İsyan nelere hamile?

Putin’in, Rusya’nın dünyadaki nüfuz alanlarını genişletmek için yürüttüğü “hibrit” savaşın öncüleri ve en büyüklerinden Wagner Özel Güvenlik Şirketi, Putin’in tabiri ile “isyan” etti, Rusya’yı (Putin diye de okuyabiliriz) geriden hançerledi.

Putin’in şefinin bugünkü menü tabağında “isyan, ihanet, hıyanet” ve sonuç olarak da dünden itibaren vefat var.

Perşembenin geleceği çarşambadan muhakkaktı.

Wagner şefi Prigojin, Bahmut savaşı esnasında daima Rusya Federasyonu Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’nı eleştirdi. Lakin telaffuzunu savaşın kazanılmasının akabinde kazanan bir kumandan böbürlenmesiyle daha da sertleştirdi. “Sadece düşmanla savaşmıyoruz, birebir vakitte Rus bürokrasi ile de savaşıyoruz” diyerek tenkit oklarını Rusya Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı’na fırlattı.

Wagner Şefi ile Savunma Bakanı ortasındaki “savaş” kızıştı fakat Putin bu rekabette renk vermedi. Tahminen de bu ölümcül rekabetin bugüne taşınmasında Putin’in sessizliğinin, Prigojin’i muhatap almamasının büyük rolü oldu.

Wagner’e nazaran son hadiseleri tetikleyen gelişme cuma günü Rus ordusunun Wagner askeri kampına yönelik füze saldırısı ve sonucunda verilen “ağır kayıplar” oldu.

Bölgeden son alınan bilgilere nazaran, Wagner güçleri Krasnodar-Rostov-Moskova çizgisinde kuzey ve güneye gerçek ilerliyorlar. Moskova’ya yaklaşık 600 km aradaki Voronej kentinden çatışma haberleri gelmeye başladı.

Putin bu gelişmeleri “isyan, sırttan hançerleme ve hıyanet” olarak nitelese de Wagner Şefi bir “Adalet Yürüyüşü” olarak nitelendiriyor ve “Vatan ihaneti konusunda Lider derinden yanılıyor. Biz ana vatanımızın vatanseverleriyiz, her yerde vatan için savaştık” diyor.

Wagner’in süratli bir hareketle Rostov-na-Donu kentini ele geçirmesi tesadüf üzere gözükmüyor. Zira bu kent, Azak Denizi’ne hasebiyle Karadeniz üzerinden açık denizlere açılan stratejik bir kapı olması yanında, Rus ordusunun Güney Askeri Komuta Merkezi statüsünü taşıyor. Birebir vakitte, o bölge ve bölgeye yakın Ukrayna topraklarındaki Rus ordusunun lojistik deposu fonksiyonunu de görüyor.

Rostov kentinin neredeyse hiçbir direniş olmadan ele geçirilmesinin delalet ettiği birtakım kıymetli noktalar var.

Öncelikle Wagner’in bunu planlı olarak yaptığı, uzun müddettir planladığı anlaşılıyor. Cuma günkü bombalama yalnızca bir mazeret olmuş.

Wagner’in bu isyanı başlatırken münferit davrandığını düşünmek de safça olur. Kesinlikle içeriden idareye muhalif siyasi, askeri ve ekonomik çevrelerden dayanak alıyor olmalılar. Wagner Şefi bu kelamda “adalet yürüyüşünü” sürdürmeyi bir süre devam ettirebilirse, destekçileri de yavaş yavaş uzunluk göstermeye başlayacaklardır. Hatta dış dayanak teklifleri de gelecektir. Bu meyanda Rusya askeri ve siyasi bürokrasisi içerisinde ve ekonomik etraflarında birçok fiziki tasfiyelere de şahit olacağız.

Rostov’un düşmesi Rusya’nın güvenlik, daha da kıymetlisi büyük bit istihbarat başarısızlığını da gözler önüne sermektedir. Yoksa Wagner güçleri elini kolunu sallayarak bu stratejik kenti ele geçiremezdi.

Rusya Federasyonu’nu bir iç savaş durumuna getiren bu gelişmelerin Rusya’yı nasıl etkileyeceği sorununa de değinmek gerekir.

Konu ile ilgili konuşma yaparken vücut lisanı hayli gerilimli gözüken Putin bu gelişmeyi “Bir iç isyan devletimiz için ölümcül bir tehdittir” diyerek değerlendirse de, Wagner’in bu isyanının Rusya’ya çok boyutlu olumsuz ve onulmaz tesirleri olacaktır.

Rusya bazında:

* Devlet aygıtı içinde, vakit zaman fiziki olmak üzere, bir tasfiye süreci başlayacaktır. Kelleler kopacaktır. Prigojin, Şoygu ya da her ikisi süreç sonunda tasfiye olacaklardır.

* Devlet kısa ya da orta devir bir istikrarsızlık devrine girmiştir.

* Rus güvenlik ve istihbarat sistemleri sorgulanacaktır

* Uyuyan çeşitli muhalefet hücreleri uyanacaktır.

* Wagner’le savaşmak için Ukrayna’dan muharip güç çekmek durumunda kalacaktır.

Putin için:

* İsyan Putin’in kaba tabiriyle façasını çizmiştir.

* Şu an için söylemek erken lakin bu isyanın kısa müddet de halledilememesi Putin’in otoritesi içinde alarm zilleri çaldırır.

* Wagner’in bu derece büyümesinden Putin sorumlu tutulabilir.

Ukrayna savaşı:

* Ukrayna’nın geniş bir karşı taarruz içinde olduğu bir periyoda denk gelen isyan Kiev için büyük bir fırsattır. Rusya’nın savaşta büyük oranda gerilemesine ve büyük kayıplar vermesine sebep olabilir.

* Wagner’in alandan çekilmesi, Rusya’nın muhtemelen muharip güç çekecek olması, istikrarları Ukrayna lehine değiştirebilir.

* Rusya’nın içeride meşgul olmasını fırsat bilen Batı, Ukrayna’ya savaş istikrarlarını değiştirmesi için yüklü askeri yardımlara girişebilir.

* İçerideki isyanın tutunması ve güç kazanması Rusların masaya oturması ve hatta çekilmesinin yolunu açacaktır.

Dışarı irtibatlı:

*Wagner üzerinden Rusya’nın tesirli olduğu coğrafyalarda Rus nüfusu baltalanır ve geriler.

İsyan şimdi çok yeni ve kimin eli kimin cebinde tespit etmek zordur. Lakin Rusya’nın varoluşsal büyük bir travma yaşadığı aşikardır ve bunun Rusya Federasyonu üzerinde orta ve uzun erimli olumsuz tesirleri kaçınılmazdır.