Bakan Özer’den tvnet’e özel açıklamalar: 45 bin öğretmen atamasında tartımızı zelzele bölgesine kaydırıyoruz

Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, tvnet canlı yayınında “Özel Röportaj” programına konuk olarak gündeme ait açıklamalarda bulundu.

Bakan Özer, Ordu’da gerçekleştirilen yayında yaptığı değerlendirmelerde öncelikle son yirmi yılın tek seferdeki en yüksek öğretmen atamasını gerçekleştireceklerine işaret ederek, son yirmi yılda eğitimde okullaşma oranları artırılırken öğretmen başına düşen öğrenci sayısını OECD ortalamasına ulaştırmak için öğretmen atamalarının ihmal edilmediğini kaydetti.

Özer, şu anda 1,2 milyon öğretmenin sistem içinde bulunduğuna değinerek “Son atamalarla bu sayıyı da geçeceğiz. 2000’li yıllarda sistemde 500 bin öğretmenimiz vardı, yani yaklaşık 750 bin öğretmen, şu anda eğitim sistemi içindeki öğretmenlerin yüzde 75’i son yirmi yıl içinde eğitim sistemine kazandırıldı. Türkiye’de birinci sefer öğrenci sayısı artmasına karşın öğretmen başına düşen öğrenci sayısı OECD ortalamasına yakınlaştırıldı. Bunun için Sayın Cumhurbaşkanımıza minnettarız.” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın son yirmi yılda tek seferdeki en yüksek atama takımını Ulusal Eğitim Bakanlığına tahsis ettiğini vurgulayan Bakan Özer, 8 Mayıs tarihi prestijiyle İstanbul’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın teşrifleriyle atamanın gerçekleştirileceğini söyledi.

Özer, kelamlarına şöyle devam etti: Ondan evvel de 3 bin 500 engelli öğretmen ataması ki o da son 20 yılın tek seferdeki en yüksek ataması oldu. Hatta orada Sayın Cumhurbaşkanımız bir de sürpriz yaptı. Başvuruyu yapıp atanamayan, geriye kalan tüm öğretmenlerin de atanması muştusunu verdi ve onların atamalarını da gerçekleştirdik. İnşallah, 8 Mayıs’ta da 45 bin öğretmen atamasını gerçekleştireceğiz. Burada mümkün olduğu kadar tüm branşlara, tüm alanlara yaklaşık 113 alanda öğretmen ataması gerçekleştiriyoruz lakin önceliği sınıf öğretmenliğine verdik, en yüksek oran orada. Daha sonra 500 ve üzerinde öğrenci olan tüm okullarımıza en az bir rehber öğretmen görevlendirmek için ikinci sırayı rehber öğretmenlerimize verdik. Üçüncü sırayı okul öncesi eğitimi verdik zira okul öncesi eğitimimiz, şu anda öncelikli alanlarımızdan biri. Alışılmış, bir evvelki atamada da 7 bin 503 okul öncesi öğretmen ataması gerçekleştirmiştik. Bununla birinci defa son bir yıl içinde 10 binin üzerinde okul öncesi öğretmen ataması gerçekleştirmiş olacağız. Yeniden ilköğretim, matematik, öbür alanlar, tüm alanlarda önemli oranda öğretmen atamasını inşallah gerçekleştireceğiz. Yalnızca bununla kalmadı, yaklaşık 5 bin idari işçi, mühendis, birinci kere diyetisyen, birinci defa hemşire, birinci defa avukat üzere öbür idari takımlarla ilgili de çok önemli bir alım yaptık. Bu 45 bin öğretmen atamasında yükümüzü zelzele bölgesine kaydırıyoruz. Oradaki öğretmen muhtaçlığının tamamını karşılamak üzere bu atamanın yüzde ellisinden daha fazlasını birinci sırada Hatay olmak üzere sarsıntı bölgesine kaydırdık. İnşallah, atamalar iyi bir halde neticelenir ve öğretmenlerimiz, bir sonraki eğitim öğretim yılı prestijiyle onun başlangıcında da misyon yapacakları okullarda misyonlarına başlarlar.

Bakan Özer, ek atama olup olmayacağına ait bir soru üzerine her yıl atama olduğunu belirterek “İnşallah, öğretmenlerimizin beklentisini karşılayacak biçimde yeni atamalarla atama bekleyen öğretmenlerimize müjde veririz.” diye konuştu.

Yeni projelere ait de bilgi veren Özer, öncelikle nereden nereye gelindiğini anlatmak gerektiğini söyledi. Ülkenin en pahalı sermayesinin beşeri sermaye ve bu sermayeyi en verimli kullanmak için gerekli enstrümanın eğitim olduğunu belirten Özer, İkinci Dünya Savaşı sonrasında pek çok ülkenin, gençlerini eğitimle buluşturmak için çok önemli yatırımlar yaptığını, Türkiye’de ise 2000’li yıllara gelindiğinde eğitim karnesinin çok makus olduğunu söyledi.

Son 20 yılda yeni okullar, derslikler yapıldığını, katsayı uygulaması ve başörtüsü yasağının kaldırılması üzere demokratikleşme atılımları gerçekleştirildiğini anlatan Bakan Özer, derslik sayısının 300 binlerden 857 bine çıktığını belirtti. Ders kitaplarının birinci kere fiyatsız dağıtılmaya başlandığına da dikkati çeken Bakan Özer, “Şu ana kadar yaklaşık 4 milyar kitap fiyatsız olarak öğrencilerimize dağıtıldı. Biz de bu eğitim öğretim yılı prestijiyle birinci sefer, yaklaşık 190 milyon yardımcı kaynağı öğrencilerimize fiyatsız olarak dağıttık.” dedi.

Yaklaşık 6 ay evvel 1,5 milyon öğrenci fiyatsız yemek uygulamasından yararlanırken bugün 5 milyon öğrencinin fiyatsız olarak okullarda yemek yediğini lisana getiren Bakan Özer, “Burslar verildi. Kaideli eğitim yardımlarıyla çocuğunu okula göndermek kaydıyla ailelere finansman takviyesi sağlandı. Tüm bu toplumsal siyasetlerin maliyeti 525 milyar lira.” diye konuştu.

“2000’li yıllarda yüzde 11 olan 5 yaştaki okullaşma oranı şu anda yüzde 99,86. İlkokul yüzde 99,54 oranında, ortaokul yüzde 99, 17 oranında, lise yüzde 99,12. Cumhuriyet tarihinde birinci defa eğitimin tüm kademelerinde okullaşma oranı yüzde 99’un üzerine çıktı.”

Yeni projelerin de ana odağında okullar ortasındaki imkân farklılıklarını kaldırmak olduğunu, tüm okulları bulunduğu vilayet, ilçe ve lokasyona bağlı olmadan tıpkı imkânlara sahip hâle getirmek için çalıştıklarını belirten Özer, eğitimde fırsat eşitliğini güçlendirmek ve öğretmenlerin niteliğinin artırmak için de her türlü takviyesi verdiklerini kaydetti.

Mesleki eğitimde yaşanan gelişmelerle ilgili yöneltilen soruya cevap veren Bakan Özer, 28 Şubat sürecinde meslek lisesi sorununun ortaya çıktığını lisana getirerek imam hatip lisesi ve meslek lisesi mezunlarının yükseköğretime erişimiyle ilgili katsayı uygulamasının 1999’da yürürlüğe girdiğini anımsattı. Özer, “Son yirmi yılda mesleksel eğitimle ilgili o yaşanan travmaların ana kaynağı 1999’daki katsayı uygulaması. Milyonlarca öğrencinin hayatını kararttılar. Tıpkı vakitte iş gücü piyasasını muhtaçlık duyduğu, ekonomik kalkınmayla ilgili muhtaçlık duyduğu insan kaynağına erişimini kısıtladılar. Yani bir taraftan iş gücü piyasası gelişmişliğini, kalkınma ve büyümesini sağlayamadı, öbür taraftan da sosyolojik olarak geleceğe umutsuz bir halde bakan bir kuşağın ortaya çıkmasına yol açtı.” diye konuştu.

Özer, “Meslek liseleri iş gücü piyasasına insan kaynağı yetiştiriyor. İş gücü piyasasına kulağınızı kapatırsanız sizin istenilen nitelikte öğrenci yetiştirebilme imkânınız yok. Onun için biz, iş gücü piyasasının tüm temsilcilerini, kesimin en önde gelen temsilcilerini mesleksel eğitimin tüm süreçlerine dâhil ettik. Birlikte müfredatı güncelledik, öğrencilerini işbaşı eğitimlerini stajlarını, maharet eğitimlerini birlikte planladık. Öğretmenlerimizin işbaşı ve mesleksel gelişim eğitimlerini birlikte planladık ve istihdam öncelikli bir mesleksel eğitim sistematiği kurguladık. 28 Şubat sürecinin en büyük yol açtığı sonuç, akademik olarak başarılı öğrencileri mesleksel eğitimden kopartmaktı. Biz bunu yaptıktan sonra akademik olarak başarılı öğrencilerin mesleksel eğitime yöneldiklerini gördük. Birinci kere mesleksel eğitim tarihinde, meslek liseleri yüzde birlik muvaffakiyet diliminden öğrenci almaya başladı. ASELSAN Mesleksel Teknik Anadolu Lisesi, Teknopark İstanbul Mesleksel Teknik Anadolu Lisesi… Bunun üzere çok örnek var. Eğitim çok kaliteli bir formda dalla birlikte yürütülmeye başlandı. Döner sermaye kapsamındaki üretimi de eğitimin bir modülü kıldık.” bilgisini paylaştı.

Özer, bu son süreçte birinci defa meslek liselerinin üretim kapasitelerini 10-15 kat artırdığını kaydederek 200 milyonlardan 2 milyarlara yükselen bir üretim gelirine ulaşıldığını vurguladı. Meslek liselerinin artık AR-GE, patent ve fikrî mülkiyetle ilgili güçlü çalışmalar yaptığını tabir eden Özer, buralarda üretilen eserlerin yurt dışına ihraç edildiğini de yineledi.

Döner sermaye kapsamındaki üretimin yararı şu: Bir taraftan yaparak öğreniyorsun, öbür taraftan mezun olduğun vakit istenen hünerleri eğitim evresinde alıyorsun. Üçüncü kritik bir yararı da var; öğrenciler üretime yaptıkları katkı ölçüsünde minimum fiyata kadar, öğretmenler ise iki taban fiyat kadar ek gelir elde edebiliyorlar. Biz 2022 yılında meslek lisesindeki öğrencilerimize 100 milyon hisse dağıttık, öğretmenlerimize iki yüz milyon. Bu yılki maksadımız üç milyar, üç buçuk milyar bandında bir gelire ulaşmak. 3 ay içinde bir milyara ulaştık fakat asıl mesleksel eğitimde yaptığımız kritik atak; 2021 yılının son bir haftası içinde 25 Aralık’ta, Mesleksel Eğitim Kanunu’nda çok değerli değişiklik yaptık. Biliyorsunuz küçük ve orta ölçekli işletmelerin en büyük muhtaçlığı çırak, kalfa ve usta. 2021’in son haftasında tüm Türkiye’de yaklaşık 160 bin çırak kalfa vardı. Biz, o yasal düzenlemeyle çırakların almış olduğu yüzde 30’luk katkıyı patrondan alıp Devlet olarak biz üstlendik. Yani patron maddi külfete maruz kalmadan iş yerlerini tüm çırakları açmaya başladılar. İkincisi de üçüncü yılın sonunda kalfa olan gençlerimizi yüzde 30 minimum fiyat değil yüzde 50 minimum fiyatla teşvik ettik ve bir yıl üzere kısa müddette Türkiye’deki çırak kalfa sayısı 160 binden, 1 milyon 400 bine ulaştı, 2023 yılındaki maksadımız 2 milyona ulaşabilmek. Bilhassa bayan istihdamı için de çok kritik. Mesleksel eğitim merkezlerinde bu düzenlemeyi yapmadan evvelki bayan sayımız 39 binler civarındaydı. Şu anda 443 bine çıktı. Birebir vakitte genç işsizliği azaltmak için de çok değerli bir atak zira mesleksel eğitim merkezlerinde yalnızca ortaokul mezunu olması kâfi, yani yaş sınırlaması yok. 30 yaşındaki bir erkek yahut bayan rahat bir halde mesleksel eğitim merkezlerine kayıt yaptırıp haftada bir gün okula, dört gün de işletmede marifet eğitimlerine devam edebiliyor.”

Okul öncesi eğitim konusunun Türkiye’nin eğitimde fırsat eşitliği ile ilgili en kıymetli eğitim basamaklarından biri olduğunu anlatan Bakan Özer, 6 Ağustos 2021’de beş yaştaki okullaşma oranının yüzde 65 olduğunu, o devir yüzde 100 amacı konulduğunu söyledi. Özer, “Emine Erdoğan Hanımefendi’nin himayesinde okul öncesi eğitim seferberliği başlattık. Maksadımız 3 bin anaokulu kapasitesi üretmekti. O günlerde, yani biz bu projeyi başlattığımız vakit Türkiye’deki anaokulu sayısı 2 bin 782’ydi. Mevcuttan daha fazla anaokulu yapmak için yola çıktık. Bugün geldiğimiz noktada 3 bin değil, 6 bin 700 anaokulu ürettik ve bir anda okul öncesi eğitimdeki okullaşma oranı öbür eğitim kademelerinin de üzerine çıktı. Yüzde 65’ten yüzde 99,86’ya yükseldi. Ayrıyeten bir güzelleşme daha yaptık. Okul öncesi eğitime devam eden tüm öğrencilerimize her gün fiyatsız yemek veriyoruz.” dedi.

Daha evvel savunma sanayi ve mikromekanik alanlarında mesleksel eğitim okulu bulunmadığını anlatan Özer, besinin da güç kadar kritik bir alan olduğunu, salgın devrinde besin tedarik zincirinde yaşanan süreçlerin dikkatleri tekrar tarıma yönelttiğini belirterek şunları söyledi:

“Biz de tam bu zamanlamayla hem bir taraftan köy okullarını açarak vatandaşın tarım yapmasıyla ilgili her türlü imkânı sağlayıp başka taraftan yetişkinlere eğitim dayanağı sağlamanın ötesinde tarım liselerimizi tekrar gözden geçirdik. Tarım Bakanlığımızla iş birliğine giderek mevcut okul sayısını artırdık ancak konvansiyonel bir tarım eğitiminden fazla şimdiki gelişmelere ve bilhassa tohumla ilgili AR-GE merkezleri de kurarak bir taraftan da tarım liselerinin bulunduğu alanları faal olarak kullanarak öğrencilerin yaparak, üreterek ve satış reyonlarında da satarak tarım eserlerini farklı bir çalışmayı ülkemize kazandırmış olduk. Bunlar çok kritik atılımlar.”

Bu alanda dünyanın tarım ihracatı alanında önde gelen ülkeleri ortasında yer alan Hollanda ile de iş birliği yapıldığını anlatan Özer, “Arkadaşlarımız oradaki yeni teknolojilerin aydınlatmayla toprak olmadan farklı beslenme cinslerini kullanarak tarım üretimi kapasitesini artırmayla ilgili yaklaşımların birebirini Türkiye’ye adapte ettiler ve Hollanda’daki merkezle birlikte proje başladı.” sözlerini kullandı.

Sadece tarım alanında değil her alanda mesleksel eğitimin farklı noktalara hakikat ilerlediğini aktaran Bakan Özer, “Aslında birinci hamleyi turizm alanında yaptık biz. Birinci sefer iki yabancı lisanda eğitim veren, yani İngilizce ve Rusça, seçmeli Çince, öteki lisanlarda eğitim veren ve istihdam garantili meslek liselerini birlikte kurduk. Artık mesleksel eğitim o denli bir ivme kazandı ki Türkiye’nin tüm muhtaçlıklarını, insan kaynağı gereksinimlerini lakin üretimle alakalı bir halde karşılayabilir duruma geldi. Kovid salgını günlerini hatırlayın. Tüm dünya parası olsa bile maske alamaz durumdaydı. Meslek liseleri maske üretti, dezefenktan üretti, yüz esirgeyici siperlik üretti, N95 maske makinesi üretti. Bunlar çok değerli… Yani meslek lisesi liselerimiz üretebilir duruma geldiği vakit yeni oluşan şartlarda üretim portföyünü değiştirerek süratli bir halde adapte olabiliyor.” dedi.

Kovid 19’un üretemeyenlerin ayakta kalamayacağını öğrettiğini anlatan Özer, bu durumun üreten bir Türkiye olma yolunda çok kritik bir eşik olduğun söyledi.

6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen zelzeleler sonrasında Bakanlıkça yapılan çalışmalara ait bir soruya da karşılık veren Özer, MEB AKUB’un birinci günden bu yana alanda olduğunu; okullarda, öğretmenevleri ve pansiyonlarda depremzedelere konaklama imkânı sağlandığını; günlük 2 milyon sıcak yemek, 1,8 milyon ekmek üretebilme kapasitesine ulaşıldığını kaydetti. Meslek liseleri, halk eğitimi merkezleri, olgunlaşma enstitülerinde iç çamaşırından uyku tulumuna vatandaşın gereksinim duyduğu eserlerin süratle üretilerek bölgeye ulaştırıldığını söyleyen Özer, “İkinci atak çabucak birebir anda okulları olağanlaştırmak, eğitim öğretimi olağanlaştırmak için adımlar atmaktı zira biz biliyoruz ki fevkalâde şartlarda şayet siz eğitimi normalleştiremezseniz o hayatın akışını normalleştirebilmeniz mümkün değil. Onun için çadırsa çadır, konteynerse konteyner, açık havaysa açık havada öğrenci ve öğretmeni buluşturmaya çalıştık. Müfredata dayalı bir eğitimdense çocukların ruhsal sağlamlıklarını güçlendirmek ve o travmadan süratli bir biçimde çıkmalarını sağlamak için psikososyal takviyeler sağladık ve sonra tıpkı anda on vilayetimizi sarsıntıdan etkilenme durumlarına nazaran üç kategoriye ayırdık. Birinci kategoride en az etkilenen vilayetler vardı. Kilis, Şanlıurfa ve Diyarbakır… Burada merkez ve tüm ilçelerdeki tüm okulları 1 Mart prestijiyle devreye aldık. İkinci kategoride Osmaniye, Gaziantep ve Adana vardı. Burayı 13 Mart’taki merkez ve tüm ilçelerdeki okullarımızı devreye aldık. 27 Mart prestijiyle da sarsıntıdan en fazla etkilenen Adıyaman, Kahramanmaraş, Malatya ve Hatay’da sağlam olan birtakım ilçelerde devreye aldık. Bir hafta sonra Malatya ve Kahramanmaraş’ın tüm ilçelerinde eğitimi normalleştirdik. 24 Nisan tarihi prestijiyle da Adıyaman ve Hatay’da tüm ilçelerde eğitim öğretim başladı.” diye konuştu.

Bölgedeki öğrencilerin muhtaçlıkları için 26 milyon kitabın yine basılarak gönderildiğini belirten Özer, LGS ve YKS’ye girecek öğrencilerin de birinci günden itibaren yalnız bırakılmadığını belirtti. Şu anda yaklaşık 3 bin 450 destekleme ve yetiştirme noktasında yaklaşık 150 bin öğrenciye dayanak vermeye devam ettiklerini belirten Özer, “Millî Eğitim Bakanlığı yalnızca eğitim öğretimin olağanlaştırılması bağlamında değil, vatandaşlarımızın gereksinimlerini karşılama bağlamında sahiden çok başarılı bir süreç idaresi gerçekleştirdi. Buradan birinci günden itibaren alanda hiç yüksünmeden her türlü zorluğa karşı vatandaşının kederiyle hemhâl olan, kederine derman üreten tüm öğretmenlerimize, idari işçi işçimize ve şükranlarımı arz ediyorum. Öğretmenlerimiz kara gün dostu olduklarını bir yerde bir muhtaçlık olduğu vakit tıpkı Kovid-19 salgınında olduğu üzere birinci koşan beşerler olduklarını ikinci kere göstermiş oldular, minnettarım.” dedi.

Özer, telafi eğitimine yönelik yol haritasına ait yaptığı açıklamada akademik takvimde bir değişiklik olmadığını, lakin sarsıntıdan etkilenen on ile yönelik çalışmaların orta verilmeden sürdürüleceğini bildirdi. Özer, “On vilayetten elimizi hiç çekmeyeceğiz zira o başlangıçtaki 16 Haziran’a kadar olan eğitimde müfredata dayalı eğitimden çok çocuklarımızın olağanlaşmasına, psikososyal sağlamlıklarına ehemmiyet verdik. 1 Ağustos-1 Eylül tarihleri ortasında bu on vilayetimizdeki tüm eğitim kademelerindeki öğrencilerimize fiyatsız bir biçimde telafi eğitimleri, öğrenme kayıplarını telafi edecek dayanak sistemlerini tekrar destekleme ve yetiştirme kursları üzerinden sağlayacağız. Onunla ilgili tüm çalışmalar hemen-hemen bitti, kitap basımları, yardımcı kaynak basımları, malzemeler, öğrenme malzemeleriyle ilgili çalışmalar da nihayetlendi.” sözünü kullandı.

Öte yandan, 2023-2024 eğitim-öğretim takvim ile ilgili çalışmaların sürdüğünü kaydeden Özer, sarsıntı bölgesindeki öğrenciler için farklı bir parantez açarak “Orada bir de farklı bir uygulama yapacağız, eğitim öğretim başladığı vakit on vilayetimizdeki öğrencilerimizin hazır bulunuşluklarını, o sınıfa hazır bulunuşluklarını evvel bir ölçeceğiz. Aldığımız geri dönütlere nazaran her okulda farklı, dinamik bir biçimde destekleyici sistemleri öğrencilerimizin hizmetine sunacağız.” diye konuştu.

Faaliyetlerin geldiği noktaya özetle değinen Özer, kelamlarını şöyle tamamladı: 2 bin 671 köy okulunu açtık ve 2023 yılının sonuna kadar köy okullarının tamamını açacağız ve yalnızca köy okulu konseptinde değil, birebir vakitte halk eğitim merkezleri kuruyoruz, oradaki vatandaşlarımızın da marifetlerini arttırmayla ilgili her türlü dayanağı sağlıyoruz. İşte OSB’lerde teknik liseler, teknoloji liseleri kurulacak. OSB’lerin tamamında 2021 yılının sonunda mesleksel eğitim kurumlarını zati kurduk, sigorta aslında yapılıyor. Hatta biz bir adım daha ileri gittik, fiyatların tamamını devlet olarak biz üstleniyoruz. 5 yaş okul öncesi eğitim için, yüzde 99,86’ya getirdik, yani zarurî olan ilkokul, ortaokul ve liseden daha yüksek okullaşma oranını zarurî olmadan sağladık. Tüm arkadaşlarıma çok teşekkür ediyorum bu süreçte. Nitekim biz eğitimi biliyoruz, nereden nereye geldiğini de biliyoruz ve nereye gitmesi gerektiğini de gerçek bir halde hem dünyadaki gelişmeleri takip ediyoruz yakinen tüm arkadaşlarımızla birlikte hem de sahanın dinamiklerini biliyoruz.”