Nöbetçi Eczaneler
Seçimlerin akabinde iş başına geçen yeni iktisat idaresinin attığı adımlar milletlerarası kuruluşların Türk varlıklarına ait fiyatlamaları olumlu manada tekrar değerlendirmesine neden olurken, analistler, gelecek devirde emsal kararların Türk varlıklarını destekleyebileceğini belirtiyor. Yeni iktisat idaresinin attığı adımlar meyvelerini vermeye devam ediyor.
TÜRKİYE ZORU BAŞARDI
Memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, dün paylaştığı bir raporda son devirde uygulamaya alınan siyasetlerin Türkiye iktisadına tesirlerine ait değerlendirmelerde bulunurken, Türk bankacılık dalının görünümünün negatiften durağana yükseltildiğini bildirdi.
Moody’s’ten yapılan açıklamada, hükümetin mayıs ayındaki seçimler sonrasında ortodoks siyasetlerin uygulanmasına yönelik attığı adımların, Türk bankalarının faaliyet ortamını destekleyici istikamette olduğu kaydedildi.
Açıklamada, Türk bankaları için faaliyet ortamının ekonomik büyümede beklenen yavaşlama nedeniyle kuvvetli olduğu belirtilirken, “Bununla birlikte, hükümetin mayıs ayındaki seçimi takiben siyaset imalinde ortodoksiye (ortodoks politikalara) geri dönmek için attığı birinci adımlar Türk bankalarının faaliyet şartlarını destekliyor.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Yüksek enflasyonun ve Türk lirasındaki bedel kaybının tüketicilerin harcama gücünü ve borçluların borçlarını ödeme kapasitesini etkilediği belirtilen açıklamada, bankaların karlılık düzeyinin 2022 yılındaki tepe düzeylerinden daha olağan düzeylere gerilemesinin ancak tüm bu değişime karşın güçlü olmaya devam etmesinin beklendiği belirtildi.
Moody’s açıklamasında, bankaların dış fonlama durumlarının ve dolarizasyon düzeylerinin güzelleştiği, bilhassa de yabancı para ünitesindeki likiditenin kâfi düzeyde kalmasının beklendiği belirtildi.
Türkiye iktisadının bu yıl yüzde 4,2 düzeyinde büyüme göstermesinin, enflasyonun ise yüzde 51 düzeyinde gerçekleşmesinin beklendiği kaydedilen açıklamada, “Avrupa pazarındaki görünüm nedeniyle bu yılın birinci yarısında ekonomik yavaşlamaya karşın Türkiye’nin güçlü ihracatı ve turizm dalları büyümeyi desteklemeye devam edecektir.” tabirine yer verildi.
Açıklamada, “Ekonomik oynaklığa karşın, Türk bankalarının fonlama ve likidite durumları, bilhassa yabancı para ünitesinde besbelli bir biçimde düzgünleşti.” değerlendirmesinde bulunuldu.
“MOODY’S GENELDE NEGATİF TARAFTA OLAN VE DERECELENDİRMEDE BAŞKALARINDAN EVVEL HAREKET EDEN BİR KURUM”
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu mevzuya ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, bankacılık kesiminin döviz durumunda külfet olmamasına rağmen son gelişmelerle bankaların bir ölçü daha rahatlamasının Moody’s’in kelam konusu adımında en kıymetli etken olduğunu söyledi.
Moody’s açıklamasında temelde daha ortodoks siyasetlere yönelmesine vurgu yapıldığını belirten Aslanoğlu, “Özellikle bankacılık kesimine ait düzenlemelerde sadeleşmeye gidilmesiyle birlikte ve para siyasetinin sıkılaşma tarafındaki adımlarının faizleri artırması ve bunun kademeli yapılması olumlu olarak algılanıyor ve görünüyor.” tabirlerini kullandı.
Aslanoğlu, bankacılık bölümü için iki kıymetli risk olan kredi ve faiz riskini azaltıcı adımların atıldığına dikkati çekerek, bu adımların da görünümdeki düzeltmenin değerli bir nedeni olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Bir ülkede bankacılık dalının karlılığı yahut faaliyetlerinin olumsuz etkilenmesi durumunda bunun iktisadın geneline de yansıyacağını tabir eden Aslanoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Çünkü bankaların gerçek bölümü fonlama, finansman sağlama üzere bir misyonu var. Bankalar bu riskleri fazla gördüğü vakit iktisada sağlayacağı bu katkıyı azaltmaya başlar. O yüzden hani bankaların daha olumlu istikamete gelmesi önümüzdeki süreçte gerçek kesimin de finansman ve fonlama kaynaklarını daha fazla sahip olabileceği manasına da gelir.”
Aslanoğlu, misal adımların başka kuruluşlardan da gelebileceğini kaydederek, “Genelde Moody’s bu manada negatif tarafta olan ve derecelendirmede başkalarından evvel hareket eden bir kurum. Onun bu adımı muhtemelen başka kurumları da etkileyecektir diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Görünüm hareketinin notla bağlantılı bir değişikliği de gündeme getirebileceğini aktaran Aslanoğlu, iktisadın çok fazla kredi riski yaratmadan, bankaların faiz riskini güzel yönettiği, enflasyonun düştüğü bir ortam olması durumunda bir not artırımının da gelebileceğini fakat öncelikle görünümün olumluya çevrilmesinin daha mümkün olduğunu lisana getirdi.
Görünüm revizyonunun genel manada önümüzdeki periyoda ait daha olumlu beklentilerin doğduğuna işaret ettiğini belirten Aslanoğlu, “Metne baktığımızda bu adımların daha hızlanması ve sonuç alınana kadar da sıkılaşmasının devam etmesinin beklendiği görülüyor.” tabirlerini kullandı.
“ORTA VADELİ BAKIŞ AÇISINI OLUMLUYA DÖNDÜRMESİ AÇISINDAN OLUMLU BİR BAŞLANGIÇ”
PhillipCapital Yurt İçi Piyasalar Küme Lideri Üzeyir Doğan da, “Kredi notu ve görünümünde devam eden daima düşüş trendinin aykırıya dönmeye başlaması yabancı yatırımcının da buradaki kıssa değişimini fark etmeleri açısından olumlu olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
Kredi derecelendirme kuruluşlarının uzun yıllardır Türkiye’nin ve münasebetiyle Türk şirketlerinin notlarında daima olarak aşağı istikametli güncellemeler gerçekleştirdiklerini hatırlatan Doğan, seçimlerden sonra iktisat idaresinde ve iktisat siyasetlerinde yapılan değişikliklerle yabancıların da aşina olduğu, sonuçlarını öngörebildikleri bir hal almaya başlayınca Türkiye’ye yönelik bakış açısının da değişmeye başladığını bildirdi.
Doğan, bunun birinci tesirlerinin düşen Türkiye’nin kredi risk priminde (CDS) görüldüğünü kaydederek, “Günlük fiyatlamalar üzerindeki tesiri hudutlu kalsa da yabancının orta vadeli bakış açısını olumluya döndürmesi açısından olumlu bir başlangıç olduğunu düşünüyoruz.” sözlerini kullandı.
DİĞER KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARI DA MİSAL ADIMLAR ATABİLİR
Pariterium Danışmanlık Kurucusu Dr. İsmet Demirkol da seçim sonrasında iktisat idaresindeki atamalar ile seçici ve miktarsal kredi sıkılaştırması başta olmak üzere çeşitli etkenlerin Moody’s’i not görünümünü revize etmeye yönlendirdiğini söz etti.
Ocak-haziran devri ihracat sayılarının güçlü gelmesiyle en azından şu anki süreçte cari açığın finansmanında rastgele bir düşüncenin olmayacağının bu hususta değerli rol oynadığını aktaran Demirkol, “Bankaların döviz yükümlülükleri ile dış borç riskinde rastgele bir meşakkatin olmaması ve bunun sonucunda Türkiye’nin kredi risk priminin (CDS) 400 baz puana kadar gerilemesi de bu adımda tesirli olmuştur.” sözlerini kullandı.
Demirkol, öteki kredi derecelendirme kuruluşlarının da Moody’s’e paralel olarak olumlu istikamette beklenti revizyonu yapacağını düşündüğünü kaydederek. “Diğer taraftan Türkiye’nin kalıcı olarak not artırım sürecine girmesi için direkt yabancı yatırım girişinin artması ve bilhassa Türkiye’deki kredi ve döviz şoku riskinin daha da azalması üzere gelişmeler gerekli noktalar ortasında sayılabilir.”