Nöbetçi Eczaneler
Faruk Kırtay : “2023’ün Yalova’sında sarsıntısı yaşayanların sayısı yalnızca yüzde 25”
YALOVA – 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi’nin en çok etkilediği kentlerden biri Yalova’da sarsıntının gazeteci-yazar Faruk Kırtay, “Yalovasında zelzelesi yaşayanların sayısı yalnızca yüzde 25. Yalova’da zelzele sorgulanmalıdır. Lakin sarsıntısı hatırlayan, sarsıntısı Yalova’da yaşamış insan sayısının giderek azalmasından ötürü da hassaslık yok oldu” dedi.
Marmara Depremi’nde Yalova’da faal formda gazetecilik yapan ve zelzeleyle ilgili 2 kitap kaleme alan Faruk Kırtay, 24 yıl evvel kentte yaşanan acıları 17 Ağustos Sarsıntı Anıtı’nda anlattı. O periyoda ilişkin kendisini de çok sayıda çektiği fotoğrafın sergilendiği anıtta açıklamalarda bulunan Kırtay, Yalova’nın 1999’da 4 yıllık bir geçmişi sahip yeni bir vilayet olduğunu hatırlattı. Kırtay, o tarihteki kent nüfusunun 130 bin civarında olduğunu söyledi. Zelzelede Yalova’da 2 bin 504 kişini hayatını kaybederken 5 bine yakın kişinin de yaralandığını lisana getiren Kırtay, sarsıntının çabucak sonrasında da 20 bin kişinin kentteki göç ettiğini söyledi. Yaklaşık 100 bin nüfusun kentte kaldığını anlatan Kırtay, “Şimdi Yalova’nın nüfusu 350 bin civarında. 24 yıllık müddet içinde Yalova’da zelzelesi yaşamış, zelzelede yakınlarını kaybetmiş insan sayısı çok az” dedi.
“2023’ün Yalova’sında sarsıntısı yaşayanların sayısı yalnızca yüzde 25”
Deprem vakti Yalova’daki konut ve işyeri sayısının 50 bin olduğunu lisana getiren Kırtay, şöyle konuştu:
“Bunların içinden 10 bin 21 konut büsbütün yıkıldı. 8 bin 500 konut orta hasarlı oldu. 14 bin konut ise az hasarlı oldu. Yani 33 bin 718 konut Yalova’da 17 Ağustos 1999 sarsıntısında hasar görmüştü. Yalova’da da o yıllarda 50 bin konut vardı. Artık Yalova’da 100 binin üzerinde konut var. Fakat geçen 24 yıllık süreç içinde nüfus ağır göç alınca, Yalova’nın da yapısı değişince zelzelesi Yalova’da yaşamış, yakınlarını kaybetmiş insan sayısı da azaldı. Zelzele vakti 100 bin kişinin yaşadığı Yalova’da, artık 300 binin üzerinde bir nüfus var. 40 bin civarında da sığınmacı, mülteci olarak nitelendireceğimiz Ortadoğu’ndan gelen insanların barındığı bir vilayet var. 350 bin kişiyi bünyesinde barındıran Yalova’da sarsıntısı hatırlayanların sayısı 75 bin kişi bile değil. Bu de şeyi gösteriyor. Yalova’da yaşayanların yüzde 75’i sarsıntısı hatırlamıyor. Sarsıntı olgusunun da ne olduğunu bilmiyor. 2023’ün Yalova’sında sarsıntısı yaşayanların sayısı yalnızca yüzde 25. Yalova’da zelzele sorgulanmalıdır. Lakin zelzelesi hatırlayan sarsıntısı Yalova’da yaşamış insan sayısının giderek azalmasından ötürü da hassaslık yok oldu.”
“30 bin konut mezar olarak bekliyor”
24 yılda sarsıntıdan derslerin çıkarılmadığını kaydeden Kırtay, “Deprem anıtında ismi olan binlerce insanın toprak altında, bizler ise toprak üstünde derin uykudayız. Etraf ve Şehircilik bilgilerine nazaran 34 bin hasar gören konuttan 3 bin konut yalnızca yerinde dönüşüm yapıldığı ortaya çıktı. 30 bin konut mezar olarak öğrencileri, orada yaşayan vatandaşları bekliyor” dedi.
Deprem sonrasın “Sesinizi Duyuyoruz” isimli kitabında sarsıntıda yakınlarını kaybedenlerin Zelzele Anıtı’ndaki anı defterine kaleme aldıkları yazılardan oluştuğunu tabir eden Kırtay, “Prefabrik Kitap” isimli çalışmasında da depremzedelerin çektiği acıları, sarsıntıda hayatını kaybetmiş insanların hikayelerinin yer aldığını lisana getirdi.
Dünyanın en trajik sarsıntı anıtı
Kırtay, 17 Ağustos Sarsıntı Anıtı’nda enkazlardan yapıldığını ve dünyanın en kıymetli anıtı olduğunu belirterek, “Depremin birinci haftasında daha şimdi 1 hafta dolmadan Yalova’daki enkazlar buralara getirildi ve döküldü. Hasebiyle burası 10 bin konutun enkazıyla dolduruldu burası. 10 bin konutun ortasında ceset modülleri da vardı, altınlar, ziynet eşyaları da vardı. O yüzden de dünyanın en trafik sarsıntı anıtı üzerinde bulunuyoruz” diye konuştu.
Kırtay, zelzelede yalnızca Yalova’da yaşayanlar değil yazlıkçıların da etkilendiğini, bunun yanı sıra yurtdışından gelen yabancıların da zelzelede öldüğünü hatırlattı. Bunlardan birinin Türkiye’ye ay tutulmasını gözlemlemek için gelen Alman gökbilimci Gunnar Zeelau olduğunu belirten Kırtay, “Gunnar Zeelau bir gök bilimcisidir. Yalova’da tarih araştırmacısı Kaya Güçlü’nün konuğuydu. Kaya Varlıklı eşini ve konuğu Alman gökbilimci Gunnar Zeelau da kaybetmişti” dedi.
Kırtay, İsrail’i Franko ailesinin de müteahhit Veli Göçer’in sattığı yazlıkta kaldığını ve 5 kişilik aileden yalnızca 9 yaşındaki bir kız çocuğunun kurtulduğunu söyledi. Kırtay, arama kurtarma takımı önderi albayın enkazdan canlı çıkarılan kızı evlatlık aldığını da hatırlattı.