Kilosu 5 bin lira…Dünyanın en değerli parfümlerinin karışımında kullanılıyor: Sığla yağı

Kilosu 5 bin lira…Dünyanın en kıymetli parfümlerinin karışımında kullanılıyor: Sığla yağı

Mısır‘da firavunları mumyalama materyali olarak kullanıldı

Osmanlı periyodunda sığla ağaçlarından elde edilen yağ Mısır‘a ihraç edilmiş, Çanakkale Savaşı’nda yaralanan askerlerin tedavisinde kullanılmış

MUĞLA – Dünyada yalnızca Güney Amerika, Honduras ve Muğla’da yetişen, Mısır uygarlığında başta firavunlar olmak üzere mumyalama gereci olarak kullanılan, buzul çağından günümüze kadar ilaç ve kozmetik sanayiinde kullanılan ‘sığla yağı’ üretimi 6 yıl ortadan sonra tekrar başladı.

Muğla Orman Bölge Müdürlüğü tarafından ihaleye çıkarılan ve Köyceğiz Orman İşletme Müdürlüğü Beyobası İşletme Şefliği kontrolünde üretimi başlayan sığla yağının 100 gramı 500 TL’den alıcı buluyor. Sığla yağının en büyük müşterisi kozmetik endüstrinin dünyadaki en kıymetli merkezi Fransa. Fransa’da üretilen dünyanın en kıymetli parfümlerin değerli bir ham hususu olan sığla yağı, ülkemizde mide ülseri başta olmak üzere güneş yanıklarının tedavisinde kullanılıyor.

Türkiye’de tek üretim merkezi

2017 yılından bu yana üretimi yapılmayan sığla yağının üretimi için Köyceğiz ilçesindeki binlerce dönüm alanda yer alan sığla ağaçlarından yıllardır devam eden klâsik tekniklerle üretilen sığla yağının üretimi, uzman takımlarca yapılıyor. Uzun ve zahmetli bir üretimi olan sığla yağının Türkiye’de tek üretim merkezi olan Köyceğiz’deki Orman Bölge Müdürlüğü tesisinde Beyobası Orman İşletme Şefi ve orman koruma memurlarının onay verdiği ağaçlardan üretim gerçekleştiriliyor.

2023 yılında 1 ton üretim hedefleniyor

Türkiye’de yalnızca Muğla’nın Köyceğiz ilçesi Kavakarası Mahallesi’nde gerçekleştirilen sığla yağı üretiminde bu yıl maksat 1 ton sığla yağı ve 3 ton sığla buhuru üretimi hedefleniyor. Sığla buhuru çoklukla mevlid başta olmak üzere kırsal kesitlerde konutların odalarında beğenilen koku vermesi için yağı çıkarılan ağaç kabuklarının yakılması ile elde ediliyor.

Yapımı zahmetli

Sığla yağı üretimini uzman bireyler tarafından yapılıyor. Ağacın kabukları ‘Kızıllatma’ ismi verilen süreci esnasında ne çok fazla kazınıyor, ne de az. Ağacın kabuklarının çok fazla sıyrılması ağaç ömrünü azaltıyor. Kızıllatma sürecinin akabinde 15 gün bekledikten sonra ağaçların gövdesindeki reçine ve kabuklar sıyrılıyor. Kabuklar çuvallar ile sığla üretim merkezine taşınıyor. Burada kabuklar bir sür odun ateşinde kaynadıktan sonra pres makinesine atılarak sığla yağı çıkarılıyor. Yağı çıkarılan sığla kabukları atılmayarak kurumaya bırakılıyor ve kuruyan bu kabuklar buhur olarak kullanılıyor.

Sığla yağı üretimi 7 ay sürüyor

Köyceğiz Beyobası Orman İşletme Şefi Tuğran Erik, “2023 yılı programımızda bulunan 1 sığla yağı, 3 ton sığla buhuru üretme çalışmaları işletmemiz bünyesinde Nisan ayında başladı. Ekim ayı sonuna kadar devam edeceği öngörülen çalışmalarımız yüklenici tarafından Kavakarası bölgesi Eski Köyceğiz Mahallemizde emekçiler tarafından yürütülüyor” dedi.

“Dünyanın en değerli parfümlerinin karışımında yer alıyor”

Sığla yağı üretim işini yapan işletmeci Cüneyt Taşdemir ise, “Şu anda kilosu 5-5 bin 500 liradan fiyatlama yaparak çalışmaya başladık. Zira çok bedelli. Türkiye’de yalnızca burada üretiliyor. Dünyada ise bir yahut iki yerde üretimi yapılan bir yağ. Besin ve ilaç sanayine veriyoruz genelde. Fransa, Kanada ve Amerika daha çok ilgileniyor. Zati yıllardır Fransa’ya gönderiyoruz. Yararı saymakla bitmeyecek bir yağ. Mideden, diş etinden, parfümeriden. Dünyanın en kıymetli parfümlerinin içinde yer alıyor. Mide ve diş eti ilaçlarının içinde yer alıyor. Bedende bir yara olsa, çok süratli bir biçimde uygunlaştırma sağlıyor. Mısır Kraliçesi Kleopatra vaktinden beri kullanılan ve o devir de bilhassa buradan gelip alınan bir eser. Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale Savaşı’nda yaralanan askerlerimizin tedavisinde de kullanılmış ve buradan gitmiş” diye konuştu.

Sığla yağı elde etmenin aşamaları

Sığla yağı üretimini yapan çalışanlardan Oktay Aydemir, “İlk evrede ağacın kabuğunu alıyoruz. 15-20 gün sonra ağacın ikinci sefer kabuğunu alıyoruz. Yani ikinci ayama dediğimiz ağacın kemiği ortaya çıkıyor. 15-20 gün sonra bu kez ağaç kendini onarmaya başlıyor. Onardıkça da yağ vermeye başlıyor. Biz bir daha alıyoruz. Bir daha alınca yağ akmaya başlıyor. Bu etaplar çabucak olmuyor. Bir hafta yahut 10 gün aralıkla oluyor. Kabukla birlikte aldığımız yağları Orman İşletmede sıkıyoruz. Yani kaynamış suyun içinde 10 dakika bekletip ondan sonra preste sıkıyoruz. Sıkılan yağ su ile birlikte gidiyor ve yağ kazanlarda birikiyor. Kazanlarda yağın tartısı çok olduğu için yağ alta iniyor, su üstte kalıyor. Yağ ihalesini alan arkadaşlar yağı teslim alıyor” dedi.

Sığla ağacı ve yağı

Buzul çağından bu yana kuşağını devam ettiren bir ağaç. Başta mide ülseri olmak üzere ilaç ve kozmetik sanayiinde kullanılan Sığla yağı, tıpkı vakitte güneş yanıklarına karşı da tesirli bir eser olarak biliniyor. Mısır uygarlığında kıymetli bir yeri olan sığla yağı, başta firavunlar olmak üzere mumyalama için bedenin iç ve dış kısmına sürülüyor. Bedeni büsbütün kapatması sonrası bedenin hava almasını önleyerek yıllarca saklanmasında kullanıldı.

Mumyalama dışında, sığla yağı Mısır Kraliçesi Kleopatra’da ve Roma hamamlarında hamamdan sonra bayanların bedenine sürmek suretiyle bir aşk iksiri ve hoşluk aracı, Hipokrat’ta ilaç olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu devrinde, Yasal Sultan Süleyman Marmaris-Fethiye ortasındaki bölgeyi kardeşi Mihrişah Sultan’a vermiş, Mihrişah Sultan da kendisine verilen bu yeri, eşi Mısır Hidivi Ali Paşa ile birlikte vakıf olarak işletmiş ve bu alandaki sığla ağaçlarından elde edilen yağı Mısır’a ihraç etmiştir.

Evliya Çelebi de Seyahat notlarında Menteşe toprağında kavak üzere küçük bir ağaçtan sığla yağı elde edildiğine ve bu yağın Mısır’a, oradan Hindistan’a gönderildiğini, cüzzam hastaları tarafından kullanıldığına dair bilgilere yer vermiştir.