Nöbetçi Eczaneler
Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası tarafından, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Kalkınma Ajansı dayanağı ile yürütülen Gastro İnovasyon Merkezi Projesi çerçevesinde Diyarbakır peynir envanteri hazırlandı.
Yerküre kooperatifi tarafından hazırlanan envanter çalışmasında Diyarbakır merkez ve ilçelerinde 28 farklı köyde üretilen peynirler, üretim yolları ve kente has peynir çeşitleri lokal isimleri ile araştırılarak derlendi. Bu biçimde peynir rotasına girecek kırsal alanlar, korunması gereken farklı üretim prosedürleri ve eserler belirlendi.
Envanter çalışması hakkında bilgi veren DTSO İdare Heyeti Lider Yardımcısı Erdal Avşar, peynirciliğin mevsimsel bir zanaat olarak sürdürüldüğünü söyledi.
İnek sütünün yıl uzunluğu tedarik edilebiliyor olması ve üretilen peynirlerin soğuk hava depolarında koruma edilmesi ile yıl uzunluğu peynir ticaretini canlı tuttuğunu belirten Avşar, “Kentte satışa sunulan peynirlerin yarısı bayanlar tarafından üretiliyor. Kentte salamura, eritilmiş, örgü, lavaş, ve dilim peynir ile Diyarbakır otlu peyniri ve lisan peyniri üzere farklı yollar ile üretilen ve yöreye nazaran farklı isimler alan peynir çeşitleri var. Tıpkı biçimde çökelek ve üretimi çeşitlilik arz eden ve coğrafik işaret alınabilecek özel peynir çeşitleri ile üretimi terkedilen ve tescillenmesi gereken eserler var” dedi.
Saha çalışması çerçevesinde peynir üretiminde meskenlerde üretimin ve bayanların üretimleri epeyce faal olduğunu gördüklerini tabir eden Avşar, “Farklı üretim formüllerinin, farklı yöresel isimlerin kullanıldığı kırsal alanlarda peynir üretiminin muhakkak aylarda ağırlaştığını, mesken gereksinimini karşılamanın yanında kent merkezi ile kurulan ilgiler ile de satışın ağır olduğunu gördük. Burada kentin birtakım kırsal bölgeleri bilhassa öne çıkıyor ve terkedilmeye başlayan özgün eserler ve üretim biçimleri küçük de olsa hala biliniyor ve uygulanıyor. Bu kıymetlerin korunması, bayanların kırsal bölgelerdeki üretimlerinin sürdürülmesi, farklı peynir çeşitlerinin üretim usulleri, özgün istikametleri ve yöresel isimleri ile korunması ve tescillenmesi gerekiyor. Diyarbakır örgü peyniri coğrafik işaret tescilini aldığımız bir eser. Tescile paha peynir çeşitleri için de çalışma yapacağız” diye konuştu.
Saha çalışması ile Diyarbakır peynir rotası için peynir üretiminin farklılaştığı ve özgün üretimlerin yapıldığı kırsal alanları tespit ettiklerini aktaran Avşar, “Bu kırsal alanları ve değişen üretim biçimleri ile kültürel farklılıkları içine alacak halde bir peynir rotası oluşturmak mümkün. Yeni çalışmamız bilhassa bayanların ürettiği farklılaşmış eserlerin üretiminin korunması ve üretimin ağırlaştığı alanları içeren bir rota oluşturularak turizme kazandırılması olacak. Emek veren araştırmacılarımıza ve yazarlarımıza teşekkür ediyoruz” formunda konuştu. – DİYARBAKIR