Dünya genelinde Müslüman haklarını savunan CAGE araştırmacısı ve hukukçu Rayan Freschi, AA muhabirine, Fransa’da Müslüman öğrencilerin giydiği abaya stili uzun elbiselerin yasaklanmasını ve ülkede arka arda çıkarılan maddelerle Müslüman bayanlar üzerinde artan baskıyı kıymetlendirdi.
Freschi, Fransa’da, 2004’te onaylanan devlet okullarında başörtüsü ve öbür dini sembollerin kullanımını yasaklayan kararı anımsatarak, o periyot uzun elbiselerin dini simge olarak değerlendirilmediğine dikkati çekti.
Son yıllarda “abaya” olarak isimlendirilen ve çoklukla Müslüman bayanların giydiği uzun elbiselerin, dini simge olarak kıymetlendirilmesi tarafında bir tartışma başlatıldığına işaret eden Freschi, kelamlarını şöyle sürdürdü:
Freschi, Müslümanları ötekileştirdiği gerekçesiyle “ayrılıkçılık” olarak nitelenen “Cumhuriyet Bedellerine Saygıyı Güçlendiren Prensipler” isimli yasanın, 2021’de onaylanmasından bu yana çok sayıda Müslüman aykırısı kararın alındığını lisana getirerek, şu sözleri kullandı:
“İstedikleri, sizi farklı kılan şeylerden vazgeçmeniz, onlarla bağlarınızı koparmanız lakin şunu söylemeliyim bunu yapsanız bile siyasi açıdan, manevi açıdan, tarihi açıdan büsbütün Fransız olamazsınız zira Fransız kimliği tıpkı vakitte etnosentriktir. Lakin en azından artık Müslüman değilseniz ya da geleneklerinizle bağlarınızı koparmışsanız idare için tehdit olarak görülmezsiniz ve asimilasyonun ana hedefi da budur. Cumhuriyet idaresine boyun eğmenizi sağlamak.”
Fransa’da genel olarak dinin lakin bilhassa de İslam’ın güvenlik tehdidi olarak görüldüğünün altını çizen Freschi, abaya yasağına ait “Bu çok İslamofobik bir karar zira yalnızca Müslümanları gaye alıyor. Şayet beyaz bir bayansanız ve kendinizi Müslüman olarak tanımlamıyorsanız, okula uzun elbiseyle gittiğinizde rastgele sıkıntıyla karşılaşmazsınız.” değerlendirmesinde bulundu.
Freschi, Fransa’da başörtüsü yasağının 2016’da Fransız Futbol Federasyonu (FFF) tarafından da uygulanmaya başlandığını hatırlatarak, “Yasaklar yayılıyor. Sokaklarda hala başörtüsü takabiliyor olsanız da son yasaklarla kıymetli bir baskı oluşturuldu. Bu yüzden Müslümanlar için Fransa’da yaşamak giderek zorlaşıyor.” halinde konuştu.
İlerleyen yıllarda Müslüman zıddı maddelerin artabileceği görüşünü paylaşan Freschi, şunları lisana getirdi:
Freschi, Fransa’nın Müslüman tersi kanunları bir cins şiddet aracı olarak kullanıldığına vurgu yaparak, şu değerlendirmede bulundu:
“İster polis şiddeti olsun ister telaffuz ya da mevzuatta olsun Müslümanlarla başa çıkmanın tek yolu olarak gaddarlığı biliyorlar. ‘Artık abaya giymenizi istemiyoruz.’ diyorlar ve tartışma bitiyor. Artık onu giyemiyorsunuz. Bu son derece şiddet içeriyor ve yakın vakitte bu mevzuda değişiklik beklemiyorum. Fransa’da İslamofobik polis şiddeti ve İslamofobik kamu siyasetleri görmeye devam edeceğiz.”
Yasakların bilhassa Müslüman bayanları maksat almasına karşın giderek daha fazla Müslüman bayanın başörtüsü kullandığını ve gençlerin genel olarak daha fazla dine yöneldiğini kaydeden Freschi, kelamlarını şöyle tamamladı:
Fransa, 1905 laiklik maddesiyle din ve devlet işlerini ayırma yoluna gitti.
Ülkede birinci olarak 1989 yılında, başörtüsünün okullarda ve kamu kurumlarında takılması yasaklandı. Ekim 1989’da 3 ortaokul öğrencisi, başörtülerini çıkarmayı reddettikleri için okuldan atıldı. Bu olay “Creil başörtüsü meseleleri” olarak ülkenin siyasi literatürüne girdi.
Danıştay, 27 Kasım 1989’da öğrencilerin dini aidiyetlerini ortaya koyan simgeler taşımalarının laikliğe ters olmadığına karar verdi.
Başörtüsü sıkıntısı, uzun yıllardır ülkede tartışılan husus haline gelirken 2004’te birinci ve orta dereceli tüm kamu okullarında dini simgelerin kullanımı yasaklandı. İsmi geçen dini simgeler, “başörtüsünü” de kapsarken bu yasak, bilhassa başörtü takan Müslüman kızları ve sarık takan Sih erkekleri etkiledi.
2010 yılında ise yüzün büsbütün örtülmesini sağlayan peçe yahut burka üzere kıyafetlerin kamu alanlarında giyilmesi yasaklandı.
Halihazırda birinci ve ortaokullarda başörtüsü takmanın yasak olduğu Fransa’da kızların giydiği ve “abaya” diye isimlendirilen uzun elbise de dini simge olarak bedellendiriliyor.