Nöbetçi Eczaneler
Hükümetin açıkladığı Orta Vadeli Program’a reaksiyon gösteren CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, “Perşembenin gelişi, Çarşambadan belirlidir. Lokal seçimlerden sonra, daha yüksek faiz ve vergi yükü yolda. 2024’de hedeflenen enflasyon % 33, fakat öbür tarafta hedefledikleri vergi tahsilatındaki artış % 73. OVP ‘ye nazaran vatandaşın vergi yükü fevkalâde artacak.” dedi.
ORTA VADELİ PROGRAM AÇIKLANDI
Ekonomide 3 yılın yol haritasını belirlendiği 2024-2026 yıllarına ait Orta Vadeli Program (OVP) kamuoyuna duyuruldu. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde gerçekleştirilen tertipte konuşan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, OVP’de 4 temel gaye olduğunu belirtti. Yılmaz, “Afet yaralarının sarılması, makro istikrarın sağlanması ve enflasyonun tek haneye inmesi, büyüme ve istihdamın devamı, toplumsal adalet. OVP’de üç temel siyaset aracı olacak. Bunlar sarsıntı harcamaları hariç mali disiplinin sağlanması, para siyaseti ve yapısal dönüşümlerdir.” derken, hükümetin yıl sonu enflasyon maksadı yüzde 65, dolar maksadı ise 23 lira 88 kuruş oldu.
KILIÇDAROĞLU: TEKRAR DAĞ FARE DOĞURDU
OVP’ye CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’ndan birinci reaksiyon geldi. Uzun bir açıklama yapan Kılıçdaroğlu, lokal seçimlerden sonra daha yüksek faiz ve vergi yükünün yolda olduğunu savundu. Kılıçdaroğlu, şunları söyledi: “Önümüzdeki üç yılı (2024-2026) kapsayan Orta Vadeli Program (OVP) nihayet açıklandı. Lakin tekrar, “dağ fare doğurdu.” Bir ekonomik programın başarısı programın “teknik kalitesine”, “uygulayıcıların liyakatine” ve “siyasi sahiplenmeye” bağlıdır.
“2023 GAYELERİNİN NEDEN ISKALANDIĞINA DAİR TEK BİR İZAHAT YAPMIYORLAR”
Son ikisinden başlarsak; uygulayıcıların hali ortada… Cumhuriyetimizin 100. Yıldönümü 2023 için, 2011’de kelamlar verdiler. Türkiye birinci 10 ekonomi ortasına girecek. Ulusal Gelir 2 trilyon $; fert başına gelir 25 bin $, ihracat 500 milyar $ olacak. İşsizlik % 5’e düşecekti. Bunları devletin 10. Kalkınma Planına resmi amaç olarak da yazdılar. Artık getirdikleri OVP ile 2026’ya kadar, bu gayelerin yanına bile yaklaşamıyorlar. Lakin 2023 maksatlarının neden ıskalandığına dair OVP ‘de tek bir izahat yapmıyorlar; milletten özür dilemiyorlar.
“OVP’NİN TEKNİK TARAFINDA DA ÖNEMLİ DERTLER VAR”
Çünkü ortada 2023 amaçlarını sahiplenen samimi bir siyasi irade hiç olmadı. Birebir siyasi iradenin artık getirdiği OVP’ye nazaran Türkiye; birinci 10 iktisadın uzağında kalmaya, buna rağmen dünya enflasyon şampiyonlar liginde oynamaya devam edecek. OVP ‘nin teknik tarafına gelirsek, burada da izaha muhtaç önemli külfetler var. Saray Hükümeti önümüzdeki üç yılda “Türkiye’nin potansiyel büyümesinden çok da taviz vermeden, enflasyonu üç yılda yüzde 65’lerden yüzde 8,5’e indireceğim” kelamını veriyor. Pekala, bunu nasıl yapacak?
“YEREL SEÇİMLERDEN SONRA DAHA YÜKSEK FAİZ VE VERGİ YÜKÜ YOLDA”
OVP ‘deki bu büyüme ve enflasyon amaçlarının beraberce sağlanması, iç talebin önemli halde baskılanması ve dış talepten büyümeye önemli bir katkı gelmesiyle lakin mümkün. 2024’de yurtiçi talepten büyümeye gelen katkının, 2023’e nazaran, yarı yarıya düşeceği anlaşılıyor. Perşembenin gelişi, Çarşambadan aşikardır. Mahallî seçimlerden sonra, daha yüksek faiz ve vergi yükü yolda.
“ENFLASYON TEK HANEYE NASIL DÜŞECEK?”
Diğer taraftan OVP’ye nazaran gelecek üç yılda net ihracatın büyümeye katkısı son derece sonlu. Yani önümüzdeki üç yılda da büyüme iç talep yüklü olacak. Pekala, bu büyüme kompozisyonuyla, enflasyon tek haneye nasıl düşecek? OVP’nin dolar kuru varsayımlarıyla de enflasyon amaçları uyumlu değil. OVP’ye nazaran 2024’de Amerikan Doları, TL’ye karşı yüzde 54 paha kazanacak. Yani TL pul olmaya devam edecek. TL’nin pahası pul olurken, enflasyon yüzde 65’lerden, yüzde 33’e nasıl düşecek?
“HÜKÜMET TEKRAR SELDEN KÜTÜK KAÇIRACAK”
Saray hükümeti tekrar selden kütük kaçıracak. İktisatta işlediği tüm günahların vebalini milletin sırtına yıkacak. 2024’de hedeflenen enflasyon % 33, lakin öbür tarafta hedefledikleri vergi tahsilatındaki artış % 73. OVP ‘ye nazaran vatandaşın vergi yükü harikulâde artacak. Tüm ikazlarımıza karşın, OVP ‘de Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) uygulamasından çıkış için önemli bir strateji de ortaya konmamış.
“KKM’NİN BÜTÇE VE TCMB’YE YÜKÜ 900 MİLYAR LİRAYI AŞTI”
KKM’nin bugüne kadar bütçe ve TCMB’ye yükü 900 milyar lirayı aştı. 2024’de devletin bütçeden yapacağı yatırım harcamalarının 788 milyar lira olduğu düşünüldüğünde, KKM’nin sebep olduğu yük ve tahribat daha güzel anlaşılabilir. “KKM olmasaydı bütçenin faiz yükü ne olurdu?” diyenler, bir zahmet OVP ‘de faiz masraflarındaki patlamaya da bir baksın. 2023’de % 108 artan bütçenin faiz ödemeleri, 2024’de % 94 artacak. Tüm bu yıkıma sebep olanların artık çıkıp “sorun ekonomik değil, psikolojik” demesi ise siyasetin değil, olsa olsa tıbbın hususudur. Ne de olsa olmadığı halde kendini “ekonomist” zannedip, bir de “faiz sebep, enflasyon netice” diyerek, durduk yere ülkeyi perişan etmenin öteki bir izahı olamaz.”
