Nöbetçi Eczaneler
Türkiye‘nin birinci çağdaş ve çağdaş sanat müzesi İstanbul Modern, izleyiciyi çağdaş ve çağdaş sanatla diyalog kurmaya, merak etmeye ve birlikte düşünmeye teşvik etmeyi amaçlıyor.
Müzenin 4 Mayıs’ta ziyarete açılan yeni binası, dünyadaki simge kültür sanat kurumları ve müzelerin mimarisinde imzası olan Renzo Piano’nun kurucusu olduğu Renzo Piano Building Workshop tarafından tasarlandı.
Renzo Piano’nun Türkiye‘deki birinci projesi olma özelliğini taşıyan yapı, İstanbul‘a nitelikli yer kazandırma maksadıyla her türlü kültür-sanat ve eğitim faaliyetine imkan tanımak üzere ziyaretçiyi odağına alarak planlandı.
İstanbul Modern Şef Küratörü Hikaye Özsoy, yeni binanın özelliklerini, mesken sahipliği yaptığı stantları ve yapılması hedeflenen yeni projeleri AA muhabirine anlattı.
“Ziyaretçiler için hayal ettiklerini stant ve programları tasarlıyoruz”
Özsoy, İstanbul Modern‘in 2004’te yeni binasının yapıldığı yerde kurulduğunu belirterek, “4 numaralı antrepo binasının daha evvelki devirlerde İstanbul Bienali’nde kullanılması münasebetiyle sanat ve kültürle alakalı olan bu türlü bir yer hafızası vardı. 2018 yılına kadar burada faaliyetlerimize devam ettik. 2018 yılında Karaköy etrafında yapılan yeni düzenleme sebebiyle Beyoğlu’ndaki süreksiz yerimize taşındık.” dedi.
Yeni müze binasının dünyada kıymetli müze binalarının mimarlarından Renzo Piano tarafından tasarlandığını tabir eden Özsoy, 2023’te yeni binaya taşınıp ziyaretçiler için hayal ettiklerini stant ve programları tasarlamaya başladıklarını söyledi.
Özsoy, Renzo Piano’nun, inşa ettiği binaları kentlerle münasebetini düşünerek tasarladığına dikkati çekerek, “Şu anda Karaköy’deyiz, burası yüzyıllar boyunca liman olarak kullanıldı. Bu sebeple kentle ve kenti oluşturan İstanbul Boğazı’yla çok değerli bir münasebeti var. Renzo Piano için de bu binayı tasarlarken ilham aldığı en değerli faktörler Karaköy’ün bu tarihi yapısıydı. Birebir vakitte günün her saatinde farklı bir görüntü sunan bu boğazın ve ışığın yansımasını da bir biçimde müze binasının içine katmak için ışığı mimari bir öge olarak kullanmayı hayal etti.” halinde konuştu.
“Kültür ve sanata ulaşımın herkesin en kıymetli hakkı olduğuna inanıyoruz”
Müzenin; şeffaf giriş katı, altında mezanin katı, üstünde birinci ve ikinci katlarda galeriler, eğitim odaları, oditoryum, kütüphane, mağaza, kafe ve restoranıyla izleyicilere bütün bir günü dolu dolu geçirebilecekleri bir tecrübe sunduğunu aktaran Özsöy, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Açılış sergilerimizde geniş bir koleksiyon standıyla başladık. ‘Yüzen Adalar’ isimli koleksiyon standı müzenin ikinci katındaki koleksiyon galerisi ve birebir vakitte müddetli galeriye de yayılan iki yeri da kullanan bir stant. İstanbul Modern‘in şimdiye kadar gerçekleştirdiği en kapsamlı koleksiyon standı, Türkiye‘den ve dünyadan, 280’den fazla yapıt yer alıyor. Koleksiyon katında 1945’ten günümüze kadar Türkiye‘deki çağdaş ve çağdaş sanatın dönüşümünü gösteren bir sergilemeyi tercih ettik.
Süreli stant salonu ise dünyadan ve Türkiye‘den sanatkarları tematik başlıklar altında bir ortaya getiriyor ki ‘Günümüzdeki temalara sanatkarlar nasıl yanıt veriyorlar?’ konusunu izleyicilerle paylaşmak istedik. Bu temalar değişen kent, etraf, değişen birey, müzik ve ses üzere sanatkarların çok ilgi duyduğu bahisler ve natürel ki dijital teknolojiler… Müzenin açılışı için sipariş işlerden biri Refik Anadol’un gerçekleştirdiği ‘Sonsuzluk Odası İstanbul Boğazı’ isimli bir yerleştirme. Refik Anadol, Türkiye doğumlu lakin Los Angeles’ta yaşayan bir sanatçı ve kendisi, içinde bulunduğumuz lokasyondaki birtakım sensörlerle algılanabilen ısı, basınç, rüzgar suratı üzere birtakım farklı bilgileri topluyor ve bunu yapay zekadan geçirerek bir görsel kompozisyon oluşturuyor. Ziyaretçilerimiz için de bu farklı bir tecrübe sağlıyor.
Koleksiyon standımız dışında birinci katta fotoğraf galerimiz ve birebir vakitte kısa vadeli stant alanımız bulunuyor. Fotoğraf galerimizde Nuri Bilge Ceylan’ın şimdiye kadar gösterilmemiş, dünyanın coğrafyalarından portrelerinin yer aldığı ‘Başka Bir Yerde’ isimli stant devam ediyor. Kısa vadeli stant alanında ise ‘Hep Burdayız’ başlığı altında İstanbul Modern‘in 2016’da kurduğu bayan sanatkarlar fonu aracılığıyla müze koleksiyonuna dahil edilen yapıtlardan bir seçki var.
Giriş katında ise kütüphanenin devamı olan küçük galeri alanımızda Renzo Piano’nun mimari pratiğine odaklanan, bir yandan da İstanbul çağdaşın maketlerle, görüntülerle inşa ve tasarım sürecini anlatan bir standımız yer alıyor. Birinci kat lobi alanımızda dünyadaki en değerli mimarlık fotoğrafçılarından Cemal Emden’in 2020’den İstanbul Modern‘in tüm bu inşa sürecini belgeleyen ‘Mimarinin İnşası’ isimli bir fotoğraf standımız de yer almakta.”
Özsoy, gençleri ve çocukları kültür sanatla bir ortaya getirmeye yönelik projeler gerçekleştirdiklerini belirterek, “İstanbul Modern olarak kültür ve sanata ulaşımın herkesin en kıymetli hakkı olduğuna inanıyoruz. Bilhassa eğitim kısmımızda devam eden çok fazla projelerimiz var. Bu binayla birlikte eğitim için ayırdığımız çok daha farklı alanlar var. Bilhassa eğitim atölyeleri, çok maksatlı salonlar üzere kullanabileceğimiz yeni alanlar açmamıza yardımcı oldu.” sözlerini kullandı.
Ücretsiz müze günlerine de değinen Hikaye Özsoy, “Genç Salı” programıyla 18-25 yaş arasındakilere, “Sizin Perşembeniz” programıyla ise Türkiye’de ikamet eden herkese 10.00-14.00 saatlerinde müzenin fiyatsız olduğunu lisana getirdi.
Özsoy, ayda bir sefer salı günleri olmak üzere 18-25 yaş ortasındaki gençlere yönelik dizayncı ve sanatkarlarla buluşma atölyeleri düzenlendiğinin altını çizerek, “Giriş katındaki keşif alanı, bilhassa gençlere ve çocuklara yönelik sanatkarları daha âlâ bir halde anlamalarına yardımcı olacak programlara fiyatsız olarak katılma talihi veriyor. Steam isimli projemiz disiplinler ortası üretimleri algılayabilmeleri için bilhassa gençler ve yetişkinler için bir tecrübe alanı sunuyor. Eco Arka Lab isimli projemizde, hepimizin etraf bahislerine hassaslığını arttırmak, tabiatla olan ilgimizi tekrardan düşünmek için atık gereçleri kullanarak sanat ve tasarım yapma üzerine atölyeler sunuyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı dayanağıyla “Dijital Sanatta Genç Üretimler” isimli bir projeyi de hayata geçirdiklerini vurgulayan Özsoy, proje sayesinde dijital sanat üzerine çalışan sanatkarlarla bu alanda çalışmak isteyen sanatçı adaylarının bir ortaya geldiğini ve birlikte üretim imkanı bulduğunu söz etti.
Özsoy, seyir terasındaki yansıtma havuzunun ziyaretçilere 360 derece İstanbul görünümü sunduğuna ve şimdiye kadar hiç deneyimlenmeyen bir açıyla İstanbul’u keşfetmelerini sağladığına işaret ederek, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Müze binamızın mezanin katında 156 kişilik bir oditoryumumuz var. Bilhassa sinema departmanımız müzenin başlangıcından beri hem dünyadan hem Türkiye’den değerli kült sinemalara yönelik programlar hazırlarken bir yandan da genç direktörleri de izleyicilere tanıtmayı amaçlıyor. İstanbul Çağdaş Sinema, kurulduğundan beri dünyadan ve Türkiye’den sinema direktörlerini, sinemaları ziyaretçilerle buluşturan programlar düzenliyor. Sinema departmanımız yeni bir milletlerarası projeye de imza attı. ‘Boşluğa Dikkat’ isimli bu proje sinema kesimindeki bayan direktörleri tanıtmaya yönelik bir program.”
İstanbul Çağdaş hakkında
İstanbul Modern’in yeni binası, müzenin kurucu sponsoru Eczacıbaşı Topluluğu ve ana sponsoru Doğuş Grubu-Bilgili Holding’in ortak katkısıyla inşa edildi.
Sergi ve programlara mesken sahipliği yapan 5 katlı yeni müze binası, büyük stant salonları, çok emelli yerler, ofisler, eğitim ve farklı kültürel etkinliklerle öbür faaliyetler için alanlar barındırıyor.
Boğaziçi’nin ışık yansımalarıyla pırıldayan sularından ilham alınarak tasarlanan bina, üç boyutlu biçimlendirilmiş alüminyum panellerle kaplı cephesiyle günün her saatinde değişen güneş ışığı ve sudan gelen yansımalarla ışık ve gölge oyunları yaratıyor.
Yeni müze binasının dış aktiflik alanı, heykel sanatının değerli örneklerine konut sahipliği yapıyor. Adrián Villar Rojas’ın “Tüm Annelerin En Güzeli” isimli yapıtının yanı sıra Richard Deacon’un “Ev Modeli”, Anselm Reyle’nin “Yeraltı Dünyasının Üstünde” ve “Toz Çökerken”, Yılmaz Zenger’in “Bence Ayça” ve Selma Gürbüz’ün “Avrupalılar” başlıklı çalışmaları izleyiciyle buluşuyor.
Anthony Cragg’in “Runner” isimli yapıtı İstanbul Modern’in giriş platformunda yer alırken, Richard Wentworth’ün “Sahte Tavan” isimli yerleştirmesi ise taban kattaki lobide, Antrepo binasından sonra tekrar ziyaretçilerle bir ortaya geliyor.