Asrın felaketi olarak tarihe geçen Kahramanmaraş merkezli sarsıntıların akabinde gözler uzman isimlerin sık sık uyardığı İstanbul’a çevrildi. Bakan Özhaseki İstanbul için özel bir sarsıntı yasası hazırlığında olduklarını açıkladı.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki CNN Türk’te Ahmet Hakan ile Tarafsız Bölge’de hem imal etabında olan İstanbul için zelzele yasasını, hem de devam eden çalışmalara dair merak edilen soruları yanıtladı. Özhaseki’nin açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Topraklarımızın yüzde 66’sı birinci ve ikinci ve zelzele bölgesi. Bu türlü bir ülkede sizin kesinlikle değerli adımlar atmanız icap ediyor. 99 Gölcük zelzelesi bizim için bir milat. O sarsıntıdan evvel inşaatlar daha kolay yapılıyordu. Daha sonra değiştirildi. O maddelere nazaran yapılmış hiçbir bina yıkılmaz diyebiliriz. Bir yasa daha çıktı. 5 senede bir kolon kesilmesi var mı yok mu diye denetim edilmesine ait binaların.
800 bin konutu 11 yıl içinde dönüştürmüşüz lakin bu kâfi değil. Bir kadro mahzurlar var, bunları aşmak ve işi hızlandırmak istiyoruz. Maddedeki mevzuatı uyguladığımız vakit pürüzler çıkabiliyor. Davalar açılıyor. Birtakım ideolojik davranan arkadaşlar süslü kelamlarla işi binlerce insanın hakkına girecek bir yere götürüyor. Fikirtepe’de dümdüz alanlar tarla üzere duruyor işe başlanamıyordu. Birebir arsa üstünde 2,3 müteahhit anlaşmış örneğin vatandaş ile. Artık yasa ile işi biraz daha kolaylaştıran, makus niyetli bireyleri engellememiz gerekiyor bu işi hızlandırmamız için. 1939’larda Erzincan’da başlayan zelzele kırılması Adapazarı’na kadar gelmiş. Hocalar daima mühlet doldu diyor. Biz bu mühlet içinde süratli davranalım canlarımız yanmasın diye uğraşıyoruz.
Çok sıkışık yerler var. Oraya belediye ile çalışıp toplumsal alanlar, yeşil alanlar yapmak istiyoruz. Örneğin Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca diyor ki sıhhat ocağı isteği çok var. Ancak onun için bile yer yok. O yüzden o boşalttığımız yerleri öbür şeyler için kullanmak hakikat olmaz. İstanbul için düşündüğümüz 3. şey ise yarısı bizden projesi başlatmıştık. Orada müracaatlar alındı. 1 milyon 20 bin civarında bir müracat oldu. 21 bin mutabakat sağladı. 200 bin daire sahibi diyor ki siz bu kampanyayı açıkladınız, biz binamızı yıkacağız, yenisini yapacağız. Bu türlü olunca hem kentsel dönüşümü hızlandırmış oluyoruz. Rezerv alanlar oluşturuyoruz. Yerinde dönüşüm ile vatandaşı destekleyerek şu an bile 200 bin daireyi dönüştürmüş oluyoruz. 4. ise yasa.
Çukur hareketleri olduğu devirde ben de bakan olmuştum. Binlerce insan evsiz kalmıştı. 500 tane konut yıkılmış düşünün. 500 tane hane sahibinden muvafakat almam lazım. Birinde 10 tane mirasçı var biri hanyada biri konyada. Tıkanmışlık var. Biz de buna uygun bir düzenleme çıkardık zira öteki türlü yapamıyoruz. 1 sene içinde yaptık, hak sahiplerine dağıttık. Sarsıntı bölgesinde örneğin tüm imar yetkisi bakanlığımızda. Bina içinde şöyle diyenler çok oluyor ‘Ben 75 yaşındayım bu konutta hatıram var ne yapayım sarsıntı olursa ölürüm.’ Âlâ de yaşamak isteyenler var. Hatıramla ölürüm demek hakikat bir şey değil.
Mimar bir arkadaşımız vardı belediye lideri Antakya’da. Harikulade tarihi eserler var, ibadethaneler var. Arkadaşımız bana gelerek burada bir an evvel dönüşümün başlaması gerektiğini söyledi. Tamam dedik, dayanak olacağız. 2017-2018 olması gerekiyor. Atladık gittik. Alana gittik 3-5 bin kişi toplamış. Meskenler yıkılacak yenileri yapılacak. Bakanlık olarak da önemli bir yardım yapacağız. Kümelerin elinde pankatarlar var. Bir şey demeden yerimize oturduk. Protesto yok ancak bir soğukluk bir sessizlik var ortamda. Belediye liderimiz hoşgeldiniz derken bir uğultu başladı. Küfürler havada uçuşmaya başladı. Adamcağız bembeyaz oldu sahnede. Rantsal dönüşüm istemiyoruz bir şeyler yazmışlar. Belediye lideri haliyle o tedirginlikle selam verdi ve oturdu. Beni çağırdılar sıra sizde diye. Dedim ki kentsel dönüşümü herhalde istemiyorsunuz herhalde değil mi dedim, tamam yapmıyoruz dedim. İsteksiz lokma haramdır, isteksiz konutunuzu niçin yıkayım ben dedim. Sizden bir ricam var dedim. Ankara’dan buraya kadar geldim sizin için. Kederimi anlatacağım, pankatlarınızı okudum. Kelam yapmayın diyorsanız yapmayacağım dedim. Fay sınırlarını anlattım. Zelzeleden 6 sene evvel burada a parti b parti olayı yok. Sevdiklerimizi götürecek dedim. Haksızlık yapılmışsa el koyayım dedim. Hatta sabaha kadar oturayım sizi dinleyeceğim dedim. Fazla bir protesto olmadı, evet de denmedi. Ofise geçtim uzun da bir kuyduk oldu. Gelenlerin hepsini dinledim. Artık o mahalle yok, o beşerler yok. Biz rantsal değil kentsel dönüşüm istiyoruz.
Şimdi seçimler yaklaşıyor. Vatandaşın elinde bir fırsat var. Belediye lider adayları geliyor. Vatandaşlardan ricam sorsunlar ‘Kentsel dönüşüm yapacak mısınız?’ Ben CHP’li belediyeleri çok eleştirdim. Artık bu misyona geldikten sonra asla bir cümle etmedim, etmeyeceğim de. Zira pozisyonum prestijiyle beraberce yürümeye sevk etmem gerekiyor. Herkese eşit biçimde davranmaya çalışıyorum.
Fay çizgilerinin üzerinde yapı olmayacak zira mutlaka kırılır. Fay sınırı üzerine çelikten yapılar bile yapsanız o yapıyı yerle yeksan eder. O insanlara rezerv alanlardan yer vereceğiz bu bölgedeki konutlar için.
Sıvılaşma olan yerlerde de binanın sağlıklı devam etmesi mümkün değil. O sıvılaşma sizin binanızı yavaş yavaş kaydırıyor. Gölbaşı bunun örneği. Binalar geriye hakikat yatmış. 2 kat gömülen yerler olmuş.
Dere yataklarının olduğu yerlerin artık imara açılmaması gerekiyor. O konutlar yıkılacak dermanı yok.
Mimarlık mühendislik hizmetlerinde sıfır tolerans uygulanacak. Denetlemelerde tolerans olmayacak. Bir sürü tutuklu insan var bunlara uymadığı için zira cinayet bunlar.
Deprem bölgesinde 180 bin konutun ihalelesini yaptık. Kasım ayı ile birlikte konutları teslim etmeye başlayacağız. Cumhurbaşkanımızın 319 bin konutu teslim edeceğiz kelamı var. Yarın 10 bin konutun daha temelini atıyoruz.