İsrail’de Libya krizi: ‘Ulusal bir rezalet’

Muhalefetteki Gelecek Var (Yeş Atid) Partisi önderi Lapid, toplumsal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen’in Libyalı mevkidaşı Necla el-Menguş ile geçen hafta İtalya’da yaptığı görüşmenin Libya’da siyasi krize yol açması hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Lapid, Cohen-Menguş toplantısının İsrail Dışişleri Bakanlığı tarafından “sorumsuzca sızdırıldığını” belirterek, şunları kaydetti:

“Bu sabah dünya ülkeleri, İsrail-Libya dışişleri bakanları toplantısının sorumsuzca sızdırılmasına bakıyor ve kendilerine şunu soruyor: Bu, dış ilgiler yürütebileceğimiz bir ülke mi? Bu, güvenebileceğiniz bir ülke mi?”

Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin yönettiği Dışişleri Bakanlığında yetki karmaşası ve zafiyeti olduğunu savunan Lapid, “Bu alanda hiçbir tecrübesi olmayan Eli Cohen’i yalnızca bir yıllığına Dışişleri Bakanı olarak atadığınızda olacağı budur.” yorumunu yaptı.

Yaşanan olayı, “amatörce, sorumsuzca ve önemli bir muhakeme hatası” olarak nitelendiren Lapid, “Bu, ulusal bir rezaletin yaşandığı ve bir manşet uğruna insan hayatının riske atıldığı bir sabahtır.” tabirlerini kullandı.

Lapid, sene başında misyona gelen Netanyahu idaresinden evvelki koalisyon hükümetinde evvel dışişleri bakanlığı akabinde da başbakanlık yapmıştı.

İsrail Dışişleri Bakanlığından dün yapılan yazılı açıklamada, İsrail ve Libya dışişleri bakanları ortasında “tarihi bir toplantı” yapıldığı belirtilmişti.

Açıklamada, Dışişleri Bakanı Cohen’in geçen hafta İtalya’nın başşehri Roma’da Libyalı mevkidaşı Menguş ile bir ortaya geldiği toplantının “iki ülke ortasında işbirliği ve ilgi imkanlarının incelenmesini” amaçladığı kaydedilmişti.

Görüşmenin, iki ülke ortasında dışişleri bakanları seviyesinde yapılan “ilk toplantı” olduğuna dikkat çekilen açıklamada, “Toplantıda bakanlar, iki ulus ortasındaki tarihi bağları, Libya Musevilerinin mirasını, ülkeler ortasındaki işbirliği mümkünlüğünü, İsrail’in insani bahislerde, tarım, su idaresi ve daha pek çok bahiste verebileceği yardımı tartıştı.” sözleri kullanılmıştı.

Gelişmenin kamuoyunda duyulması, Libya genelinde büyük reaksiyon çekti.

Ülkede başşehir Trablus’un yanı sıra birçok kentte şovlar düzenlenirken, siyasi ve toplumsal kesitlerden Bakan Menguş’u kınayan açıklamalar geliyor.

Libya Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Dışişleri Bakanı Menguş’u İsrail Dışişleri Bakanı Cohen ile görüşmesi nedeniyle açığa almıştı.

Hükümet tarafından açıklanan kararnamede, “Menguş’un açığa alındığı ve hakkında soruşturma açılmasına karar verildiği” sözleri yer almıştı.

Menguş’tan boşalan Dışişleri Bakanlığı misyonunu vekaleten Gençlik Bakanı Abdullah ez-Zeni’nin yürüteceği duyurulmuştu.

Kuzey Afrika ülkesi Libya, İsrail’i tanımıyor ve Tel Aviv ile diplomatik münasebetleri bulunmuyor. Libya pasaportunda “işgal altındaki Filistin toprakları (İsrail) dışında bütün ülkelere gidebilir” notu bulunuyor. Ayrıyeten İsrail ile ilgi kurmak kanunen yasak ve cezai müeyyideye tabi.

Libya’da 1957 yılı 62 sayılı “İsrail’i Boykot Kanunu” ismiyle bilinen yasanın birinci unsurunda, “Gerçek ya da hukuksal bireylerin, İsrail’deki kişi yahut kurumlarla, onlara bağlı çalışanlarla rastgele bir muahede yapması yasaktır.” sözleri yer alıyor.

Kanunun 7. hususunda, buna karşıt davrananların “3 yıldan az, 10 yıldan çok olmamak kaydıyla mahpus cezasına çarptırılacağı” kaydediliyor.