Nöbetçi Eczaneler
Kuraklık evvel gölü, sonra flamingoları vurdu
Mayıs ayında binlerce flamingonun olduğu Yarışlı Gölü’nde artık parmakla sayılabilecek kadar az kuş barınıyor
Gölün can damarı tatlı su kaynaklarına köylünün yaptığı sondaj kuraklığı körükledi
BURDUR – Flamingoların en çok konuşlandığı göl olan Yarışlı Gölü’nü besleyen kaynak suyunun üzerine köylüler tarafından seyyar sondaj motorlarının kurulması artan sıcaklarla birlikte kuruyan gölü tehlikeye sokuyor. Mayıs ayında binlerce flamingonun olduğu gölde artık parkla sayılabilecek kadar az kuş barınıyor.
Flamingoların en çok konuşlandığı Yarışlı Gölü ilkbahar aylarında su tutmuşken sıcaklığın artmasıyla tekrar eski kurak vakitlerine döndü. Gölü besleyen en değerli su kaynağını inceleyen uzman grup kaynak üzerine köylüler tarafından kurulan bir çok sondaj motorunu tespit etti. Dünyada yalnızca burada yaşayan iki balık tipinin olduğu bu kaynaktan su alınması hem bu canlıları tehlikeye atıyor hem de gölü besleyen su ölçüsünün azalmasına neden oluyor.
DKMP 6. Bölge Müdürlüğü’nün sekreteryasını üstlendiği Burdur ve Antalya Gölleri İdare Planı Hazırlama Projesi’nde bulunan uzman gruplar tarafından Yarışlı Gölü’nde yapılan incelemeler sırasında gölü besleyen en kıymetli kaynaklardan birini inceleyen uzmanlar bu kaynak üzerine köylüler tarafından kurulan seyyar sondaj motorlarının kaynak içerisinde bulunan ve yalnızca burada yaşayan endemik balık cinsleri için tehlike arz ettiğini tespit etti. Ayrıyeten bu sondaj motorları gölde barınmaya devam eden az da olsa flamingoların ömürlerini da tehlikeye sokuyor.
Gölü inceleyen uzman takım içerisinde yer alan Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Hidrobiyoloji Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. İskender Gülle Yarışlı gölü hakkında yaptığı açıklamada; “Yarışlı gölünün yüz ölçümü yaklaşık olarak 10 ila 15 kilometre ortasında değişiyor. Aslında bir vakitler bu göl daima bir gölmüş lakin günümüz kaidelerinde tam bir göl değil. Zira mevsimlik olarak su tutabiliyor. Biz bu çeşit göllere süreksiz göller diyoruz. Bu gölün özelliği bir kısmının tabak biçiminde olması. O nedenle bu gölleri tuzlu göl, tuzla gölleri yahut pilaya gölleri olarak isimlendiriyoruz. Türkiye’de çok sayıda buna benzeri göl var. Ancak Yarışlı gölünün şu anda en değerli özelliği kış aylarında en fazla 20-30 santimetreye kadar su tutabiliyor olması. 20-30 santimetre su tutarsa bizim için çok âlâ. Lakin olağanda günümüzde yağışların da azalması nedeniyle en fazla 10 santimetreye kadar su oluyor. Haziranın başında o da büsbütün kuruyor. Bu göl süreksiz göl olmasına karşın bilhassa mikroskobik canlılar açısından da son derece güçlü. Bu türlü olduğu için de başta flamingo olmak üzere çok sayıda su kuşu için adeta bir beslenme alanına dönüşüyor. Sığ olduğu için flamingolar burayı çok fazla tercih ediyorlar. Besin kaynağı da çok fazla tabi ki o açıdan Yarışlı gölünün en kıymetli özelliği biyolojik olarak uygun bir kuş alanı olması.” dedi.
Yarışlı Gölü yıllardır muhafaza altında
Yarışlı gölünün hem etraftaki mermer ocaklarından hem de kaçak avcılık ve göl yerinin tarım emeliyle kullanılmasına karşı müdafaa altında olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Gülle; “Bu göl yıllardır korunuyor. Müdafaayı yalnızca mermer ocaklarından ibaret görürsek yanılmış olabiliriz. Onun dışında bir de bilhassa Ulusal Parkların yapmış olduğu dolaylı muhafaza usulleri var. Kara avcılığı, su avcılığı göl kenarlarındaki alanların işgal yerlerinin fazla artmaması formunda. Görsel olarak baktığımızda farklı bir görünümü var. Suyu da biraz tuzlu. Kış aylarında binde 14 yani 1 litre suda 14 gram tuza kadar yükselebilen tuz özelliği var. Suları rastgele bir ziraî faaliyette kullanılmıyor. İçme suyu gayesiyle da kullanılmıyor. Ayrıyeten gölün içerisinde değil lakin gölün kıyılarındaki tatlı küçük su kaynaklarında dünya için endemik 2 tane tatlı su balığı cinsimiz var. Bunların yalnızca bu bölgede yaşadığını söyleyebiliriz. Göl kenarlarındaki pınarlar bilhassa görmüş olduğunuz sazlık alanlar bu balıkların hayatı açısından son derece kıymetli.” sözlerine yer verdi.
Yönetim planlarında artık birinci öncelik “Su”
Çalıştay hakkında da açıklama yapan Prof Dr. İskender Gülle; “Göllerin her beş yılda bir sulak alan idare planları yapılıyor. Bu idare planları çerçevesinde yine bir bilimsel, ekolojik ve çevresel kıymetlendirme yapılıyor. Beş yıl boyunca yanlışsız yapılan yahut eksik yapılan ya da beşinci yılın sonunda ortaya çıkan yeni durumlar neler bunları gözden geçiriyoruz. İdare planlarını beş senede bir revize ediyoruz. Şu anda iki gündür yapmış olduğumuz çalıştayımız bir bilimsel altlığa dayalı olarak yapıldı. Onun sonucunda bugün de bir arazi gezisi yapıyoruz. Bu arazi seyahatimizde durumu gözlemliyoruz. Palanlarımızda hangi değişiklikleri yapabiliriz, onları gözden geçiriyoruz. Gördüğümüz kadarıyla şu anda tüm Türkiye çapında, Burdur çapında öncelikli mevzu su. Yani su tedariği göller için ve idare planları için birinci husus haline geldi. Bundan 20-30 sene evvel daha çok kirlilik yüklü bir idare planı yapıyorduk artık birinci önceliğimiz su oldu.” dedi.
Burdur ve Antalya gölleri idare planı koordinatörü Peyzaj Yüksek Mimar Seda Yıldız ise yaptığı açıklamada; ” Burdur yöresinde Sulak alan idare planı çalışmasını DKMP 6. Bölge Müdürlüğü ismine yürütüyoruz. Göllerimiz ile ilgili çalıştayımız dün gerçekleşti. 2016 yılında yeniden göller ile ilgili Sulak Alan İdare Planı yapılmıştı. Şu an revizyon vakti geldiği için yenilenebilirliğini sağlayabilmek ve biyon verebilmek için şu an tekrar Sulak Alan İdare Planlarımızı yeniliyoruz.” formunda konuştu.