Babamın hatası darbeye karşı koymak

Tunus’ta siyasi gayret kızışırken, meclisi fesheden Cumhurbaşkanı Kays Said’in hukuk dışı uygulamaları ağırlaşıyor.

En son “iç savaşı kışkırtmakla” suçlanan Nahda Hareketi başkanı Raşid Gannuşi gözaltına alınıp tutuklandı.

Yeni Şafak gelişmeyi Gannuşi’nin kızı Dr. Yusra Gannuşi ile görüştü.

Yusra Gannuşi, babasının iftar sofrasından sivil görevlilerce alındığını ve uydurma kanıtlarla tutuklandığını anlatıyor. “İç savaşı kışkırtma” hatasının cezası ise idama kadar gidebilir. Muhalefetten birçok isim gözaltı furyasından nasibini almış.

Tunus’ta Gannuşi’nin gözaltına alınması ile ilgili son durumla başlamak isterim.

Bugün babamın tutuklanmasının üzerinden 10 gün geçti. Ramazan’ın 27. günü iftar etmeden kısa müddet evvel gözaltına alındı. Yüz kadar güvenlik vazifelisi vardı baskında. Bunların yarısı meskene girdi ve 2 saat boyunca anne babamın tüm eşyalarını karıştırdılar. Babamın kağıtlarına, şahsi güncesine, telefonuna ve elektronik eşyalarına el koydular. Babamı alıp götürdüler. Lavina’daki Ulusal Muhafızlar Karargahına götürdüler. Avukatlarıyla irtibat kurmasına müsaade etmeksizin orada 48 saat tuttular.

Ulusal Kurtuluş Cephesi merkezindeki açıklamalarını çarpıtarak iç savaşa davet ve kışkırtma suçlamasıyla dokuz saat sorguladılar. Argüman makamı bunun babamın sızdırılmış bir görüntüsü olduğunu tez etti. Bu yanlışsız değil. UKC’de konuşmuştu. Konuşma Facebook’ta canlı yayınlanıyordu. Üzerinde oynanmış görüntü ile babamın açıklamalarını çarpıttılar. Gözüken o ki yargıç, babama, devlet güvenliği aleyhine komplo, suçlaması için talimat almıştı. Malumunuz üzere babam Kays Said devrinde 10 defa çeşitli uydurma kabahatlerden söze çağrıldı. Birlik ve demokrasi aksisi Kays Said’e muhalefette en önde gelen ses olduğu için, bütün bu yasal süreçlerin babamı rahatsız etme, gözdağı verme, şeytanlaştırma hedefli olduğu açık.

Başlangıçta avukatlarına erişme müsaadesi vermediler. Sonra avukatları ile görüşebildi. Pazartesi günü (24 Nisan) annem ve kız kardeşim ziyaret için uğraştılar lakin müsaade alamadılar. Sonunda annem dün (27 Nisan) görüşmeye muvaffak oldu.

Babam orada yetkililere, artık, zati mahpusta olduğu için, kendisi aleyhine bitip tükenmek bilmeyen uydurulmuş saçma suçlamalarla ilgili celplere icabet etmeyeceğini bildirdi.

Babamın duruşma öncesi tutukluluk mühleti 14 aya kadar uzayabilir. Bu suçlama ne kadar uydurma ve siyasi motivasyonla yapılmış ise de özünde epeyce önemli bir suçlama ve vefat cezasına gidebilecek kadar şiddetli ceza içeriyor. Bu suçlama babamla birlikte 20 kişi aleyhine yöneltildi. Muhalefetten 30 kişi gözaltında. Kimileri Nahda Partisi yöneticileri; iki lider yardımcısı ve başka önde gelen yöneticiler. Birebir halde öbür siyasi parti önderlerinden, STK aktivistlerinden ve gazetecilerden de gözaltılar var. Tüm bu bireylerin gözaltına alınması sebebi ise: Darbeye muhalefet, muhalefeti birleştirme ve Kays Said diktatörlüğüne karşı bir alternatif ortaya koymak.

Birlik ve demokrasi aleyhine darbeyi kastediyorum. 21 Temmuz 2021’den beri yapılanları kastediyorum. 25 Temmuz 2021, Tunus Devrimi’nden sonra inşa edilen tüm kurumların yıkıldığı tarih.

Söz konusu darbe, meclisin askıya alınması ile başladı. Meclisin feshedilmesi ile sürdürüldü. Tunus’un tüm temsilcileri ortasında yıllar süren diyalog ve iş birliği sonucunda yazılan anayasanın askıya alınıp yerine Kays Said tarafından yazılan ve mutlak gücü kendisine veren kelamda anayasa koyularak tamamlandı. Bağımsız yargının yok edildiğini gördük, Kays Said, Bağımsız Yüksek Yargı Konseyi’ni de askıya aldı.

Aynı şey Tunus’taki tüm seçimlere vaziyet eden Bağımsız Seçim Kurulu için yapıldı. Yolsuzluk Tedbire Komisyonu’nun ve her bir demokratik kurumun feshedildiğini de gördük. Artık, Tunus’ta, kanunun üstünlüğü yok, kuvvetlerin ayrılığı diye bir durum da yok; yürütme, yasama ve yargı.. her şeyi Kays Said denetim ediyor.

Dolayısıyla bu açıkça bir darbedir. Kays Said’in verdiği her karar anayasal değildir. Kanun dışıdır.

Darbe sonrasında çeşitli partilerden meclis üyeleri online toplandı ve Kays Said’in kararlarının tamamını kanun ve anayasa dışı olarak niteleyen önergeyi oylayıp kabul ettiler. Afrika İnsan ve Kişi Hakları Mahkemesi de birebir kararı verdi. Hasebiyle, Kays Said ekolünün Tunus’ta demokrasiye karşı durduğu ve bizi diktatörlük ve tek adam hakimiyetine götürmede kararlı olduğu gerçeğini kimse inkâr etmiyor.

Demokrasinin, İslam ile demokratik kıymetlerinin ahenginin, özgürlük ve insan haklarına hürmetin en önde gelen savunucularından olan babamın tutuklanmasına birçok yerden kınama geldi. Ağır halde dayanak ve dayanışma iletileri verildi.

Dünya başkanları önemli kaygılarını bildirdiler. Lakin, bunlar kâfi değil. Darbeden bu tarafa iki yıldır yeniden kaygılar lisana getiriliyor, lakin, Kays Said bunlara kulak asmıyor. Tunus demokrasisini önemseyenler, bu önemli telaş açıklamaları dışına çıkmalı ve dayanışmalarını somut adımlarla göstermeli.

Biz, siyasi mahkûm aileleri olarak AB’de, ABD’de Kays Said, içişleri bakanı, adalet bakanı, savunma bakanı ve her kim insan hakları ihlallerine karışmışsa, aleyhine dava açtık. Birebir biçimde, Milletlerarası Ceza Mahkemesi’nde, Afrika İnsan ve Kişi Hakları Mahkemesi’nde, ulaşabildiğimiz her isimli kurumda dava açacağız. Tıpkı pahalara inanan herkesi de Kays Said’in hareketlerine müsamaha göstermemeye çağırıyoruz.

Kays Said’e yardım sağlayan herkes yardımını yalnızca Tunus halkına, STK’lara direkt verdiğinden emin olmalı. Rastgele bir yardım, eğitim, insan hakları ve özgürlükler kuralına bağlanmalı.

Tunus’un haklara, halkın iradesine hürmet gösterilen, halkın temsilcilerinin özgür ve adil seçimlerle iş başına geldiği demokratik bir ülke olmasını istemeyen içeride ve dışarıda güçler olabilir.

Bazı güçler Tunus’un diktatörlükten demokrasiye hakikat yönlenmesinden şad değillerdi.

Diğer taraftan Kays Said geçiş periyodu meselelerini, kendisinin de kötüleşmesine katkıda bulunduğu ekonomik zorlukları ve pandemi sorunlarını istismar etti. Darbeden sonra, Kays Said’in ekonomik kötüleşmeye yol açtığını düşündüğü siyasetçiler ve demokrasiden kurtulma vaatlerine ikna olmuş birileri olabilir. Fakat, o, ihtilalin tesis ettiği demokrasi, hak ve özgürlükleri rafa kaldırmakla kalmadı, Tunus iktisadını de çökme durumuna soktu. Binlerce Tunuslu, Kays Said’in başarısızlığından ötürü ülkeyi terk etmeye başladı.

Kays Said’e gelince, bu sıkıntılarla uğraşmak yerine, tek siyaseti, muhalefeti şeytanlaştırmak, her hatası muhalefetin üstüne atmak. Ya da yabancı komplolardan dem vurmak, Afrikalı göçmenleri suçlamak.

Şu da var ki, Tunuslular anlamaya başladı. Yalnızca özgürlükler ve demokrasi değil, temel hak ve hürriyetleri de tehdit altında. Tunus devleti çökme ve iflas tehdidi altında. Tunuslular sessiz kalacak değil.

Muhalefete yönelik gözaltına alma furyasının temelinde de bu var, susmuyorlar: Protesto ediyorlar. Demokrasiyi onarmak, Tunus’un anayasal değil de ekonomik olan acil gereksinimlerine deva bulmak için Kays Said’e karşı birlik olmaya çalışıyorlar.

On yıllardır süren diktatörlük ve yolsuzluk periyodundan demokrasiye geçişin kolay olmayacağı açıktı. Buna karşın kıymetli bir gelişmenin sağlandığını unutmamamız gerekir. Tunus’ta demokrasiyi yapılandırmada kayda paha muvaffakiyet sağlandı, lakin ekonomik kazanımlar o derece değildi ve halkın beklentilerinin altında kaldı; geçiş devri zorlukları, Tunus ve bölgedeki problemler yüzünden, Avrupalı partnerlerin resesyona girmesinden ötürü, Tunus içi ve dışındaki ihtilal karşıları sebebiyle. Tekrar de Tunus emsal bir krizi 2013’te diyalogla atlatmıştı.

Biz, her şeye karşın, diyaloğa davete devam ediyoruz. Babam, darbe öncesi ve darbe sonrasında diyaloğa davete devam etti. Başka örgüt ve personel sendikaları diyalog davetlerine devam ettiler. Tüm bu yaşananlara karşın, Tunus’un tek çıkış yolu, kimseyi dışlamadan tüm Tunusluların diyaloga girmesi ve Tunus’a demokrasinin geri getirilmesinde. Böylelikle hepimiz Tunus’un gerçek sorunlarına odaklanabiliriz.