Nöbetçi Eczaneler
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Gelecek yıldan itibaren kademeli bir biçimde enflasyonun düşeceğini ve 2026’da yüzde 8,5 üzere tek haneli sayılara döneceğimizi düşünüyoruz, iddia ediyoruz ve bunun gerisinde alışılmış ki politikalarımız var.” dedi.
Yılmaz, Rize Ticaret Borsası’nda iş insanları ile bir ortaya geldiği toplantıda, adeta bir yeryüzü cenneti olan Rize’de bulunmaktan büyük memnunluk duyduğunu söyledi.
Kalkınma Bakanı olduğu devirde Rize’ye ziyaretlerde bulunduğunu anımsatan Yılmaz, “Şöyle bir söz kullanmıştım geçmişte, artık tekrar görünce tekrar aklıma geldi, ‘Bu bölgede yaşayan beşerler cennete gidince yabancılık çekmeyecekler.’ demiştim. Nitekim o denli, cennet üzere bir bölge. Değerini çok yeterli bilmemiz lazım. Sürdürülebilir halde bu hoşluğu kullanmamız ve bundan ekonomik bir kıymet üretmemiz lazım.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı Hindistan’a G20 toplantılarına uğurladıktan sonra Rize’ye geldiğini tabir eden Yılmaz, iştirakçilere Erdoğan’ın selam ve muhabbetlerini iletti.
İstişare ve ortak aklın, yanlışsız siyasetlerin tayin edilmesinde çok tesirli olduğu üzere, siyasetlerin sahiplenilerek hayata geçirilmesi bakımından da çok değerli olduğuna yürekten inandıklarını vurgulayan Yılmaz, hasebiyle Orta Vadeli Program’dan sonra birinci kez iş dünyasıyla bir ortaya geldiğini söyledi.
“Sayın Cumhurbaşkanımız şahsen bu toplantıya katıldı. Öncelikle şunu tabir etmek isterim, dünyanın en yeterli programını da hazırlasanız, ardında bir siyasi irade yoksa hiçbir mana tabir etmez. Zira planlar, programlar uygulanmadıkları sürece hayatımızda bir değişiklik meydana getirmezler. Sayın Cumhurbaşkanımızın şahsen katılması ve en güçlü halde dayanağını tabir etmesi, bu programın en değerli tarafıdır diye düşünüyorum. Kamu olarak, sivil toplum olarak ortak akılla hazırlanması da yeniden çok değerli diye inanıyorum. Bu süreçte şahsen yaptığım toplantılarla iş dünyasından, emek kesitinden, sendikalardan, finans bölümünden, tarım bölümünden, çeşitli bölümlerden arkadaşlarımızla bir ortaya geldim, görüşmeler yaptım. İlgili bakanlarımız yeniden çok sayıda istişare toplantısı yaptılar. Bütün bunların sonucunu bu plana yansıttık.”
Orta Vadeli Programın 4 temel hedefi bulunuyor
Programın 4 temel gayesi olduğunun altını çizen Yılmaz, “Birincisi, dünya tarihinde eşine az rastlanan, bizim tarihimizin de en büyük olarak nitelendirebileceğimiz şubatta yaşadığımız sarsıntının yaralarını sarmak ve bir daha benzeri afetlerle karşılaşmamak için risklerimizi azaltmak. Planın birinci önceliği bu. Çok büyük bir yük, çok büyük bir yıkım. Ancak inşallah bu yıl ve gelecek yıl yüklü olmak üzere bu harcamaları yapacağız. Ondan sonraki yıllar kademeli bir biçimde azalıyor.” dedi.
Yılmaz, zelzelenin yaralarını saracaklarını belirterek, “Bu periyotta yaklaşık 3 trilyon lira bir harcamamız olacak sarsıntıyla ilgili. Bunun 762 milyar lirası bu yıl merkez idare bütçesinden. Gelecek için tekrar 1 trilyonun üzerinde harcamayı yalnızca merkez idare bütçesinden yapacağız. İzleyen 2 yılda da harcamalarımızı yaparak tamamlayacağız. Bu çok güçlü bir dayanışmayı gerektiriyor. Bir devlet, millet dayanışmasını gerektiriyor. Lakin bunu başardığımızda da ülkemizi geleceğe çok daha inançlı bir halde hazırlamış olacağız.” diye konuştu.
Depremin ziyanlarını telafi etmek için yapılan harcamaların, birebir vakitte ülkenin geleceğine yapılan yatırımlar olduğunu belirten Yılmaz, şunları kaydetti:
“Yani bunlar boşa giden harcamalar değil. Çok daha bünyemizi güçlendirmiş bir biçimde geleceğe yürüyeceğiz. Bu bizim birinci gayemiz. Sarsıntının yaralarını sarmak ayrıyeten bu bölgemizin de işte sel, heyelan üzere afet sorunları var. Riskleri azaltıcı, afet risklerini azaltıcı yatırımlar yapmak bu programımızın en kıymetli amaçlarından biridir. Bir bölgede bu zelzele olur, başkasında sel olur, bir diğerinde öbür türlü bir afet olabilir. Lakin bizim riskleri evvelden tespit edip kriz idaresinden, risk idaresine geçmemiz lazım ki çok daha tesirli bir formda bu süreçleri yönetebilelim. İkinci temel hedefimiz makro ekonomik istikrarı sağlamak ve enflasyonu orta vadede, orta vade dediğimiz 2026’da tek haneli sayılara düşürmek. Son devirlerde, gerek milletlerarası konjonktür nedeniyle gerek kurdaki hareketlilik, gerek gerçek fiyatlardaki gelişmeler ve gerekse gelir önlemlerimiz nedeniyle birçok faktör var. Süreksiz olarak enflasyonda bir artış kelam konusu bu sene. Fakat bu geçiş devrine mahsus bir artış. Kalıcı bir artış olmayacağını öngörüyoruz. Gelecek yıldan itibaren kademeli bir biçimde enflasyonun düşeceğini ve 2026’da yüzde 8,5 üzere tek haneli sayılara döneceğimizi düşünüyoruz, varsayım ediyoruz ve bunun ardında doğal ki politikalarımız var.”
Yılmaz, zelzelenin yaralarını sararken ve enflasyonla uğraş ederken büyümeyi de hiçbir formda ihmal etmeyeceklerini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“İstihdamı, büyümeyi ihmal etmeyeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımızın daima üstünde durduğu yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifi içinde büyüme ve istihdamı da devam ettireceğiz. Fakat şöyle bir fark var. Bu devirde büyümenin kompozisyonunda önemli bir değişim olacak. Tüketim yüklü bir büyümeden yatırım, üretim, ihracat yüklü bir büyümeye yanlışsız bir dönüşüm yaşayacağız. Yani enflasyonu olumsuz etkileyen bir büyüme değil, tam bilakis arz artışı sağlayarak ve ihracatla döviz karı sağlayarak, enflasyonla çabamıza de katkı veren bir kompozisyona sahip bir büyümeyi gerçekleştirmeyi öngörüyoruz.”
Her şeyin insan için olduğunu belirten Yılmaz, “Ekonomi de insan için. Bütün bunları niçin yapıyoruz? İnsanımızın geleceğe daha inançlı bakması için toplumsal, toplumsal refah için yapıyoruz. Münasebetiyle toplumsal adalet ve toplumsal refah yeniden bu programımızın en temel ögelerinden biri. Bütün önlemlerimizi alırken gelir seviyesi düşük kesitleri, daha fazla problem yaşayan kısımları kesinlikle dikkate alarak, onları önceliklendirerek, onların refahını, geniş kesitlerin refahını nasıl arttırabiliriz diye bir perspektifle bütün bu çalışmaları yürüteceğimizi tabir etmek istiyorum.” sözlerini kullandı.
“Hem gelir politikalarımızla hem de harcama politikalarımızla kamuda mali disiplini koruyacağız”
Cevdet Yılmaz, 4 temel gayenin, afetin yaralarını sarmak, enflasyonu tek haneye düşürme, büyüme, istihdamı devam ettirme ve toplumsal adalet ve refahı geliştirme olduğunu söyledi.
Bu 4 gayesi, 3 temel araçla gerçekleştireceklerini anlatan Yılmaz, “Bu emellere giden 3 tane aracımız olacak. Birincisi, mali disiplin. Zelzele harcamaları hariç olmak üzere zira onlar mecburen yapmamız gereken harcamalar. Yapısal bir bozulmaya yol açmadan bütçemizde yolumuza devam edeceğiz. Bu yıl ve gelecek yıl zelzele harcamaları yüklü olduğu için ister istemez bütçemizdeki açık biraz daha yüksek olacak, ulusal gelire oranla. Yüzde 6,5’lar civarına çıkmış olacak. Fakat çabucak izleyen yıllarda bir düşüş trendine girecek. ve 2026 yılında yüzde 3’ün altında bir bütçe açığıyla Türkiye yoluna devam edecek. Bu da Avrupa Birliği’nin Maastricht Kriterleri dediğimiz kriterine uygun bir perspektif.” dedi.
Yılmaz, “Mali disiplini nasıl sağlayacağız?” sorusunu lisana getirerek, şu değerlendirmede bulundu:
“Kamuda kaynaklarımızı çok daha tesirli, verimli ve önceliklere çok daha dikkat ederek kullanacağız. Tasarruf son derece değerli. Geçmişte Kalkınma Bakanlığı yapan bir arkadaşınız olarak şunu tabir etmek isterim, tasarruf, kaynakları kullanmamak demek değildir, kaynakları gerçek önceliklere, yanlışsız alanlara teksif etmek ve verimli kullanmaktır. Aslı budur tasarrufun. Münasebetiyle biz bu anlayış içinde olacağız. Hem gelir politikalarımızla hem de harcama politikalarımızla kamuda mali disiplini koruyacağız. Gelir politikalarımızı uygularken de az evvel bahsettiğim üzere, gelir seviyesine nazaran katkı anlayışını kesinlikle ve kesinlikle dikkate alacağız.”
İkinci temel aracın ise para siyasetler olduğuna işaret eden Yılmaz, “Bu periyodun kaidelerine uygun bir biçimde dünyanın, Türkiye’nin gereksinimlerine uygun bir halde para politikalarımızda kimi güncellemeler gerçekleştiriyoruz. ve enflasyonla gayret, fiyat istikrarını sağlama amacı doğrultusunda Merkez Bankamız bu manada vazifesini yapmak durumunda ve kendi değerlendirmeleri neyse bilgilere bakarak, gelişmelere bakarak natürel ki hükümetimizin makro çerçevede çizdiği amaçlara bağlı kalmak kaydıyla Merkez Bankamız da araç bağımsızlığı çerçevesinde üzerine düşeni yapıyor, yapmaya devam edecek.” diye konuştu.
Yılmaz, çok kıymetli gördüğü üçüncü alanın da para ve maliye siyasetleri olduğunu lakin yetmeyeceğini, buna üçüncü bir öge olarak da yapısal ıslahatları ek ettiklerini söyledi.
Yılmaz, sonuçta bir dönüşüm sağlayacaklarını belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Yapısal dönüşümlerin de iki büyük katkısı vardır. Birincisi, yapısal dönüşüm yaparsanız orta vadede bir ekip somut sonuçları olur. Örnek vermek gerekirse, güç alanında dışa bağımlılığını azaltıcı yatırımlar yaparsanız, birkaç yıl tahminen yatırımlar size yorabilir ancak ondan sonra meyvelerini toplamaya başlar. İşte Karadeniz gazı üzere, Gabar üzere, nükleer güç üzere, yenilenebilir güç üzere. ve dışa bağımlılığınız azaldıkça bu sizi güçlendirir. Fakat bu bir vakit alır elbette. Yatırım kolay bir iş değil. Bu orta vadede somut sonuç. Yapısal ıslahat yapan ülkeler beklenti kanalıyla kısa vadeli olarak tesirler üretirler. Dış dünya, yatırımcılar, iç ve dış yatırımcılar yapısal ıslahat yaptığımızı gördükleri vakit geleceğe daha inançla bakmaya başlarlar. Bu da şimdiden beklenti kanalıyla olumlu tesirler üretir. Hasebiyle her iki tesir bakımından, yapısal ıslahatlara da başka bir kıymet ve paha atfettiğimizi tabir etmek isterim.”
Orta Vadeli Program’dan sonra, ekim ayı içinde bütçeyi Meclise göndereceklerini söz eden Yılmaz, “12’nci Kalkınma Planımızı tekrar göndereceğiz ve hazırlıklarına devam ettiğimiz kimi kanunları Meclisimizle, kümemizle, Meclis vekillerimiz aracılığıyla paylaşmış olacağız. Daha sonraki devirlerde de takvimimize uygun bir formda çalışmalarımızı olgunlaştırdıkça adım adım orta vadeli planlarımızı hayata geçireceğiz.” dedi.
(Sürecek)