Nöbetçi Eczaneler
Otomotiv dalında sıfır araç fırsatçılığı dur durak bilmiyor. Pandemide çip krizini mazeret ederek fiyat artıran akabinde da ‘piyasada araç yok’ algısı oluşturan fırsatçı bayiler, tüm yaptırımlara karşın geriden dolaşmanın yolunu buluyor.
Kur artışı sonrası zamlanan araçların fiyatına bir de piyasada 20-30 bin TL olan aksesuarları 200 bin lira olarak ekleyen bayilerin son oyunu ise araç sırası oldu.
MODELE NAZARAN DEĞİŞİYOR
Bayiye sıfır araç almak için giden müşterilerine kendilerinin oluşturduğu sırada bekleyenler listesini gösteriyorlar. Fırsatçılar, sıraya girip listeye ismini yazdırmak isteyen alıcılardan da 50 bin ila 200 bin TL ortasında ‘sıra parası’ istiyor.
Üstelik, bu ücret otomobil fiyatına dahil değil! Sistem şöyle işliyor: Bir müşteri araç almak için bayiye gittiğinde bayi bir liste gösteriyor. “Bu listeye artık yeni müşteri yazamıyoruz. Bir sonraki listemiz de dolmak üzere.
Şayet listeye isminizi yazdırmak istiyorsanız 50 bin TL alıyoruz. Sırada 50 kişi var. Fakat 10 araç gelirse listedeki birinci 10 bireye vereceğiz. Sonra gelenleri de size vereceğiz. Şayet listede öne çıkmak istiyorsanız 100 bin TL ödeyin sizi listede öne çekelim” diyorlar.
Bayinin listeye almak için müşterilerinden talep ettiği fiyat aracın modeline nazaran değişiklik gösteriyor. Listeye girebilmek için para vermeyi kabul eden alıcıdan 50 ila 100 bin TL ortasında para alan bayi, alıcıyı en az bir ay bekletiyor. Bu müddet zarfında peşin aldığı parayı ise dolar ya da altına yatırarak kazanıyor.
5 AYDA 445 BİN SIFIR ARAÇ
Dünyada çip krizinin aşılmaya başlanmış olmasına karşın “Araç yok” algısını sürdüren bayileri sayılar da yalanlıyor.
Kesimden edinilen bilgilere nazaran, birçok bayi bu yolla ayda ortalama 500 bin ila 1 milyon TL’yi alıyor ve kullanıyor. Kurda son günlerde yaşanan hareketlilik de dikkate alındığında bayi her yerden tatlı kârını cebine atıyor.
O denli ki Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği’nin yayımladığı rapora nazaran Türkiye’ye gelen sıfır araç sayısı bu yılın birinci 5 ayında, çip krizinden evvelki yıl olan 2018’in birinci 5 ayını da aşmış durumda. 2018 yılının birinci 5 ayında ithal ve yerli üretim olarak 302 bin 311 araç satılırken, bu sayı 2022’nin birebir devrinde 277 bin 252 oldu.
Bu yılın birinci 5 ayında ise 445 bin araç piyasaya satılarak pandemide yaşanan çip krizinden evvelki sayı dahi aşıldı, rekor kırıldı.
DEVLET KAPALI KONTROL YAPSIN
Bayilerin fırsatçılıkta hudut tanımaz hale geldiğini belirten Güçlü Otomotiv’in sahibi Hasan Varlıklı, “Ben 40 yıldır bu işi yapıyorum. Bu türlü bir devir hiç yaşamadık. Bayiler artık uygunca azıttı.
Hem insanlara araç vermiyorlar almak isteyeni de aksesuar satışı ismi altında resmen soyuyorlar. Piyasada 1.500 TL olan bagaj havuzunu 20 bin TL’ye zoraki satan mı ararsınız, sıfır araca 1.500-2.000 lira olan pasta cilaya 25 bin isteyen mi? Bunu yaptırmam diyene aslında araç yok.
Asla araç satışı yapılmıyor. Siz liste fiyatının üzerine aksesuar ismi altında en az 100 bin lira fazladan vermek zorundasınız ki aracı alabilirsiniz” dedi. Bayilerin her türlü yaptırımı deldiğini anlatan Güçlü, “Devlet bayilere kontrolleri artırmalı.
Fakat bu kontrolleri ellerinde çantayla giderek yaparlarsa hiçbir şey göremezler. Gelen esasen bakanlık. Onlara ‘Hay hay efendim’ diyerek hiç usulsüzlük yapmıyorlarmış üzere gösteriyorlar.
O nedenle bâtın kontrol yapmak zorunda devlet. Müşteri üzere bayileri dolaşacak. Asla renk vermeyecek. O vakit bayilerin tüm oyunlarını görür” sözlerini kullandı.