Nöbetçi Eczaneler
Türkiye’nin yatırımı önceleyen modelinde yer almak yerine, paradan para kazanma tezgahı kurmak isteyen global sermaye aktörleri iş başında. Umutlarını muhalefetin iktidarına bağlayan rant kümelerinin güdümündeki banka ve kredi derecelendirme kuruluşları, yüksek faiz siyasetini savunan piyasa senaryolarını peş peşe sahneye sürdü. Fed’in agresif faiz artırımları nedeniyle ABD’de batan 4 bankayı görmezden gelen Bank of America, Goldman Sachs, Fitch Ratings, IMF siyasetleri ve sıcak para vaat eden muhalefetle birebir hayali kuruyor. Bank of America hazırladığı raporda, 7’li koalisyonun seçimleri kazanması durumunda siyaset faizinin yüzde 50 düzeylerine çıkabileceği varsayımına yer verdi. Bir başka ABD bankası Goldman Sachs ise muhalefetin fiyat istikrarına odaklanma programı doğrultusunda faizleri kararlı bir halde artıracağını öne sürdü.
IMF’ye göz kırpan siyasetler vaat eden 7’li koalisyonu faiz lobisi gazlamaya devam ederken, Türkiye’ye yönelik notunu ısrarla düşük tutan kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings de devreye girdi. Seçim sonrasına ait bir tahlil yayımlayan kuruluş, Türkiye’nin notu için siyaset değişimine odaklandıklarını açıkça söz etti. Türkiye iktisadına ait temel göstergeleri görmezden geldiği için uzun müddettir olumsuz bildirilerle raporlamalar yapan derecelendirme kuruluşu, faiz yükseltmeleri için bankalara akıl vermeye kalkıştı.
7’li Masa, siyasi ve ekonomik başlıklarda ABD ile Avrupa’nın güdümünde bir siyaset izleyeceğini sık sık deklare ediyor. Koalisyon ortakları; faizleri yükseltip bu yolla yurt dışından sıcak para çekmeyi vaat ediyor. Fakat üretim, yatırım ve istihdamın önünde en büyük mani olan, iktisadın çarklarını yavaşlatan yüksek faizden sırf global tefeciler yararlı çıkıyor.
7’li Masa’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na dört elle sarılan rant kümeleri, koalisyon hükümetleri periyodunda yüksek faizle servetlerine servet kattıkları Lale Devri’ne geri dönme hayali kuruyor. Halbuki yıllarca ülkeyi yöneten koalisyon hükümetlerinin yüksek faizle aldıkları borçlarla ekonomiyi çevirmeye çalıştıkları 1999-2001 periyodunda Türkiye’de 22 banka battı. Büyük devalüasyonun yaşandığı krizde batık bankalarda buhar olan yaklaşık 50 milyar dolarlık borcu, Hazine ödemek zorunda kaldı. Krizin Türkiye iktisadına maliyeti ise 290 milyar doları buldu. Ülke iktisadının uçurumun kenarına getiren büyük krizi tetikleyen banka batışlarının en büyük nedeni, yüksek faizle toplanan mevduatlar oldu.
AK Parti iktidarının uyguladığı bağımsız iktisat siyasetleri sayesinde Türkiye’nin borç faizi ödemesinin vergi gelirlerine oranı son 20 yılda yüzde 103’ten yüzde 13’e geriledi. Bugün vergi gelirlerinin yalnızca yüzde 13’ü borç faizine gidiyor. Devasa güç sübvansiyonlarına karşın 2022’de merkezi idare bütçesinin Gayrisafi Ulusal Hasılaya Oranı yüzde 0,9 ile sonlu kaldı. Evvelden paradan para kazanarak servetine servet katan rantiyecilerin cebine giren vergiler; artık yatırım, üretim, istihdam ve toplumsal refahın artması için kullanılıyor.