Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Soçi Doruğu dönüşü değerli açıklamalar: Rusya’nın iki tane özel isteği var

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya ziyareti dönüşünde Yeni Şafak Müellifi Nuriye Çakmak Çelik’in de ortalarında olduğu gazetecilerin sorularını cevapladı, gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.

Rusya Devlet Lideri bedelli dostum Sayın Putin’in davetine icabette Soçi’ye yaptığımız ziyareti tamamlamış bulunuyoruz. Yaptığımız görüşmelerde Rusya ile ikili bağlantılarımızı, bölgesel ve global gelişmeleri etraflıca ele aldık, önümüzdeki periyoda dair görüş alışverişinde bulunduk. Şu an 69 milyar dolar olan ticaret hacmimizdeki büyümeyi sürdürmek istiyoruz. Müşterek uğraşlarımızla gayemiz 100 milyar dolara ulaşmak.

Görüşmemizde ekonomik münasebetlerimizi de bu doğrultuda tüm taraflarıyla gerek heyetler ortası görüşmede gerekse ikili yaptığımız yemekli görüşmede ele aldık. Karşılıklı hürmet temelinde tesis ettiğimiz kurumlar ortası diyaloğun yararını hem ikili bağlarımızda hem de bölgesel ve global seviyede gördük.

Bunun en hoş örneği bildiğiniz üzere global besin kriziyle gayrete değerli katkı sağlayan Karadeniz Girişimi’dir. Teşebbüsün yine canlandırılması tüm dünya bakımından öncelikli bir bahistir. Bu hususta Birleşmiş Milletler ile yakın temas içindeyiz.. Aslında bildiğiniz üzere bu ay içerisinde Birleşmiş Milletler Genel Heyetimiz var. Orada Guterres ile tekrar görüşmelerimiz olacak bu bahisleri da ele alacağız. Genel Sekreter Sayın Guterres’in eforlarını takdir ettiğimiz ve desteklediğimizi de tekrar tabir etmek isterim.

Birleşmiş Milletler, katkılarımız sonucunda Teşebbüsün yine canlandırılmasının önünü açacak yeni bir paket hazırladı. Bu yeni teklifler paketinin teknik boyutunu Dışişleri Bakanım Moskova ziyareti sırasında Rus mevkidaşı Lavrov ile görüştü. Ben de mevzuyu bugün Sayın Putin ile detaylı biçimde değerlendirdim. İnşallah kısa müddette beklentileri karşılayacak hoş bir sonuca varacağımızı da inanıyorum.

Türkiye’nin Ukrayna’da devam eden savaşla ilgili tavrı belirlidir. Birinci günden beri daima barışı, diyaloğu ve diplomasiyi savunduk. Daha fazla kan dökülmesinin önüne geçmek için ağır uğraş harcadık. Sorunu büyütmek, ateşe körükle gitmek yerine her iki tarafın da ortak bir tabanda buluşmasını sağlamaya çalıştık. 1,5 yıldır süren savaş maalesef hala devam ediyor. Ufukta barışa dair umut verici bir görünüm da bulunmuyor. Türkiye olarak dün olduğu üzere bugün de savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz, taraftar istediğinde üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu tekrar tabir ettik. Keza esir takası, Zaporijya Nükleer Santrali üzere bahislerde olduğu üzere kolaylaştırıcılık rolümüzü de devam ettireceğiz. Temennimiz bir an evvel iki komşumuza ve bölgemize ziyan veren bu savaşın memleketler arası hukuk temelinde adil ve kalıcı bir barışla sonlanmasıdır.

Soçi’deki görüşmelerimizde Suriye, Güney Kafkasya, Libya ile Afrika’daki son gelişmeler üzerinde de fikir teatisinde bulunduk. Bugünkü temaslarımızın Türkiye ve Rusya başta olmak üzere bölgemiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Teşekkür ediyorum.

Doğrusu mevzuyu Sayın Putin açmadı. Ben şöyle kısa bir özet açtım ve Suriye’deki bu gelişmelerde PKK’ya YPG’ye karşı artık Arap aşiretlerin bir bütün haline geldiğini, hatta şu anda iştirakin artmasıyla Arap aşiretlerin güçlendiğini görüyoruz. Sayın Putin de bölgenin sahipleri olarak Arap aşiretlerinin bir ortaya gelerek, terör örgütüne karşı gayret vermesinin değerli olduğunu söyledi.

Şu anda yaşanan, Arap aşiretlerinin birlik, beraberlik içerisinde kendi topraklarına sahip çıkma atağıdır, adımıdır. Bu bakımdan yaşananları kıymetli buluyorum. Arap aşiretler oraların gerçek sahipleridir. Oraların gerçek sahipleri bu terör örgütleri değildir. Ne PKK ne YPG buraların sahibi değil, bunlar yalnızca terörist. Aşiretlerin bir ortaya gelmek suretiyle PKK’ya, YPG’ye karşı koydukları tutum, haysiyetli bir onur uğraşıdır. Hem ulusaldır hem yerlidir.

Terör örgütünün bölge halkı için ne kadar büyük bir tehlike olduğu bir defa daha görülmüştür. Bir terör örgütünü diğer bir terör örgütüyle yok etmenin de mümkün olmadı umarım görülmüştür. Terör örgütü PKK/YPG’nin, terör faaliyetleriyle bölge halklarına hayat hakkı tanımadığını, bu örgütlere takviye veren ülkelerin görmesi gerekir. ABD ve Rusya’ya PKK/YPG’nin terör faaliyetleri ve ülkemizi tehdit eden faaliyetlerine yönelik bilgilendirmeleri daima yapıyoruz.

Deyrizor’daki petrolün denetimi için bu terör örgütünün yapmayacağı katliam, terörist faaliyet yoktur. Bu hususta muhatap ülkelere gerekli ikazlarımızı yaptık, yapıyoruz. ABD’nin bu terör örgütüne yaptığı mühimmat ve silah yardımının bölgenin huzuruna hizmet etmediği görüldü. Terör örgütüne verilen her silah, bölgede akan kanın sürmesine, Irak ve Suriye’nin toprak bütünlüğünün bozulmasına hizmet etmektedir.

Öncelikle şunu söz edeyim; Esed bizim olağanlaşma ile ilgili Türkiye-Rusya-İran-Suriye formatında atılan adımları maalesef uzaktan, tribünden seyrediyor. Yani işin içerisinde bir türlü yer almıyor. Biz ise Suriye’nin bu işin içerinde yer alacağını ümit ederek bu çalışmalara kapımızı açtık, “Biz buna varız” dedik. Lakin hala Suriye tarafında olumlu bir hal yok. Temenni ederiz ki sürecin devamında onlar da masada yerini alır.

Terörle uğraş, siyasi süreç, sığınmacıların inançlı, istekli ve onurlu dönüşleri kapsamlı biçimde dörtlü dışişleri bakanları toplantısında ele alınıyor. Bu başlıklarda ilerleme kaydedilirse Suriye rejimiyle de ilgilerin olağanlaşması mümkündür. Suriye rejimi ile yürütülen Dörtlü Sürecin başından itibaren önkoşulsuz olması gerektiğini söyledik. Biz bu sürecin basamaklı bir formda, belirttiğim üzere önkoşulsuz olarak ileriye taşınması gerektiğini düşündük.

Bunun gerçekleşmesi için de Suriye rejiminin alandaki gerçeklere uygun bir biçimde hareket etmesi, sürece ziyan verebilecek yaklaşımlardan kaçınması çok değerli. Malumunuz, bizim bu süreçten temel beklentimiz terörle gayrette somut adımlar atılması. Bunun yanı sıra, istekli ve inançlı geri dönüşler için gerekli şartların oluşturulması ve BM himayesindeki siyasi sürecin canlandırılmasıdır. Bahsettiğim bu alanlarda gelişme sağlanması sürecin ileriye taşınmasına yardımcı olacaktır. Fakat, evvelce de belirttiğim üzere hudutlarımızı ve vatandaşlarımızı tehdit eden terör ögeleri bertaraf edilmeden, nüfus hareketliliği riskleri ortadan kaldırılmadan, bizim güvenliğimizi ön planda tutan yaklaşımımızın değişmesi kelam konusu değildir. Türkiye, komşularının toprak bütünlüğünden yanadır. Suriye’deki iç savaşın başından beri de bu ülkenin toprak bütünlüğüne en büyük tehdidin bu ülkede konuşlu terör örgütleri olduğunu söylüyoruz. Ülkemizi tehdit eden terör örgütleriyle çabamız de son terörist etkisiz hale gelinceye kadar sürecektir. Suriye’nin kuzeyini, Türkiye’yi tehdit eden terör örgütlerinden temizlemek için o bölgedeyiz.

Rusya’nın iki tane özel isteği var. Birisi Rusların tarım bankasının, Ziraat Bankasının SWIFT sistemine bağlanması. Şu anda yaptırımlardan ötürü Rus bankaları SWIFT sisteminden çıkmış durumda. Biliyorsunuz bu ülke, senede 120-130 milyon ton tahıl ihracatı yapıyor. Sayın Putin’de basın toplantısında söyledi, 62 yıldır satıyorlar. Satışın devamı için iki şeyin hayata geçmesi lazım. Birincisi satış sonucu parayı alması gerekiyor, ikincisi de taşımada kullanılan gemilerin sigortalanması gerekiyor. Gemilerin Avrupa yahut diğer limanlara mal taşıyabilmesi için sigorta edilmesi koşul. Yaptırımlardan ötürü İngiliz merkezli sigorta şirketi, gemilerin sigortasını yapmıyor. Rus bankalarının SWIFT sisteminden çıkartılması nedeniyle de para transferi olmuyor, bunun ikisinin mümkün olmasını Ruslar koşul koşuyorlar. Artık Birleşmiş Milletler biraz geriden başlayan bir durumla Türkiye’nin de daima katkısıyla süreci bir noktaya getirdi. En son 28 Ağustos’ta BM Genel Sekreteri Gutteres, gönderdiği mektupta, Rusların istediği üzere direkt SWIFT değil lakin SWIFT sürecinden kaynaklanacak bir aracılık düzeneği teklif etti. Sigorta sıkıntısı için de çalışmaları olduğunu söylediler.

Sayın Putin’in Soçi’ye hareketinden evvel Amerika Dışişleri Bakanlığı bir açıklama yaptı. “ABD ve Birleşmiş Milletler, hayat kurtaran tahıl teşebbüsüne aracılık çalışmaları nedeniyle Türkiye’ye minnettardır” diye bir açıklaması var. Lakin gerek SWIFT olayı gerekse sigorta konusunda, Batı, Rusya’ya çok değişik bir bakış sergiliyor. Değişik bakış sergileyişi sebebiyle de şu anda Sayın Putin “bana karşı bunlar edimlerini yerine getirmiyor, getirmediği için de ben bu mevzuda bunlarla müşterek bir çalışmanın içine girmem” diyor. Bir de tahılın yüzde 44’ü Avrupa’ya gidiyor. Afrika’ya ise yüzde 14’ü gidiyor. Sayın Putin, “Avrupa esasen bana düşman. Avrupa verdiği kelamları yerine getirmeden bende bu bahis da adım atmayacağım” diyor. Lakin şimdilik 1 milyon ton tahılı 6 ülkeye göndermeyi düşündüğünü söyledi. “Katar ile birlikte bunu bir görüşelim” dedi.

Afrika ülkelerinin takındığı bir tutum var. Öbür taraftan diriliş halinde olan ülkeleri, direnen ülkeleri susturmak, durdurmak için adım atan ülkeler var. Mesela İngilizlerin tavrı… İngilizlerin Rusya ile münasebetlerinin nasıl olduğunu biliyoruz, büsbütün zıt. Bir taraftan da Kıbrıs’ta bize de çelme takmaya çalışıyorlar. Bu mevzuyu da Sayın Putin ile ele aldık. Rusya’nın Kıbrıs’a ofis açma olayındaki duruşu, Kıbrıs ile ilgili gelişmeler ve şu anda tahıl koridoruyla ilgili gelişmeler Türkiye’nin bölgedeki yükünü her formda hissettirmekte.

Kerkük mevzusuyla ilgili olarak da gerek Dışişleri Bakanım Hakan Fidan gerekse istihbarat ünitelerimiz mevzuyu sıkı takip ediyorlar. İşin sıkı sıkıya takibi sonucunda gerek Irak Başbakanı Sayın Sudani ile yapılan görüşmeler gerekse oradaki muhataplarıyla yapılan görüşmeler sonucunda şu anda Kerkük’te nispeten sakin bir hava var. Dışişleri Bakanım Hakan Fidan’a ve MİT Lideri İbrahim Kalın’a durumu yakından takip etmeleri gerektiğini de söyledim.. Barzani ailesiyle görüşmeler yapıldı, Sudani ile görüşmeler yapıldı. Dün de Dışişleri Bakanım Hakan Fidan’ın İran’da yaptığı açıklamalar sonucunda bugün itibariyle hava sakin gözüküyor. Mevzuyu takip ediyoruz. Bölgenin barış ve huzuru için Kerkük’ün yapısını bozacak faaliyetlerden uzak durulmalı. Kerkük’ün yapısını bozacak her aksiyon, Irak’ın bütünlüğünün bozulması demektir. Türkmen yurdu Kerkük, yüzlerce yıldır farklı kültürlerin bir ortada barış içinde yaşadığı coğrafya olmuştur. Bu coğrafyanın huzurunun, bütünlüğünün bozulmasına müsaade vermeyeceğiz.

Sayın Putin ile görüşmemizde güç dalını başka başlıklarla ele alıyoruz. Güç eserlerinin ülkemiz üzerinden Avrupa’ya ve dünyaya ulaştırılması için farklı projeleri hayata geçireceğiz. Türkiye’de kurulacak doğalgaz merkezi ile hem güç nakil hem de fiyatlandırma hususlarında ilerleme sağlanacaktır. Ülkemizi güç üssü yapacağız demiştik, bunun için gerekli altyapı ve fiziki imkânları sağlıyoruz. Son yıllardaki yatırımlarımızla ülkemizi bölge coğrafyası için kıymetli bir doğalgaz üssü haline getireceğiz. Türkiye’yi evvel bölgesinin sonra da global gücün merkezi haline getirme maksadımıza adım adım yaklaşıyoruz. Güç diplomasisinde elde ettiğimiz başarılarla Doğu Akdeniz’de Türkiye olmadan bir adım atılamayacağını kanıtladık. Artık de doğalgaz alanındaki mutabakatlarla ülkemizi güç üssü haline getiriyoruz. Kazan-kazan temeline dayalı olarak yürüttüğümüz Türkiye-Rusya güç bağını ülkelerimiz menfaatlerine sürdürmekte kararlıyız.

Bu hususla ilgili Türkiye olarak değişik bir plan sunuyoruz. İstanbul’daki Finans Merkezimiz üzere, Londra’da, Hamburg’da aşikâr işler için kurulmuş merkezler örneğinde olduğu üzere doğalgazla ilgili de bir merkez kurma planımız var. Rusya ile bu planımızı görüşeceğiz. Trakya’daki sınırların ötesinde ülkemizi bu türlü bir merkez haline getirelim istiyoruz. Bu merkezi de yalnızca doğalgaza hitap eden değil, güce, madenciliğe hitap eden bir merkez olarak planlıyoruz. Geniş çaplı amaçları olan bir merkez oluşturalım istiyoruz. Güç, doğalgaz, madencilik üzere hususlarda kim ne yapmak istiyorsa bu merkeze gelsin istiyoruz. Ataşehir’de Finans Merkezimizin bir bloğunda bu merkezi kurabiliriz. Bu işi finansın, paranın merkezinde örgütleyebiliriz.

Bu sorunun muhatabı aslında Kılıçdaroğlu’nun kendisidir. Bu açıklamaları anlamak mümkün değil. Burada nitekim akli bir kasvet var. Sen kalkıyorsun 11, 12 mağlubiyet alıyorsun ve mağlubiyetten sonra hala faturayı millete kesiyorsun. Parlamentoda ne yazıyor? ‘Egemenlik kayıtsız kuralsız milletindir’ diyor. Egemenlik kayıtsız kuralsız milletin olduğuna nazaran millet seni istemiyor, , sana “git” diyor. “Sen bu işten anlamazsın” diyor. Ancak sen hala kalkıyorsun. “Altılı masa” diyorsun, “Gerekirse on altılı masa” diyorsun. Sen kaç tane masa kurarsan kur, senden bir şey olmaz. Sen işi bitirmişsin. Şu anda sandalyeyi nasıl korurum ona bakıyorsun. Senin belediye liderin geliyor, otobüsün üzerinden sana bir tane koltuk ikram ediyor, atıyor onu aşağıya. Sen hala o koltuğa tutunmaya çalışıyorsun. Bir kere demokrasi gayretini ve demokrasiyi de anlamış değil.

CHP Genel Liderinin demokrasi anlayışına bir sefer daha üzülerek şahit oluyoruz. Ulusal iradeye saygısız bir kişilik olarak yaptığı açıklamalar nedeniyle CHP’ye gönül veren vatandaşlarımı incitiyor. Daha partisinde demokrasiyi işletmeyen bir şahsın, millet iradesine hürmet duymasını beklememek lazım. Terör örgütlerine tek bir kelam söylemeyen, kendisine oy isteyen teröristlerden rahatsızlık duymayan Kılıçdaroğlu, herkesten de kendisi üzere terörist sevici olmasını bekliyor.

Kılıçdaroğlu’ndan seçim başarısı bekleyen vatandaşlarım da bunun artık bir hayal olduğunu anlamışlardır. Zira başarısızlık karşısında hali sorgulanması gerekenin politikler değil, vatandaş olduğuna inanan bir genel liderleri var. Genel lider sıfatıyla girdiği her seçim hezimetine farklı mazeretler bulan, kendinden öteki herkesi hatalı ilan eden Kılıçdaroğlu, bu açıklamalarıyla siyaseti bilmediğini bir defa daha kanıtladı. Fakat millet iradesine hürmet duymayan, demokrasiyi içselleştirmemiş, varlığını vesayet odaklarına endekslemiş bir muhalefeti de ne ülkemiz ne de vatandaşlarımız hak etmiyor. Değişimden kelam edenler öncelikle millete zirveden bakan tutumlarını terk etmeli ve milletin beklediği asıl değişimi gerçekleştirmelidir.

Bizim Cumhur İttifakı olarak oturmuş bir yapımız var. Bu oturmuş yapıyla biz yolumuza devam ediyoruz. Maksadımız Türkiye genelinde 81 vilayetin 81’inde de en ülkü adaylarımızı inşallah bulup, bunlarla bir arada yola devam etmek. Her şeyden evvel İstanbul, Ankara üzere büyükşehirlerimizi, zelzele darbesi yemiş olan 11 vilayetimizi, hepsini masaya yatırıp buralarda hoş bir çıkış sağlamak ve bu çıkışla bir arada de 31 Mart seçimlerinde amaçlarımıza ulaşmayı Cumhur İttifakı olarak belirledik. Yolumuza da bu formda devam edeceğiz.

Yerel seçimlere dair Cumhur İttifakı olarak istişarelerle yol alıyoruz. Anladığım kadarıyla onların bir istişare yeri bile yok. Biri işbirliğinden başkası ayrılıktan kelam ediyor. Hanımefendinin bu yaklaşımı pazarlıkta el yükseltme uğraşından diğer bir şey değil. Geride bıraktığımız seçimde masaya bir oturan bir kalkan siyaset anlayışından ne kadar tutarsız siyaset yaptıklarını gördük. Seçim yaklaştıkça tıpkı görüntüleri göreceğimizden milletimizin kuşkusu olmamalı. Kimlere ne kelamlar verildi, kiminle hangi pazarlıklar yapıldı bunların bir kısmı ortaya saçıldı, bir kısmı da ilerleyen günlerde ortaya dökülecektir. Mahallî seçimde de kimlere neler verileceğini, hangi hengamelerin çıkacağını mağlubiyetlerinin sonunda öğreniriz.

81 vilayeti masaya yatırıp nerede, nasıl, kimle kazanırız, bunların hepsini konuşacağız. Görevlendirdiğimiz arkadaşlarımız bunları beraberce görüşecekler, en son kararları da biz vereceğiz ve o biçimde yola devam edeceğiz. Cumhur İttifakı’nda bizim bir düşüncemiz yok. Kimsenin kuşkusu olmasın Cumhur İttifakı olarak bizler milletin çizdiği istikamette ilerlemeye devam ediyoruz ve devam edeceğiz. Devlet Beyefendi ile son görüşmemizde de bu işleri en hoş formda ele aldık. Devlet Bey’in de hitabıyla ‘koçbaşlarını belirleyip’ yola o denli devam edelim. Cumhur İttifakını en düzgün temsil edecek, unsurlarımızı yerelde yaşatacak adaylarla milletimizin karşısına çıkacağız. Kentlerimizi CHP’nin çöp, çamur, çukur siyasetinden kurtaracak en hakikat adayları belirleyeceğiz. İnanıyorum ki Türkiye’nin idaresini CHP ve şürekâsına teslim etmeyen vatandaşım, kentlerinin yönetimini de işin ehline yani Cumhur İttifakına teslim edecektir.