki ikinci tipe kadar havlu atmaması için iktisatta palavra üstüne palavra atıyorlar. Yurtdışındaki maşaları ile borsada büyük çöküş yaratma hevesleri kursaklarında kalınca makro datalara saldıran ancak bilhassa evvelki gün açıklanan tek hane işsizlikle buradan da umudunu kesen malum etraf, bu sefer bankacılık dalı üzerinden iftira ve panik yaratma kampanyasına başladı. Sosyal medya üzerinden ekonomist maskeli tetikçilerinden, bot hesaplara kadar son kullanma tarihi geçmiş akademisyenlerin de takviyesiyle, bankaların kredileri durduğundan döviz vermediğine kadar palavra üstüne palavralarla, sistemde panik havası yaratmaya çalışıyorlar.
MERKEZ’DEN KAPAK ÜZERE CEVAP
Aslı astarı olmayan ve bankacılık krizi yaratma emelli bu taarruzlara dün Merkez Bankası’ndan tokat üzere karşılık geldi. Merkez Bankası tarafından dün yayımlanan Finansal İstikrar Raporu’nda, ticari kredi kullanımının malum çevrelerin savlarının tersine, tarihin en büyük artışını gerçekleştirdiği ortaya çıktı. 2021’de aylık ortalama 26.3 milyar lira olan aylık ortalama TL ticari kredi kullanımı, 2022’nin birinci yarısında 136.7 milyara, ikinci yarısında 150.9 milyara, 2023’te ise 203.6 milyar lira fırladı.
Yani aylık TL ticari kredi kullandırımı 2021’e nazaran 8 kata yakın arttı. Son 1 ayda ise 203 milyar TL ticari kredi kullandırıldı. Malum çevrelerin, “KOBİ’lere kredi muslukları büsbütün kapatıldı” iftirası ise tam manasıyla çöktü. 2021’de 10.6 milyar lira olan aylık ortalama TL KOBİ kredi kullanım ölçüsü, 2023 prestijiyle 130.3 milyara ulaştı. Öbür bir sözle KOBİ’lerin aylık kredi kullanımındaki artış 13 kata ulaştı.
KREDİLER ÜRETİME GİDİYOR
Merkez Bankası ve BDDK’nın son devirde bilhassa yüksek limitli kredi kartlarında nakit kullanımına sınırlama getiren düzenlemesi, büsbütün amaçlı kredi siyaseti uygulamasını destekliyor. 2022 yılı birinci çeyreğinde yüzde 66 olan kelam konusu hisse, 2023 yılı mart ayı prestijiyle yüzde 81’e ulaştı.
Hedefli krediler ile öbür kredilerin büyüme oranları 2022 yılı nisan ayına kadar misal seyrederken, bu periyottan sonra devreye alınan makroihtiyati önlemlerin tesiriyle kredi büyümeleri ayrıştı. Nitekim, 2023 yılı mart ayı prestijiyle 2021 yıl sonuna kıyasla amaçlı kredilerin büyümesi yüzde 165 düzeyine yükselirken, başka kredilerin büyümesi yüzde 23.1 oldu.
LİRALAŞMA İKTİSADIN DAYANIKLILIĞINI ARTIRDI
Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu, Finansal İstikrar Raporu’nda yayımlanan bildirisinde, liralaşma stratejisine dikkat çekti. Kavcıoğlu, “Bu sayede firmaların ve hanehalkının finansal dayanıklılık göstergeleri güçlü kalmaya devam ediyor. Hayata geçirilen maksatlı kredi siyasetleri ile kredi kompozisyonu hedeflenen istikamette değişmiş ve net ihracatçı firmalar ile KOBİ’lerin toplam kredilerdeki hissesi arttı. TL kredi faizlerinin para siyaseti faizlerine yakınsaması sağlanarak firmaların finansmana erişimi desteklenmiş ve firmaların finansman maliyeti kanalıyla nakdî transferin aktifliği güçlendirilmiştir. Bankacılık dalının faal kalitesindeki düzgünleşme tüm kredi cinslerinde ve kredi riski göstergelerinde gözleniyor. Siyaset faizi, amaçlı kredi ve likidite siyasetleri ile üretim ve cari fazla kapasitesindeki gelişim süreci desteklenecek. Liralaşma stratejisinin ekonomimizin dayanıklılığını artırarak finansal istikrara sağladığı katkı asrın felaketi olan 6 Şubat tarihli Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların yaralarının süratle sarıldığı süreçte daha da besbelli hale geldi” değerlendirmesinde bulundu.
TL’YE GEÇİŞ SON SÜRAT
Hanehalkının finansal varlık kompozisyonunda TL cinsi varlıkların ve mevduat dışı finansal araçların tartısı artmaya devam ederken, mevduat liralaşma oranı artmaya devam etti. Bankaların mevduatta liralaşma maksadını gerçekleştirme tarafındaki artan motivasyonları bu eğilimin devam edebileceğine işaret ediyor. Hanehalkının finansal varlıkları içerisinde yer alan TL mevduatın GSYH’ye oranı yüzde 14.9’dan 18.3’e çıkarken, döviz mevduatının oranı ise 19’dan 9’a indi. Gerçek kesim tarafından da firmaların varlık kompozisyonunda TL cinsi varlıkların hissesi artıyor.
KREDİ ÇEK DOLAR AL DÖNEMİ BİTTİ
Merkez Bankası’nın gayeli kredi siyaseti gereği, TL ticari krediler yatırım, üretim ve istihdam maksatlı veriliyor. Bu siyaset, daha evvel bankadan kredi çekip döviz, otomobil yahut gayrimenkul alan kısımları rahatsız ediyor. Son devirde bu hedefle kredi çekmek isteyip alamayanlar toplumsal medyada kaos yaratmaya çalışıyor.