Nöbetçi Eczaneler
Elektrikli arabaların lityum muhtaçlığı jeotermal kaynaklardan karşılanacak
Jeotermalden lityum üretimi başlıyor
Yerli atılım, Türkiye’nin yerli arabasına katkı sağlayacak
İZMİR – Başta elektrikli araçların batarya sistemleri olmak üzere; cep telefonları, tabletler ve bilgisayarların şarj ekipmanlarının temel hammaddesi olan lityumda, Türkiye’nin ithalata bağımlılığını azaltacak çok kıymetli bir adım atıldı. Uzun müddettir devam eden Ar-Ge çalışmaları olumlu sonuç verirken, pak güç kaynaklarında en yüksek oranda baz güç pozisyonunda olan jeotermal, lityumun üretilmesinde de kullanılacak.
Türkiye’nin dışa bağımlı olduğu lityumun yerli üretimi ile ilgili açıklama yapan Jeotermal Güç Derneği İdare Heyeti Lideri Ali Kındap, “Türkiye’de başta yerli arabamız TOGG olmak üzere; yerli olarak üretilen cep telefonları, tabletler ve bilgisayarların şarj ekipmanlarında kullanılan lityum muhtaçlığımız bin 500 ton düzeyinde. Jeotermal kaynaklardan keşfedilen lityum ölçümüz ise 25 bin ton. Münasebetiyle 20 yıl boyunca başta elektrikli araç üretimi olmak üzere ülkemizin lityum muhtaçlığını, keşfettiğimiz alanlardan elde edebileceğiz” açıklamasında bulundu.
“Üreteceğimiz araçların lityum gereksinimini keşfettiğimiz alanlardan sağlayabileceğiz”
Jeotermal kaynaklı güç üretim tesislerinden elde edilen lityumun, Türkiye’nin yerli elektrikli araba atılımına ve yerli güç depolama teknolojilerine de büyük katkı sağlayacağını vurgulayan Kındap, dünyada jeotermal kaynaklarda bulunan lityum potansiyeli ile kıyaslandığında Türkiye’nin epey varlıklı olduğunun altını çizdi. Kındap, yerli lityum üretimi ile bu alanda ihracat pazarının da oluşabileceğini kelamlarına ekledi.
JED İdare Konseyi Lideri Ali Kındap, şu değerlendirmeyi yaptı: “Jeotermal madencilik, son vakitlerde gelişen en değerli bölümlerden biri. Dünyanın farklı ülkelerinde örnekleri var. Son yıllarda tüm dünyada elektrikli araç kullanımının yaygınlaşması ile en çok ilgi gören madenlerden birisi de lityum. Bilhassa otomotiv bölümünde, elektrikli arabaların batarya sistemlerinde; elektronik aygıtların şarj ekipmanlarında bu madenin değerli bir yeri var. Her bir arabada yaklaşık 6-7 kilogram lityum gereksinimi olduğunu biliyoruz. Önümüzdeki periyotta 250 bin elektrikli araç üretilmesini hedeflediğimizi söyleyebiliriz. Türkiye’nin elektrikli arabaların batarya sistemleri ve elektronik aygıtların şarj ekipmanları için gereksinimi olan lityum ölçüsü yıllık bin 500 ton düzeyinde. Maddi karşılığı bugünkü kıymeti ile yaklaşık yıllık 100 milyon dolar olan bu gereksinimin Türkiye’de nasıl üretileceği noktasında dernek olarak bir grup araştırmalar yaptık. Jeotermal kaynaklarımızın içerisinde kıymetli bir ölçüde lityum yer aldığını fark ettik. Bununla ilgili uzman firmalarla bir ortaya gelip laboratuvar testleri yaptırdık ve bu türlü bir teknolojinin üretilebileceğini gördük. Testlerin verdiği olumlu sonuçlara dayalı bir ünite kurduk. Jeotermal sularımızdaki lityumu ayrıştırabileceğimizi gördük ve bunu ekonomik bir formda üretmek için saha testi evresine geçtik. Bugün İzmir, Aydın, Manisa, Denizli ve Çanakkale’de keşfettiğimiz alanlarda çok değerli ölçüde potansiyel olduğunu görüyoruz. Türkiye’de bunun dışında lityum üretilebilen kaynak yok, yalnızca jeotermal kaynaklardan elde edilebiliyor. Şu an öngördüğümüz ölçünün ekonomik karşılığı ise 2 milyar dolara ulaşıyor. Lityumda dışa bağımlılığın ortadan kaldırılmasının kıymetine dikkat çekerken bu muştuyu sizin aracılığınız ile vermek isterim.”
“Sadece lityum değil, diğer madenler de var”
Türkiye’de jeotermal gücün yalnızca elektrik üretiminde değil; konut ısıtmasından termal turizme, jeotermal seracılıktan meyve ve zerzevat kurutmasına kadar çok farklı alanlarda kullandığını hatırlatan Ali Kındap, “jeotermal madencilik” uygulamaları ile yerin 3 bin ila 4 bin metre altından çekilen akışkanda lityum dışındaki başka değerli maden ve minerallerin de ayrıştırılacağını kaydetti.
Türkiye’nin jeotermal kaynaklardan lityum üretimini gerçekleştirmesi ile bu alanda dünyada tek ülke olacağına işaret eden JED İdare Konseyi Lideri Ali Kındap, ABD başta olmak üzere jeotermal kaynaklardan farklı madenleri elde eden ülkeler olduğunu, lakin kaynaklarının Türkiye’deki lityum zenginliği açısından gereğince varlıklı olmadığını kaydetti.
Türkiye’nin bu alandaki zenginliğini avantaja çevirerek, ilerleyen süreçte ihracat yapma potansiyelinin de yüksek olduğuna dikkat çeken Kındap, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Jeotermal güçten elektrik üretiminde dünyada 4’üncü, Avrupa’da ise 1’inci sıraya ulaştık. Bin 700 Megavat heyeti güç ile Türkiye’nin toplam elektrik üretimde yüzde 3,5 hisseye sahibiz. Türkiye’nin jeotermal güç kapasitesini sonsuz sözü ile tanımlayabiliriz. Tükettiğimiz toplam gücün tamamını bile jeotermalden sağlayabilecek potansiyelimiz var. Fakat o potansiyeli kullanabilmek için kimi yeni teknolojilere gereksinimimiz var. Şu andaki suratımızda gitsek bile Türkiye’nin 2053 Net Sıfır amaçları çerçevesinde jeotermal dalı olarak elektrik tüketiminin yüzde 11’lik hissesini karşılayabileceğimizi düşünüyoruz. Asıl kıymetlisi, Türkiye’nin tüm konutlarının ısıtmasının doğalgaz yerine jeotermalle yapılabileceğini tez ediyoruz.
Jeotermal seracılık kısa vadede çok değerli uygulama alanlarından biri olacak. Bu bir manada da denetimli tarımdır. Seracılığın en değerli girdilerinden birisi güç girdileridir. Biz jeotermal kaynaklarımızı elektrik üretimi ve ısıtma olarak kullanıyorken, kalan enerjiyi de seracılıkta, zerzevat ve meyve kurutmada kullanabilir, ülkemizi ziraî üretimde kendi kendisine yeten noktaya taşıyabiliriz.