Nöbetçi Eczaneler
Barajlar alarm verirken uzmanlar uyarıyor: “Hijyen sağlanmazsa tifo üzere hastalıkları bile görmemiz kelam konusu olabilir”
“Tüm hijyen şartlarına çok dikkat etmemiz lazım”
İSTANBUL – İstanbul’un barajlarındaki su oranı yüzde 27,81 olarak ölçülürken su hijyeni konusunda ikazlarda bulunan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman, “Azalan su çok daha kolay kirlenebilir, aktif paklık ve ilaçlama şartları sağlanamayabilir. Kimi vektör dediğimiz aracı hayvanların artışına neden olabilir, tüm hijyen şartlarına çok dikkat etmemiz lazım. Şayet pak olmadığını düşünüyorsak suyu kaynatarak içmek çok gerekli. İçindeki her cins tortu, mikroorganizma tutma açısından bir potansiyel oluşturacaktır. Şayet dağıtılan suya ulaşan bir tehdit noktasına geldiğimiz ortaya konursa bu son derece kıymetli. Bu orta çok aşırı sıcaklar da var lakin bağırsak sistemi enfeksiyonlarıyla ilgili sahiden başvuran hasta sayısında önemli oranda bir artış var. Çok uzun müddettir geçmişte gördüğümüz tifo üzere gelişmemiş ülke hastalıkları görmüyoruz ancak vakit içinde su kısıtlılığı bilhassa kanalizasyonun pak suları kirletmesi şartında bunları tekrar görmemiz bile kelam konusu olabilir” dedi.
İstanbul’da su konusu gündemdeki yerini korurken barajlardaki doluluk oranı İSKİ datalarına nazaran bugün itibariyle yüzde 27,81 olarak ölçüldü. Azalan suyun çok daha kolay kirlenebileceğini belirten uzmanlar, dezenfeksiyon çalışmalarının kıymetine dikkat çekerken Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman, bahse ait değerli açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Arman, “Azalan su çok daha kolay kirlenebilir, yeniden suyun azalması sebebiyle faal paklık ve ilaçlama şartları sağlanamayabilir. Birtakım vektör dediğimiz aracı hayvanların artışına neden olabilir tabi ki barajdaki suyun azalması dışında dağıtılan suyun azalması, su kesintileri günlük hayatımızı çok negatif istikamette etkileyecektir. Su hayatın merkezi, dünyanın yüzde 70’i su lakin pak su kaynağı yüzde 3 kadarını oluşturuyor. Pak su çok kıymetli bir nokta gerek içme suları gerek kullanma sularının kâfi olması son derece kıymetli. Hijyen ve sanitasyon (temiz içme suyu, atık su ve kanalizasyonunun kâfi arıtımı ve bertarafı ile ilgili halk sıhhati koşulları) şartlarının sağlanabilmesi lazım, bunun için de su gerekli. Pak beslenebilmemiz lazım, bunun için de pak su gerekli.
“Tüm hijyen şartlarına çok dikkat etmemiz lazım”
Bütün bu kaynakların azalması değerli bir sorun oluşturabilir. Öbür taraftan bilhassa su kesintileri ortaya çıkmaya başladığında, bu biraz daha geçmişin sorunu ancak biliyorum ki Türkiye’de hala metal boru kullanılan yerler var. Bilhassa metal boruda çok kıymetli kesintilerden sonra oluşabilecek negatif basınçla toprağın içindeki hastalık yapabilecek mikropların suyun içine çekilebilmesi üzere bir durum da riskleri daha da arttırabilir. Kesinlikle daima söylediğimiz; tüm hijyen şartlarına çok dikkat etmemiz lazım. Şayet pak olmadığını düşünüyorsak kesinlikle suyu kaynatarak içmek çok gerekli, bunun dışında tabi ki beden ve el paklığı, el hijyeninin sağlanması gerekiyor. Bunun için pak, klorlanmış sularla olabilir, klor tabletler var, biz hastanelerde de dezenfeksiyon emeliyle kullanabiliyoruz, suların dezenfekte edilerek kullanılması, denetimlerin yapılması bu daha tabi ki vatandaş değil de yönetimsel boyutu işin ancak suların dezenfeksiyonu ve denetimlerinin yapılması son derece önemli” dedi.
“Tifo üzere gelişmemiş ülke hastalıkları görmüyoruz lakin tekrar görmemiz bile kelam konusu olabilir”
Temiz su kaynaklarının insanlık için büyük kıymet taşıdığını ve oluşabilecek durumlara karşı çalışmaların titizlikle sürdürülmesi gerekliliğini belirten Prof. Dr. Arman, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Plastiklerde bekleyen sıvılarda bilhassa mayalar, mantar cinsi mikroorganizmalar çok çarçabuk çoğalabiliyor fakat temel olarak hastalık yapan dediğimiz kolera, dizanteri üzere mikroplar, çeşitli bu vektör dediğimiz sinek, böceklerin artışı nedeniyle onlar aracılığıyla taşınacak hastalıklar çok daha ön planda olacaktır. Tedbirlerin çok daha ağır olarak tabi ki gerçekleştirilmesi, oluşturulması gerekiyor. Öncelikle tortudan uzaklaştırılması gerekiyor, içindeki her tıp tortu mikroorganizma tutma açısından bir potansiyel oluşturacaktır. Tortudan arındırılması ondan sonra dezenfeksiyonun yapılması ve sonraki denetimleri kıymetli. Şayet dağıtılan suya ulaşan bir tehdit noktasına geldiğimiz ortaya konursa bu son derece kıymetli. Meskenlerde çiğ tüketilecek besinlerle, pişerek tüketilecek besinlerin farklı ortamlarda kesilmesi, bir ortaya konmaması bu evvelce beri, bilinen şeydir. İnançlı olmadığını düşündükleri hiçbir suyu bilhassa içmek için kullanmasınlar, bu cins durumlarda kesinlikle kaynatarak tüketsinler. Kullanma suyu olarak klorlayarak kullanabilirler. Bu orta çok aşırı sıcaklar da var lakin bağırsak sistemi enfeksiyonlarıyla ilgili sahiden başvuran hasta sayısında önemli oranda bir artış var. Çok uzun müddettir geçmişte gördüğümüz tifo üzere gelişmemiş ülke hastalıkları görmüyoruz ancak vakit içinde su kısıtlılığı bilhassa kanalizasyonun pak suları kirletmesi şartında bunları tekrar görmemiz bile kelam konusu olabilir. Şu anda hem çok sıcaklar, yiyeceklerin daha kolay bozulmasına, mikroorganizmaların daha kolay çoğalmasına neden olabildiği üzere tahminen de bir ölçü su erişimiyle ilgili sonluluk olan noktalarda kirlenmeye ve bağırsak enfeksiyonlarındaki artışa katkı sunması kelam konusu olabilir. Gerekmedikçe suyu akıtmayalım, dişimizi fırçalarken ortada kapatalım, elimizi yıkarken ovalama sırasında suyu kapatıp dururlarken tekrar açabiliriz. Minik damlaları korumak da daima bizim için hem geleceğimizi için çok pahalı olacaktır”