Nöbetçi Eczaneler
Beyoğlu’ndaki İstiklal Caddesi’ne 48 yıl evvel yerleştirilen Göktaşı Heykeli’nin yanına, geçen yıl İBB tarafından ATM ‘ler yerleştirilmiş ve heykelin önü kısmen kapanmıştı. ATM kabinlerinin yeri geçen yıldan bu yana tekrar değiştirildi. Bu sefer, ATM’ler Göktaşı heykelinin önünü büsbütün kapatacak formda yerleştirilince, toplumsal medyada da tenkit konusu oldu. Toplumsal medyadaki yansıların akabinde, Göktaşı Heykeli’nin önüne yan yana yerleştirilen üç ATM kabininin büsbütün kaldırıldığı görüldü. Vatandaşlar, ATM’lerin kaldırılmasıyla heykelin görünürlüğünün arttığı görüşünde.
“DAHA EVVEL ÜZERİNE REKLAM YAPIŞTIRILDIĞI DA OLDU”
Heykelin sahibi Atilla Onaran’ın kızı Elif Onaran heykelin ATM’lerle kapatıldığının fark edilmesinin akabinde Demirören Haber Ajansı mikrofonlarına konuşmuştu. Onaran, “Gerçekten çok üzgünüm. Biz geçen yıllarda de bunları konuşmuştuk. Daha evvel Odakule yapıta sahip çıkıyordu, yani 15 sene evvel falan tekrar bir yer değişiminde, zıt duruyor diye fotoğraf verdim, gönderdim. Tekrardan düzelttiler, altına plaket yazdılar. Ancak bu sahiden çok üzücü. Ne düşünüyorum biliyor musunuz? Yani beşerler oraya bakıp bir demir yığını görüyorlar. Halbuki Atilla Onaran dünyada paslanmaz çelik heykel yapan ikinci ya da üçüncü sanatçı, hakkında tezler yazılan bir insan. Çok çok üzücü. Bir sürü heykelinin başına bir şeyler geldi, 2 tane heykeli çalındı. Bir adedinin nerede olduğu bilinmiyor. Bir adedini özel bir otelin önünden almışlar. Hurdacılar eritirken tesadüfen bulduk. Ankara’da Öpüşenler, Kuğulu Park’ın neredeyse simgesi halindeki heykel, diğer birinin ismiyle geçiyordu. Bir hukuksal süreç başlattık, isim değişikliği yaptık ancak ne kadar takip edeceğiz? Çok üzgünüm yani beşerler bakıp da bir demir yığını ne olacak diye görüyorsa şayet sanat yapıtlarını, buna üzülmekten öbür yapacak hiçbir şeyimiz yok. Natürel ki artık tekrardan dilekçeler falan yazılıp bir şeyler yapılmaya çalışılacak lakin nasıl olacak? Ben daima bu heykellerin peşinde koşup ne yapıldı, hasar görüldü mü? Hani daha evvel üzerlerine reklam yapıştırıldığı da oldu. Çok korunaksızlar, çok yazık diyecek birşey bulamıyorum” dedi.
“BEN ÖLÜP GİTTİĞİMDE BU HEYKELLERE NE OLACAK”
Onaran, “İBB’ye müracaatta bulunmadım, çok manası olduğunu da düşünmüyorum. Zira düzeltiliyor; daha evvelden de oldu o vakit Odakule ile muhatap olmuştum. Sıcak bir karşılamaları olmuştu, ama sonra apansızın bakıyorsunuz, 1 sene sonra diğer türlü oluyor. Bu sefer de ben arkadaşlarımdan komşularımdan falan duydum, “Haberin var mı? Bir de yan yatırılmış bir de uygunca önü kapanmış” diye. Bir kuşak için bunlar çok kıymetli. İstanbul’un simgeleri üzere. Vaktinde bir sanatkarın eser hibe etmesi, yani bunlar satılan edilen şeyler değiller, çok kıymetliydi. Beşerler geçmiş önünden, öyküler geçmiş. Çok yazık yani. Artık bir müracaatta bulunacağım büyük bir ihtimalle ancak bu deva olacak mı ondan da emin değilim. Ne kadar koşacağız? Hani bir neslin benim oğlum yurt dışında okuyor, ben son kuşağım üzere. Ben ölüp gittiğimde bu heykellere ne olacak? Sahiden düşünüyorum” tabirlerini kullanmıştı.
“TURİSTLER BAKTIĞINDA MUHTEMELEN ŞAŞIRIYORDUR”
İstiklal Caddesi’ne gezmeye gelen İbrahim Korban, “Çok nahoş bir manzara. Turistler baktığında muhtemelen şaşırıyordur. Avrupa’nın başka ülkelerine baktığınızda en küçük bir yapıtı bile koruduğunu görüyorsunuz. Ne yazık ki, bizim ülkemizde sanat yapıtlarının hiç kıymet görmediğini görüyoruz. Bunu artık belediyenin ya da Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, kimin yapması gerekiyorsa; yalnızca bu eser değil, ülkedeki tüm yapıtların korunması gerektiğini düşünüyorum” dedi. Yapıtın sergilendiği noktaya yakın bir iş yerinde çalıştığını belirten Dilek Çarıl ise, “Hoş değil, yıldız büsbütün kapanmış durumda. ATM’ler yan taraftaydı, bu tarafa yeni alınmış olması lazım. Orada bir heykel varsa, heykelin öncelikle görülmesi gerekir. Şahsen bu ATM’yi devamlı kullanıyorum, ATM daha farklı bir yere alınabilirdi” sözlerini kullandı.
“GÖRÜNÜR OLMASI ÇOK DAHA UYGUN OLDU”
Sosyal medyada gelen reaksiyonların akabinde Göktaşı heykelinin önünü kapatan ATM’ler büsbütün kaldırıldı; heykelin önü açıldı. Etraftaki bir işyerinde çalışan Beyza Işık İyitütüncü, “ATM’ler dün kaldırıldı. Tabi kaldırılmadan evvel heykelin görünümü şu anki üzere değildi, şu an çok daha görünür halde. Aslında bu çeşit eserler Taksim’in kültürel hafızanı oluşturuyor bu sebeple görünür olması çok daha güzel oldu. Buradaki park eden ulaşım araçları için de diğer bir alan tahsis edilebilir. Buradaki sanat yapıtı bu biçimde çok daha görünür hale gelir. Tahminen de yoldan geçenler merak edecek, gelip bu yapıta bakacak, inceleyecek, bunlar burada olunca bu bahtımız çok olmuyor” tabirlerini kullandı.
Diğer yandan, birtakım ATM kabinlerinin tarihi yapıtlara yakın noktalara pozisyonlandırılması göze çarptı. I.Mahmut periyodunda 1732’de inşa edilen Tophane Çeşmesi’nin yakınında 3’lü ATM kabinlerinin yer aldığı görüldü.Tophane Çeşmesi’nin yakınındaki parkta oturan Beril Eye, Tarihi yapıların yakınında yer alan günlük hayatımızda işe yarasa da ATM’ler üzere çağdaş yapılar, tarihi yapıtların havasını bozuyormuş üzere hissediyorum, rahatsız edici. Sonuçta bunlar tarihi ve korunması gereken yapılar.” dedi