Ana Sayfa Arama
Üyelik
Üye Girişi
Yayın/Gazete
Yayınlar
Kategoriler
Servisler
Nöbetçi Eczaneler Sayfası Nöbetçi Eczaneler Hava Durumu Namaz Vakitleri Gazeteler Puan Durumu
WhatsApp
Sosyal Medya
Uygulamamızı İndir

Darbeden iç düzensizliğe: Sudan’ın bitmeyen güç çabası

Yıllardır demokrasi ve istikrar hasreti çeken Afrika ülkesi Sudan’da, Aralık 2018’de başlayan rejim zıddı şovlar sonrasında yaşanan ihtilal, darbe, kalkışmalar ve son olarak 15 Nisan’da iki askeri öge ortasındaki güç uğraşının çatışmaya dönüşmesiyle, istikrarsızlıkta yeni bir periyot başladı. Ülkede kelam konusu aydan bugüne yaşanan, son 4 yılın olayları genel sınırlarıyla haberimizde.

Yıllardır demokrasi ve istikrar

Yıllardır demokrasi ve istikrar hasreti çeken Afrika ülkesi Sudan’da, Aralık 2018’de başlayan rejim aksisi şovlar sonrasında yaşanan ihtilal, darbe, kalkışmalar ve son olarak 15 Nisan’da iki askeri öge ortasındaki güç çabasının çatışmaya dönüşmesiyle, istikrarsızlıkta yeni bir periyot başladı.

Sudan’da sivil idare ve demokrasiye geçilmesine dair umutlar, ordu ile paramiliter Süratli Dayanak Kuvvetleri (HDK) ortasında 15 Nisan’da patlak veren çatışmaların ve iç savaş riskinin akabinde öbür bir bahara kaldı.

Sudan, Aralık 2018’de başlayan rejim aksisi protestolardan sonra girdiği karmaşık süreçte darbe, darbe teşebbüsü ve iç savaş tehdidi üzere kilit olaylar yaşadı.

Ülkede kelam konusu aydan bugüne yaşanan, son 4 yılın olayları genel sınırlarıyla şöyle:

19 Aralık 2018:

Hayat pahalılığı nedeniyle başlayan şovlar, ülke genelinde rejim zıtlığına dönüştü. Bu süreç,

“Aralık Devrimi”

olarak isimlendirildi.

6 Nisan 2019:

Protestocular; Genelkurmay Başkanlığı, Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlıkları ile Devlet Başkanlığı Konutu’nun yer aldığı; Ordu Genel Komutanlığı yerleşkesi etrafında oturma hareketi başlattı.

11 Nisan 2019:

Ordu, idareye el koyarak 30 yıllık Ömer el-Beşir iktidarını sonlandırdı.

3 Haziran 2019:

Güvenlik güçleri, Ordu Genel Komutanlığı yerleşkesi etrafında oturma hareketlerini sürdüren ve sivil idare talep eden göstericileri, şiddet kullanarak dağıttı. Olaylarda 100’den fazla protestocu öldü.

17 Ağustos 2019:

Uluslararası ve bölgesel tarafların takviyesiyle meçhullüğü sona erdiren ve süreksiz idare düzenlemelerini içeren Anayasal Bildiri Mutabakatı imzalandı. Mutabakat gereği, Temmuz 2023’e kadar sürmesi planlanan asker-sivil iştirakindeki birinci geçiş periyodu başladı.

3 Ekim 2020:

Güney Sudan’ın başşehri Cuba’da ülkedeki silahlı kümelerle barış muahedesi imzalandı.

23 Ekim 2020:

Sudan, ABD’nin arabuluculuğuyla İsrail ile münasebetleri olağanlaştırmayı kabul etti. Kısa mühlet sonra ABD, Sudan’ı

“Terörü destekleyenler ülkeler listesi”

nden çıkardı.

25 Ekim 2021:

Ordu ile sivil idare ortasında iktidar gayreti ve önemli fikir ayrılıkları yaşanması sonucu asker, idareye el koyarak fevkalâde hal ilan etti, hükümeti feshetti ve Başbakan Abdullah Hamduk dahil, onlarca siyasetçiyi gözaltına aldı.

21 Kasım 2021:

Ordu, Hamduk’u teknokrat hükümeti kurması için misyonuna iade etti.

2 Ocak 2022:

Hamduk, siyasi krizin çözülememesi sebebiyle misyonundan istifa etti.

4 Temmuz 2022:

Egemenlik Kurulu Lideri ve Ordu Kumandanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan, siyaset sahnesinden çekileceklerini belirtti.

5 Aralık 2022:

Asker ile siviller ortasında yeni geçiş periyodunu başlatacak, sivil hükümet ve demokratik seçimlerin yolunu açacak

“çerçeve anlaşma”

, memleketler arası ve bölgesel iştirakle imzalandı.

19 Mart 2023:

Sudan’daki siyasi süreç sözcüsü Halid Ömer Yusuf, ülkedeki siyasi krizi sonlandıracak sonuncu muahedenin 1 Nisan’da, geçiş devri anayasası muahedesinin 6 Nisan’da imzalanacağını ve yeni hükümetin 11 Nisan’da kurulacağını duyurdu.

1 Nisan 2023:

Yusuf, yapılması kararlaştırılan sonuncu mutabakat imza merasiminin,

“taraflar ortasında kimi kıymetli hususlarda fikir birliği sağlanamaması”

nedeniyle 6 Nisan’a ertelendiğini açıkladı.

6 Nisan 2023:

Ordu ve HDK ortasındaki uyuşmazlıklar nedeniyle sonuncu muahedenin imzalanması süresiz ertelendi.

13 Nisan 2023:

Hızlı Dayanak Kuvvetleri (HDK), ülkenin kuzeyindeki ve ordunun askeri hava üssünün bulunduğu Meravi kentine çok büyük bir birlik sevk etti.

Ordu, onayı ve uyumu dışında HDK’nin başkentte ve birtakım kentlerde hareketlilik gösterdiğini ve yayıldığını açıkladı.

Ordu,

“HDK’nin bu açılımları ve güçlerini tekrar konumlandırması, orduya bağlı kuvvetlerin vazife ve çalışma sistemi ile çelişmekte olup açık bir hukuk ihlalidir. Bunların devamı, bölünme ve tansiyona hatta kaçınılmaz olarak ülkedeki güvenliğin bozulmasına yol açabilecek. Tehlike sinyalini vermeliyiz. Tarihi ve tehlikeli bir dönemeçten geçiyoruz.”

açıklamasını yaptı

15 Nisan 2023:

Ordu ile HDK ortasındaki kelam savaşı ve tırmanan gerginlik, başşehir Hartum ve çeşitli kentlerde ordu ile HDK ortasında silahlı çatışmaya dönüştü.