Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan ziyareti dönüşünde Yeni Şafak İnternet Yayın Direktörü Ersin Çelik’in de ortalarında olduğu gazetecilerin sorularını cevapladı, gündeme ait değerlendirmelerde bulundu.
14 Mayıs ve 28 Mayıs seçimlerinin akabinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve Azerbaycan’a düzenlediğimiz birinci resmi ziyaretlerimizi tamamladık. Pahalı Kardeşlerim Cumhurbaşkanı Sayın Ersin Tatar ve Sayın İlham Aliyev’le ikili ve heyetler ortası olmak üzere verimli görüşmeler gerçekleştirdik.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ortasındaki güçlü bağların altını tekrar çizmiş olduk. İkili gündemimizde yer alan mevzuları ve Kıbrıs sıkıntısına dair son durumu değerlendirdik. Maruz kaldıkları onca haksız, hukuksuz ambargoya karşın, Kıbrıs Türkü kardeşlerimize devlet hizmetlerinin rahatlıkla sunulabilmesi noktasında yürüttüğümüz ortak çalışmaları ele aldık. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Doğu Akdeniz’de bir çekim merkezi haline getirilmesi istikametinde attığımız ve atacağımız adımları mütalaa ettik. Türkiye olarak, Kıbrıs Türkü’nün hak ve menfaatlerinin korunması, Doğu Akdeniz’de barış, güvenlik, istikrar ve refahın hâkim kılınması için üzerimize düşeni yapmaya devam edeceğiz. Türkiye Yüzyılını inşa ederken, Ada’nın asli ögesi Kıbrıs Türklerinin haklarını savunmak, önceliğimiz olmayı sürdürecektir. Bu mevzuda kararlılığımızı Sayın Tatar’a tekrar söz ettim. Bundan sonraki süreçleri yeniden işbirliği içinde yürütmeyi kararlaştırdık.
Lefkoşa’nın akabinde Bakü’ye geçtik. İlham kardeşimin ve Azerbaycan halkının 6 Şubat sarsıntıları sonrasında milletimizle sergilediği dayanışmayı asla unutamayız. Tıpkı kendi insanımız üzere Azerbaycanlı kardeşlerimiz de depremzedelerimiz için seferber oldu, harekete geçti. Seçim sürecinde de Azerbaycan halkının manevi takviyesine şahsen şahitlik ettik. 28 Mayıs gecesi Ankara ve İstanbul nasılsa, Bakü’de de tıpkı coşku, birebir heyecan, tıpkı memnunluk vardı. Seçim zaferimize en az bizim ve milletimiz kadar, Azerbaycanlı kardeşlerimiz de sevindi. Ziyaretimizle hem kendilerine manevi takviye ve duaları için teşekkür ettik hem de gündemimizde bulunan mevzuları detaylı formda ele aldık.
Ermenistan’la yürütülen olağanlaşma süreçlerinde kaydedilen araları değerlendirdik. Azerbaycan-Ermenistan ortasındaki barış sürecinin ilerlemesi, Ermenistan’la ilgilerimizin olağanlaşmasına kıymetli yarar sağlayacaktır. Çekilen onca acıdan sonra bölgemizde barışın kapısının aralandığını görüyoruz. Bu fırsatın kaçırılmaması için ilgili tüm tarafların sorumlulukla hareket etmelerini bekliyoruz.
Azerbaycan’la Stratejik İşbirliği Kurulu ve Karma Ekonomik Komitesi üzere sistemlerimizi işleterek ikili münasebetlerimizde yakalanan ivmeyi sürdürmek istiyoruz. Türk Devletleri Teşkilatı başta olmak üzere bölgesel işbirliği ve istişare sistemlerimizi daha da kuvvetlendireceğiz. Türk dünyasının birliği ve dirliği için Azerbaycan’la çalışmaya devam edeceğiz. Seçimler sonrasında yaptığımız bu tarihi ziyaretin, mevcut dayanışmamızı güçlendirdiğine inanıyorum.
Ziyaretlerimizin, ikili bağlantılarımızla birlikte tüm bölgemiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyorum. Şahsıma, eşime ve heyetime gösterilen samimi mesken sahipliğinden ötürü Sayın Tatar ve Sayın Aliyev’e bir sefer daha şahsım, milletim ismine teşekkürlerimi sunuyorum.
Cumhuriyetimizin 100. yıl dönümünü idrak ettiğimiz bu yılda bilhassa “doğu mu batı mı” üzere bir ayrıştırmaya gitmek, bir sefer bizim unsurlarımızın ortasında yer almıyor. Biz batıya ne kadar yakınsak doğuya da en az o kadar yakınız. Bizim sıkıntımız bilhassa bu yüzyılda dünyadaki tüm ülkelerle tıpkı anlayışla bir ortada olmak… Hepsiyle tüm görüşmelerimizi en ülkü halde sürdürmenin uğraşı içerisinde olacağız. Tüm dünyayla şu ana kadar sürdürdüğümüz bağlantılarımızı bundan sonraki süreçte de rahat ve unsurlu halde yürütmeye devam edeceğiz. Diyalog ve diplomasiyi öncelikli olarak kullanarak inisiyatif almayı, bölgemizde ve dünyada barışın ve istikrarın egemenliği için ne gerekiyorsa onu yapmayı inşallah temenni ediyoruz ve bunu yapmaya da çalışacağız. Natürel bu temelde milletimizin hakkıyla birlikte tüm insanlığın hakkını, hukukunu, ortak menfaatlerini savunmak da bizim asli sorumluluğumuz olacaktır.
Tabii bilhassa Paşinyan’ın bizim davetimize icabet etmesi değerli bir adımdı. Yani bu noktada Paşinyan birçok mahzurları aşarak, ülkesindeki muhalif anlayışları da aşarak bizim bu davetimize icabet etti. Başbakan Paşinyan’la bu merasimde lakin ayaküstü bir görüşme yapabildik. Bu ayaküstü görüşmede kendisinin bu davetimize icabeti sebebiyle teşekkürlerimizi söz ettik. Bunun yanında son olarak da Karabağ dahil Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü tanıyabileceklerine ait tabirleri bu manada değerliydi. Doğal bunu tanımaları değerli bir gelişme. Lakin az evvel tabir ettiğiniz üzere Ermenistan’da da Paşinyan’a karşı takınılan hal, bu da çok çok değerli. Şu ana kadar Paşinyan bu bahiste geri adım atmadı.
Zengezur Koridoru’na gelince; bu Ermenistan’la ilgili bir sorun değil. Zengezur Koridoru, İran’la ilgili bir sorun. Yani halkının kahir ekseriyeti Müslüman olan iki ülke. Burada İran’ın bu türlü bir tutum içerisinde olması gerek Azerbaycan’ı gerekse bizi üzüyor. Aslında onları da üzmesi lazım. Bir de burada vagon başına alınan fiyatlar filan da ne yazık ki çok çok yüksek. Temenni ederim ki bu ezayı da kısa vakitte aşarız. Buna olumlu yaklaşmış olsalar bugün gerek kara yolu gerek demir yoluyla burada Türkiye-Azerbaycan-İran birbiriyle bütünleşmiş olur ve tahminen de “Pekin-Londra hattı” da açılmış olur.
Kılıçdaroğlu tren yolu, kara yolu filan bu işlerden anlamaz. Biz bu İpek Yolu’nu Çin ile kaç yıl evvel konuştuk. Biliyorsunuz Çin’in İpek Yolu Projesi var. O davete ben de icabet etmiştim ve o hala devam eden bir şey. Bu da bir yerden duymuştur. Bunu söylersem herhalde buradan bana biraz oy gelir diye düşünmüştür. Ne geldiği ortada.
Bu NATO Tepesi Vilnius’ta yapılacak. İnşallah olağanüstü bir durum olmadığı takdirde ben de katılacağım. İsveç’in bu beklentileri, bizim bu beklentilere uyacağımız manasına gelmez. Bizim bu beklentilere uymamız için, her şeyden evvel İsveç üzerine düşen vazifesi yerine getirmesi lazım. Geçenlerde biliyorsunuz NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg İstanbul’da Dolmabahçe’de konuğumdu. Orada kendisiyle de görüştüm. Kendisine söylediğimiz şey şu oldu; şayet bizim İsveç’in beklentilerine illa karşılık vermemizi bekliyorsanız, her şeyden evvel İsveç bu terör örgütünün yaptıklarını bir sefer yok etmesi lazım. Bunları bize Stoltenberg söz ederken, tam o esnada maalesef yeniden İsveç’te teröristler caddelerde şov yapıyorlardı. Daha sonra bizim İbrahim Beyefendi o imgeleri de muhatabına gönderdi. “Stoltenberg’le şu anda Cumhurbaşkanımız görüşme yapıyor lakin teröristler yeniden İsveç’te şovlar yapıyor.” dedi. Bunun neresinden tutacağız, neresinden ele alacağız ki Vilnius’ta “Tamam, gerçekten siz bu işi yoluna koydunuz ve bu teröristlere caddelerde şov yapma imkânı vermediniz. Münasebetiyle biz de yeterli niyetle buna yaklaşalım” diyelim. Artık biz bu tablo içerisinde bu işe olumlu yaklaşamayız. Kaldı ki bu anayasa işi değil, yasa işi de değil. Bu ne işi? Kolluk kuvvetleri ne işe fayda? Kolluk kuvvetlerinin yapması gereken iş, işte bunların önünü kesmektir. Biz Cudi’de, Gabar’da, Tendürek’te, Bestler Dereler’de bu teröristlerin inine anayasayla mı girdik? Maddeyle mı girdik? Yok. Aslında maddelerde da anayasalarda da kolluk kuvvetlerine verilmiş olan haklar var. Kullan bu hakları. Sen bu hakları kullanmayacaksın, bize “Gel İsveç’i NATO’ya al” diyeceksin. O vakit NATO’nun terörle uğraş ayağı nerede? NATO bunu bir kez halletmesi lazım. Bunu halletmedikten sonra Vilnius’ta filan biz kalkıp da el bebek gül bebek diyemeyiz. Yarın Başdanışmanım Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç İsveç, Finlandiya, NATO heyetiyle Daimi Ortak Sistemin dördüncü toplantısını yapacak. Onlara da şimdiden bu bildirisi verecek; “Yani Cumhurbaşkanımızın kanaati budur, katiyen Vilnius’ta çok daha farklı bir şey beklemeyin.”
Bizim seçimden sonra Miçotakis aradı, tebrik etti. Bu türlü bir süreç oldu. Hasebiyle şu anda Vilnius’ta bu türlü bir şey olması halinde biz görüşmekten çekinmeyiz. İki komşu ülkeyiz. Kâfi ki vakit zaman ileri geri verilen bildiriler olmadıktan sonra, biz düşmanlıkları çoğaltmanın değil azaltmanın peşindeyiz. Hasebiyle onunla da orada bunları konuşuruz. Doğal burada bir şey var. Söyleyeceğimiz şeyler belirli. Nedir o? “Sayın Başbakan, bu silahlanmayı bırakın artık. Yani bu silahlanmayla nereye varacaksınız? Durmadan Amerika size bol bol silah veriyor. Parasız verdiği için mi alıyorsunuz, yoksa para pul istemiyor da bu türlü mi alıyorsunuz?” Herhalde bunları bir konuşuruz. Şunu da bilin ki biz düşmanlarımızı çoğaltmak için değil, azaltmak için varız. Türkiye budur, Erdoğan budur.
Şu anda olağan bilhassa bu Türk Devletleri Teşkilatı noktasında atılmış bir adımımız var. Bunu geliştirmek, daha da güçlendirmek için kimi adımları atmak mümkün. Önümüzde Kazakistan Türkistan’ında bir tepe olacak. Bu önderler tepesine olağanüstü bir durum olmazsa ben de katılmayı istek ediyorum. Dün de Tokayev tekrar hatırlattı. Ben de olağanüstü bir durum olmazsa geleceğim dedim. Bugün İlham Aliyev kardeşimle de görüştük. Onların da bir programı var. Şayet o programın tarihiyle değiştirirsem orada da birlikte oluruz dedi. Yani Türk cumhuriyetleri orada bir ortaya gelirsek bu yahut buna emsal bahisleri görüşmek isabetli olur. Bunları ele almakta yararlar kesinlikle var. Zira Demokrasi ve Özgürlükler Adasında Türk Devletleri Teşkilatı adımını attık. Bunu bizim geliştirmemiz lazım. Bu adımı atıp oraya bir virgül koyarsak olmaz. Ne yapıp yapıp buna noktayı koymak lazım ve ondan sonra da bunu işlemek lazım. Şu an prestijiyle da Türk Devletleri Teşkilatında gelişmelerin olması bizi çok daha hızla güçlü hale getirecektir. Türk Devletleri Teşkilatının da bu güce gereksinimi var.
Şu an prestijiyle Rum bölümünde mevcut idare evvelkilere kıyasla daha barışçı bir havanın içerisinde. Şayet bu barışçı havayı devam ettirirlerse ve başta Avrupa Birliği olmak üzere birtakım tahriklere kapılmadan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin hükümran eşitlikteki haklarını müdafaaya “evet” derlerse biz de “niye olmasın” deriz. Ancak Kuzey Kıbrıs’ın hâkim eşitlik haklarını tanımaları lazım, tanımadıktan sonra bu olmaz. Ben daima anlatıyorum, yani bu işin birinci başı İsviçre Bürgenstock’tur. Orada Yunanistan Başbakanlarıyla, ben Başbakanım o vakit, bizler görüşmeyi yaptık ve o vakit bize kelam verdiler, dediler ki “referanduma gitmek suretiyle çıkacak, sonuçta biz Avrupa Birliği olarak yanınızda olacağız” Ancak bunlar maalesef Kuzey Kıbrıs’ın yanında olmadıkları üzere çabucak Güney’i Avrupa Birliği’ne dahil ettiler, Kuzey Kıbrıs’ı ise dışarıda bıraktılar. O gün bugündür bu bu türlü geliyor, Avrupa Birliği dürüst değil. Biz de 50 seneyi devirdik, hala bu Avrupa Birliği birebir noktada, değişen bir şey yok. Şöyle bir masaya yatıracağız bu işleri. Bizim de bunu gözden geçirmemiz gerekir.
Her devirde olduğu üzere bu periyotta de elbet ki iktisat her zamanki o güçlendirme beklentisini yeniden motamot devam ettiriyor. Yani burada ekonomiyi bir kenara koyalım diyemezsiniz. Her ülkenin birinci işi iktisattır. Ve burada da atılacak olan adımda, bilhassa gerek Hazine ve Maliye Bakanımızın şu andaki vazifesi gerek Merkez Bankasındaki değişiklik gerek BDDK’da attığımız adım, bütün bunlarla birlikte iktisatla ilgisi olan Bakanlarımız yani Ticaret Bakanımızdan Sanayi ve Teknoloji Bakanımıza, savunma sanayiine varıncaya kadar hepsi bu işle ilgili. Doğal ulaştırma kıymet arz ediyor. Besin, tarım, hayvancılık en değerli adımlardan bir tanesi. Zira onun üzerinden de bizi vurmaya kalkıyorlar. Biz bunlara prim vermeden altyapı ve üstyapıda bütün çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bu bahislerle ilgili olarak bir taraftan da alışılmış finans dalımızı güçlendirmenin çabası içerisinde olacağız. Finans kesiminde kaynak arayışlarını devam ettiriyoruz, devam ettireceğiz. Bizim bankalar noktasında derdimiz yok. Bizim bankacılık dalımız esasen güçlüdür. Ancak bütün sıkıntı artık finans idaresini daha güçlü hale getirelim ve finans idaresini güçlü hale getirmek suretiyle bir sefer enflasyondaki düşüşü de daha aşağı indirelim…
Tabii birtakım arkadaşlar “Cumhurbaşkanı faiz siyasetlerinde önemli bir değişime mi gidiyor” üzere bir yanılgının içine düşmesin. Ben burada aynıyım. Lakin Hazine ve Maliye Bakanımızın şu andaki niyeti noktasında, biz doğal kendisine burada atacağı adımları hızla, rahatlıkla Merkez Bankası’yla birlikte atmasını kabullendik, “hayırlı olsun” dedik ve bu halde de enflasyonu tek haneye düşürmekteki kararlılığımızı da bildirdik. Bunu neye dayanarak söylüyoruz? Biliyorsunuz Başbakanlığım devrinde biz (enflasyonu) tek haneye düşürdüğümüzde faiz 4,6’ydı, enflasyon da 6,2’ydi. O vakit tekrar doğal bu işleri bir arada yaptık ve artık de Sayın Bakanımıza bunları söyledik, birebir halde bunu birlikte yapmalıyız. Biz o vakit “düşük faiz, düşük enflasyon” teorisiyle çalıştık. Artık de birebir anlayışla çalışıyorum, birebir kanıdayım ve bu formda bunu başarabiliriz diye inanıyorum.
Asgari fiyat konusuna gelince… Minimum fiyat noktasında da biz katiyen çalışanımızı yeniden enflasyona ezdirmeyeceğiz. Minimum fiyatta de elimizden gelen çabası göstereceğiz. Emekçimiz bu noktada rahat olsun, huzurlu olsun. Şu anda çalışmalar yapılıyor, bir an evvel de inşallah kararı vereceğiz. Memur maaşlarına ait adım da esasen temmuz ayındaki görüşmelerde atılacak.
Hafize hanımı Mehmet Beyefendi tanıyordu ve kendisi bu teklifi bana getirdi. Biliyorsunuz ben takım hareketine inanırım. Yani ben bir misyona geldim; ne yapıyorum, takımımla geliyorum; yani Bakan arkadaşlarımı seçiyorum, inceliyorum ve bununla da kalmıyorum, farklı birtakım isimler varsa bunlar üzerinde de çalışmalar yürütüyorum ve buna nazaran de kabinemi oluşturuyorum. Bu kabineyi oluştururken şu anda benim bütün Bakan arkadaşlarım kendi Bakan Yardımcılarını benim önüme getirmişlerdir ve o Bakan Yardımcılarını ben kendilerinden aldıktan sonra ayrıyeten istihbaratla da onlar üzerinde bir çalışma yapmışımdır. Nasıldır, ne var ne yok filan… Ve birebir formda yurt içinde, yurt dışında… Şayet yurt dışındaysa orada da kimdir, nedir, nasıl birisidir” bütün bunların hepsini soruşturuyoruz. Alışılmış maalesef çok garip ataklar var. Bu ataklarda da bakıyorsunuz, aman ya Rabbi neler uyduruyorlar neler… Biz alışılmış artık yani iğnenin deliğinden çok geçtik, bunları pek yutmuyoruz lakin çalışıyoruz, ediyoruz. Ve bu kardeşimizin de muvaffakiyetlerini bizlere ilettiler, söylediler. Yani Goldman Sachs’tan tut da oradaki bankacılık, finans dalındaki çalışmalarına varıncaya kadar bu durumları söylediler. Ve Merkez Bankası’nda bir de bayan yöneticimiz olsun diye düşündük. Bu adımı güzeliyle attık. Natürel kendisine de gerekli olan beklentilerimizi söyledik. Ve inşallah bu adımlarla birlikte de gerek Hazine ve Maliye Bakanımız gerek Merkez Bankası Liderimiz bizi mahcup etmeyecekler ve iyisiyle hoş sonuçları de alacağız diye düşünüyorum.
O partinin ne kaptanıyım ne güverte lostromosuyum. Ben AK Parti’nin kaptanıyım, bana AK Parti’yi sorun. Onu da Kılıçdaroğlu’nu yakaladığınızda ona sorun. Yani onlarda kaptan ne yaptıysa yaptı aslında, gemi şu anda bordasından çok makûs çarptı. Her şey ortada. Kiminle yarışıyor, kiminle ne yapıyor, bizi hiç ilgilendirmez. Biz şu anda seçimi elhamdülillah başarılı bir formda tamamladık, bitirdik. Onlarda ise altılı masa, dokuzlu masa, on birli masa; ortada masa kalmadı aslında, dağıldı iyice… Artık bunu bana sorarsan bu olmaz. Milletim en hoş kararı verdi. İyisi olsun.
Masa etrafındakilere bakıp konuşacak olursak, vermezler diye düşünüyorum. Ancak bizim kümemizin misyonu nedir? Vereceklermiş üzere gidip kendileriyle görüşmektir. Arkadaşlarımıza ben misyonu veririm, arkadaşlarımız küme liderleriyle yahut lider vekilleriyle görüşmelerini yaparlar. “Böyle bir anayasa değişikliği için ne dersiniz?” diye sorarlar. Şayet bu türlü bir anayasa değişikliğine “evet” derlerse biz de muhalefetle niye anayasa değişikliğine gitmeyelim. Ki bunların içerisinde de en değerli unsurumuz ailedir. Aile konusuna biz hassasiyetle eğiliyoruz. İki, Aile ve Gençlik Bankası çok çok kıymetli. Bu mevzuyu yeniden birebir biçimde kendilerine taşırız. Şayet buna olumlu yaklaşırlarsa bununla da ilgili adım atarız. Yani bunların kimileri anayasa değişikliği gerektirir, kimileri ise yasal düzenleme gerektirir. Ve şu anda anayasa değişikliği gerektiren mevzularda muhalefet bu işe “evet” der mi sorusunun yanıtına gelince, maalesef orada çok çok optimist değiliz.