Nöbetçi Eczaneler
İZMİR Dokuz Eylül Üniversitesi’nden (DEÜ) Prof. Dr. Neval Baycan, Ege Denizi’ne Gediz Nehri‘nden saniyede 30 milyon kadar mikroplastik parçacığın taşındığını belirterek, “Ne yazık ki çok kıymetli ölçüde mikroplastik taneciği, Ege Denizi’ne ulaşıyor ve oradaki canlı ömrünü tehdit ediyor” dedi.
DEÜ Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Neval Baycan’ın yürütücülüğünü yaptığı ve ekim ayında tamamlanması planlanan TÜBİTAK dayanaklı ‘Organize Sanayi Bölgeleri Atıksuları ile Yüzey Sularında Mikroplastiklerin ve Mikroplastiklerle Taşınan Mikrokirleticilerin Belirlenmesi ve Taşınmalarının Araştırılması’ projesi kapsamında; Nif Çayı ile döküldüğü Gediz Nehri‘nden 4 mevsim için numune alınmaya başlandı. İlkbahar ve kış mevsimi olmak üzere 2 etabı tamamlanan projede ilkbahar devri sonuçlarına nazaran; Ege Denizi’ne, Gediz Nehri‘nden saniyede 30 milyon kadar mikroplastik parçacığı taşındığı ortaya çıktı. Prof. Dr. Baycan, “Mikroplastik kirliliği son 10 yılda süratle ehemmiyet kazandı ve dikkat çekmeye başladı. Mikroplastiklerin mevcut literatürdeki tarifi, 5 milimetrenin altındaki plastik modüllerdir. Daha çok çalışmalar deniz ortamındaki yahut okyanuslardaki mikroplastik kirliliğidir. Biz de bu kapsamda karasal iç sulardaki durum, arıtma tesislerinin katkısı ile denizlerdeki mikroplastik kirliliğini belirlemek üzere bir proje hazırladık. TÜBİTAK tarafından desteklenen projede İzmir’in 3 farklı üniversitesinden araştırmacılar yer alıyor” diye konuştu.
‘SANİYEDE 30 MİLYON MİKROPLASTİK’
Prof. Dr. Baycan, “Özellikle plastik üretimi yapan firmaların olduğu organize sanayi bölgelerinden kaynaklanan mikroplastik ölçüsünü ve ne kadarının denize ulaştığını belirlemeyi amaçladık. Çalışmamızda Nif Çayı ve Nif Çayı’nın döküldüğü Gediz Nehri‘ni baz aldık. Birinci olarak 11 noktadan numune alarak çalışmalarımıza başladık. Şu anda 20’ye yakın noktadan numune alıyoruz. Çalışmalarımızın birinci sonucu saniyede 30 milyon mikroplastiğin Gediz Irmağı vasıtasıyla Ege Denizi’ne ulaştığını gösterdi. Bu durum çok değerli bir kirlilik potansiyelidir. En çok 01 ile 05 milimetre ortasındaki mikroplastik parçacıklarının ağır biçimde bulunduğunu gördük. Sediman ve çamur örneklerindeki sayılar çok daha yüksek” dedi.
‘CANLI ÖMRÜNÜ TEHDİT EDİYOR’
Ege Denizi’ne taşınan mikroplastik parçacıklarının canlılar üzerindeki tesirine değinen Prof. Dr. Baycan, “Gediz Irmağı, bu bölgedeki kıymetli ırmaklardan bir tanesi. Kütahya’dan doğup Uşak, Manisa ve İzmir’den dolaşarak, Ege Denizi’ne dökülen bir ırmak. Çok büyük bir alanı kapsıyor ve kıymetli ölçüde ziraî sulama emelli kullanılıyor. Münasebetiyle bu bölgedeki birçok tarım alanı Gediz Irmağı’nın suyuyla sulanıyor. Bu durumun tarım eserlerine tesirinin de incelenmesi gerekiyor. Çalışmalara baktığımızda deniz ortamındaki balıklar ya da başka canlıların bünyelerinde mikroplastiğe rastlanıldığı tespit edildi. Değerli tehditlerden bir tanesi; mikroplastiklerin besin zinciri yoluyla insanlara ve öteki canlılara taşınması. Bu bahiste çalışmaların daha da ayrıntılandırılması gerekiyor. Mevsimsel değişime nazaran, dört mevsim inceleme yapmayı hedefledik. Zira su ölçüsü hayli değişken ve şu ana kadar iki periyodu tamamlamış durumdayız. Bu sayılar da birbirini doğrular nitelikte. Ne yazık ki çok değerli ölçüde mikroplastik taneciği, Ege Denizi’ne ulaşıyor ve oradaki canlı ömrünü tehdit ediyor” dedi.
ARITMA TESİSLERİ İÇİN EK TEDBİR TALEBİ
Mikroplastik parçacıklarının Ege Denizi’ne taşınmasını önlemek için arıtma tesislerine ek tedbirler getirilmesi gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Baycan, “Onun yanı sıra pek çok yerde yollardan kaynaklı mikroplastikler de yağan yağmur sularıyla yahut havada asılı kalan mikroplastiklerin çökelmesiyle de su kaynaklarındaki mikroplastik ölçüleri artış gösterebiliyor. Numune aldığımız bölgelerde pek çok noktanın aslında büyük makro plastikler açısından da kirli olduğunu tespit ettik. Çok sayıda pet şişenin, plastik poşetin yahut tarımda kullanılan birtakım kalıntı hususların ırmak kenarlarına atıldığını gördük. Bunların parçalanması sonucunda mikroplastikler oluşuyor. Hasebiyle tek kullanımlık plastiklerin azaltılması, arıtma tesislerinin uygunlaştırılması ve mikroplastiklerin giderimine yönelik güncellemeler çok değerli. İnsan sıhhati ve suda yaşayan canlılar için kirliliklerin bilhassa kaynağında azaltılması ve önlenmesi gereklidir. Tek kullanımlık plastiklerin kullanımının sonlandırılması ve mümkün olduğunca insanlarımızın bilinçlendirilmesi ve bunların tesiri konusunda eğitilmesi son derece önemli” diye konuştu.