Nöbetçi Eczaneler
UĞUR İSTANBULLU
Artvin Hopa Ziraat Odası Lideri Olcay Muti, Hopa ilçesinde faaliyet gösteren çay üreticilerinin problemlerini dinledi. Muti, üçüncü çay döneminin geç açılması ve bahçelerde eser kaybının yaşandığını belirterek, “ÇAYKUR’un planlama yanlışı nedeniyle dönem geç açılınca çay tarlada kartlaştı. Bu, tarlada ve fabrikada da kilo kaybı demektir. Tıpkı vakitte çayda kalite de düşüyor. Bu ortada bu sene rekolte düşümünü de göreceğiz. Bahçelerdeki randıman kaybı aslında rekolte düşüklüğünün göstergesidir” dedi.
Artvin Hopa Ziraat Odası Lideri Olcay Muti, Hopa’da çay üreticilerinin yaşadığı meseleleri tespit etmek maksadıyla bugün üreticilerin bahçelerini ziyaret etti. Muti, çay döneminin geç açılması nedeniyle çay bahçelerinde eser kaybının yaşandığını ve üreticilerinin ziyana uğradığına dikkat çekti. Muti, çay üreticilerinin yaşadığı meselelere ait ANKA Haber Ajansı’na şunları söyledi:
“ÇAY DÖNEMİNİN GEÇ AÇILMASINDAN ÖTÜRÜ ESER KAYBINA NEDEN OLDU”
“Kemalpaşalıyım ve çay sürümünün üçüncü sürümü bir haftadır başladı. Üreticilerimizi bahçelerinde ziyaret ediyoruz. Çayda sürümi randımana dair ve birebir vakitte üreticilerin sorunlarını bahçelerinde ve sorunu yerinde tespit etmek içinde bugün Muhammet ağabeyimizi ziyaret ediyoruz ve Muhammet abimiz yaşadığı problemleri aktaracak bizlere ve öncesinde ben de bir şeyler söylemek istiyorum.
Şöyle başlayalım üçüncü sürüme geç başlandığı için çay, bahçede vakti geçti. Tarlada vakti geçen çay üretici ve işletmeciler açısından randıman kaybına neden oluyor. Bu randıman kaybının giderilmesi açısından ve randımanın neden sonuç alakasını değerlendirdiğimizde ortaya çıkan sonuç şudur: dönemin geç açılmasından ötürü çayın kolunda kartlaşınca çay doğal olarak eser kaybına neden oluyor. Yaşanan kilo kaybından ötürü, tarlada personel çalıştıran bir çay üreticisi büsbütün ziyanına ve maliyetinde altında bir tarım yapmış oluyor.
“ÇAYKUR’UN PLANLAMA KUSURU NEDENİYLE DÖNEM GEÇ AÇILINCA ÇAY TARLADA KARTLAŞTI”
Buradaki temel badire dönemin ve emekçilerin çalışmaya geç başlaması nedeniyle çaydaki üçüncü sürümün problemle başlamasına neden oldu. Her çay dönemi 40 45 gün ortayla başlar. Bu ikinci ve üçüncü sürümde 40 güne kadar düşüyor. Havaların yağışlı gitmesi ve nemin fazla olması durumunda üçüncü sürümde eser daha erken geliyor. Dolaysıyla ÇAYKUR’un planlama yanılgısı nedeniyle dönem geç açılınca çay tarlada kartlaştı. Şuan elimde gösterdiğim en uygunu. Kızarıp kartlaşanlar var ki bu da eser kaybı demektir. Münasebetiyle tarlada kilo kaybıdır ve fabrikada da kilo kaybı demektir. Tıpkı vakitte çayda kalite de düşüyor. Bu ortada bu sene rekolte düşümünü de göreceğiz. Bahçelerdeki randıman kaybı esasen rekolte düşüklüğünün göstergesidir.”
ÜRETİCİ: “İKLİM KURALLARI VE FABRİKANIN DA DÖNEMİ GEÇ AÇMASI AKSİLİĞE NEDEN OLDU”
Çay üreticisi Muhammet Oral ise, iklim krizi ve fabrikanın da dönemi geç açmasından kaynaklı çayda bedel kaybının yaşandığını şöyle anlattı:
“Emekli ve çay üreticisiyim. Bana atalarımdan kalan çayı ben yapıyorum. Liderimizin da az evvel bahsettiği üzere çayda önemli emekçi kahrı var. Çayın kalitesinin yüksek olması için emekçinin de çayı daha düzgün toplaması gerekiyor. İklim koşulları ve fabrikanın da dönemi geç açması aksiliğe neden oldu. Çay kendi rekoltesinin altında geliyor ve kıymet kaybı yaşanıyor.
Benim çayım az ve gördüğünüz üzere makine aldım ve makinayla kendim bir şeyler yapıyorum. Zira personellik bize çok büyük bir maliyet. Çaya verilen fiyat 11,30 TL ve benin komşularımın yardımıyla birinci ve ikinci sürümü topladım ve ortalama fiyatı ödedim. Personellik fiyatı de artık pazarına nazaran. Emekçi aldığında, emekçiyi konutundan alıyorsun getirip yemeğini yedirip konutuna bırakıyorsun. Açıkçası her şey sorun.”
MUTİ: “BİRÇOK ÇAY ÜRETİCİMİZ GÜBRE PARALARINI VERMEMİŞ BULUNMAKTADIR HALA”
Ziraat Odası Lideri Olay Muti, Oral’ın konuşmasından sonra çay fabrikalarının bir sonraki yıl için şimdiden alım yaptığını ve üreticilerin ziyan edeceğini söz etti. Muti, şunları söyledi:
“Mayısta döneme birinci başladığımızda, mazotun litre fiyatı 18 liraydı, bugün ise mazot 39 liraya kadar çıktı. Tekrar mayısta döneme başladığımızda, çalışanın kiloda yevmiyesi 3 liraydı fakat çayda çalışan arkadaşlar 4,5 liraya kadar arttırdılar toplama fiyatını. Çay üreticimizin de dediği üzere 11 lira 30 kuruşla başladığımız mayıs ayında bugün bize maliyeti aslında devletin vermiş olduğu bu fiyatı aşmış durumda. Yani mazot fiyatına bakıyorsun, emekçi fiyatına bakıyorsun ve başka maliyetlere bakıp hesapladığında emekçinin bize maliyeti 6 liraya kadar mal oluyor. Buna ek olarak gübre maliyetini katıyorsun ve birçok çay üreticimiz gübre paralarını vermemiş bulunmaktadır hala. Tarım Kredi Kooperatifi’nde hala faiz işliyor.
“ÜRETİCİYİ MAĞDUR ETMEYE DEVAM EDİYORLAR. BAKANLIK YA DA ÇAYKUR BUNA MÜDAHALE ETMELİ”
Dolaysıyla devletin bu manada çay üretiminde artan maliyetlerden kaynaklı çaya ödemiş olduğu fiyatta bir düzenleme ve ek bir bedel ödeme yapmalı ve şayet bunu yapmaz ise çay üreticileri daima ziyanına çay toplayacaklar. Özel kesim, çay üreticilerine ileti atıyor ve bildiride bir yıl vadeli çay alımına başlamış. Bir yıl sonrasına atıyorum 13 lira, 15 lira üzere fiyatlar belirlemiş. Bende çay üreticisiyim ve bana da geliyor bu bildiriler ve bir yıl sonrasına çay satacak ve bir yıl sonrasına parasını alacak ve bir yıl içerisinde ve bu üretici doğal olarak dert yaşayacak. Özel dal haftalık peşin çay alımı kampanyaları başlatmış.
2024’te döviz kuru ne olacak, mazot ne olacak, gübre ne olacak? Bir yıl sonrasına 4 5 lira fazlasına verdik diyelim, bir yıl sonrasında mazotun fiyatını biz bilemeyiz. Gübre fiyatları ne olacak bilemiyoruz. Döviz kuru ne olacak bilemiyoruz. Üreticiyi mağdur etmeye devam ediyorlar. Bir biçimiyle Bakanlık ya da ÇAYKUR buna müdahale etmeli.”