Emekli enflasyonun üzerinde artırım alacak

Memur artırımının akabinde gözler milyonlarca SSK, Bağ- Kur emeklisinin aylıklarında yapılacak artışa çevrildi. Ekim ayında Meclis’in açılmasıyla emekli aylıklarında 6 aylık enflasyon oranın üzerinde ek artırım için düzenleme yapılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı emekli aylıklarında ek artışa ait çalışma yürütüyor. Emeklilere yapılacak ek artışın ocak ayı prestijiyle yürürlüğe girmesi bekleniyor. Merkez Bankası’nın yılsonu varsayımına nazaran enflasyon yüzde 62 olursa Temmuz-Aralık periyodunda enflasyon yüzde 35.25 olacak. Merkez Bankası’nın enflasyon kestirimine nazaran emekliler yüzde 35.25’lik artışı cebine koymuş bulunuyor. Emekliye artırımda prim-aylık dengesizliği giderilecek, 7500 lira olan en düşük emekli aylığı yükseltilecek. Cepte olan enflasyon artırımıyla birlikte 2008 öncesi SSK emeklisinin aylığı 10 bin 301 liraya çıkacak. Emeklilere 1100 lira olan bayram ikramiyeleri de artacak. Emeklilerin taban maaşından itibaren aylıklarda kademeli artışla daha az maaş alana verilecek artırım oranı daha yüksek olacak.

Ek artırım kök aylık üzerinden mi yapılacak?
Emekliye artırımda, “Prim-aylık dengesizliğinin giderilmesi, seyyanen artırım ve 7500 lira olan en düşük emekli aylığının yükseltilmesi” olmak üzere 3 değerli başlık bulunuyor. Emekli aylıklarına kademeli artışla prim günü ile aylık ortasında kopan bağın kısmen telafi edilmesi hedefleniyor. Kademeli artışın kök aylık üzerinden yapılması bekleniyor. Temmuz ayında refah hissesiyle birlikte emeklilerin artırım oranı yüzde 25’e tamamlandı. En düşük emekli aylığı 7500 lirada kalırken, artırımlar kök aylık üzerinden hesaplanınca yaklaşık 6 milyon emeklinin aylığına yansıyan artış 100-200 lira düzeylerinde kaldı. Prim-aylık dengesizliğinin giderilmesi öncelikli başlıklar ortasında yer alıyor.

Ekimde bir orta artırım kararı çıkarsa ne vakit yürürlüğe girecek?
Bu yılın ikinci yarısında emeklilere toplamda yüzde 25 artırım yapıldı. Temmuz ayında yapılan artırım emeklilerin kök aylıklarına uygulandı. Mevcut takvime nazaran ocak ayında SSK, Bağ-Kur emeklileri bu yılın ikinci yarısında gerçekleşen enflasyon oranında artırım, memur emeklileri de toplu mukavele artışı, enflasyon farkı alacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Macaristan dönüşü “ara zamma” ait iletisi emeklilere Ocak ayında yapılacak artırım öncesi bir düzgünleştirme yapılacağı formunda yorumlanıyor. Bu yıl olduğu üzere refah hissesi da dikkate alınarak oransal artışla güzelleştirme yapılması birinci seçenek ortasında bulunuyor. Bu durumda ocak ayı beklenmeden direkt bir orta artırım yapılması kelam konusu olabilir. Memurlara olduğu üzere emeklilere de seyyanen bir artış yapılması da seçenekler ortasında yer alıyor.

Bağ-Kur’luların bugün 9000 olan prim gün sayısı ne vakit düşürülecek?
Küçük esnaf, tüccarın emekliliği için gerekli prim gün sayısının SGK’lı çalışanlarla eşitlenmesi konusunda hükümetin kelamı bulunuyor. Yapılacak düzenlemeyle 10 ve altında işçi çalıştıran işletmelerde Bağ- Kur’lular 9 bin gün yerine 7 bin 200 güne düşürülecek. Böylelikle 1800 gün daha az primle 5 yıl erken emekli olmak mümkün olacak. Bu düzenlemenin de yeni yasama devrinde Meclis’ten geçmesi bekleniyor.

Kademeli artırımda refah hissesi da verilecek mi?
Aylıklarda kademeli artışla daha az maaş alan emekliye verilecek artırım oranı daha yüksek olacak. Emekli artırımı da 7 bin 500-10 bin, 10 bin-15 bin, 15 bin-20 bin ve 20 bin üzerine kademeli olarak belirlenecek. Emekli ve memur maaşlarının baştan sona değişeceği maaş artırımına refah hissesi ve seyyanen artışın kelam konusu olması bekleniyor. Kademeli artışta 14 bin lira alan yüzde 45 artırım formülüne nazaran 20 bin 300 lira emekli aylığı alacak.

Bugün 7500 lira olan en düşük emekli aylığı da yeni yılda artacak mı?
2019’da 1000 lira olan en düşük emekli aylığı 2020’de 1500, 2022 Ocak ayında 2500, Temmuz ayında 3500, 2023 Ocak ayında 5500, Mart ayında 7500 liraya çıkarıldı. En düşük emekli aylığının her yıl olduğu üzere yeni yılda da artırılması bekleniyor. Merkez Bankası’nın yüzde 35.25 olan enflasyon varsayımına nazaran artırılması durumunda en düşük emekli aylığı 10 bin lirayı geçecek. Kurban ve Ramazan Bayramı olmak üzere yılda iki kez verilen toplamda 2200 lira olan bayram ikramiyelerinin de yükselmesi bekleniyor.

Emeklilerin 2024 yılı için geçerli zammı ne zaman netleşecek?
Bakanlığın emeklilere yönelik artırım formülleri evvel Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sonra da Meclis’e sunulacak. Yapılacak yasal düzenlemede refah hissesi ya da seyyanen artırım halinde bir düzenleme bekleniyor. Emekliler yeni yılda enflasyon artırımıyla gelen artış oranını ise 3 Ocak’ta öğrenecek. SSK, Bağ- Kur emeklileri bu yılın ikinci yarısında gerçekleşen enflasyon oranında, memur emeklileri de toplu kontrat artışı ve enflasyon farkı alacak.

Dayanak primi ödeyerek çalışanlar yeniden emekli aylıklarına dönebilir mi?
Evet dönebilirler. Lakin, dayanak primi kesintisine tabi hizmetleri yaşlılık aylığı hesabında dikkate alınmaz. Sigortalıların terk süreci yapılmadığı sürece aylıklarından prim kesintisi yapılmaya devam edilecek. Yaşlılık ve malullük aylıklarından müddetinde kesilmeyen toplumsal güvenlik takviye primi borçları için gecikme cezası ve gecikme artırımı uygulanır.