Nöbetçi Eczaneler
Antalya‘da üretimi durma noktasına gelen “Barak kilimi” dokumacılığı Kaş ilçesinde hazırlanan “Yöresel Eserler Turizmle Buluşuyor” projesi kapsamında yine canlandırılıyor.
Antalya’nın Kaş ilçesine bağlı, eski ismi Yayla Barak olan Yeşilbarak ile eski ismi Kıyı Barak olan Boğazcık Mahallelerine yaklaşık 300 yıl evvel Gaziantep’ten göç eden vatandaşlar, konutlarına kurdukları dokuma tezgahlarında kilim, seccade, yolluk, heybe üzere barak eserleri dokumaya başladı.
Teknolojik gelişmeler ve kent merkezine göçle vakitle unutulmaya yüz tutan el işi göz ışığı bu el sanatının yaşatılması için Kaş Belediyesinin öncülüğünde çalışma başlatıldı.
Belediyenin hazırladığı “Yöresel Eserler Turizmle Buluşuyor” projesine alınan Barak kilimi dokumacılığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayesinde Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) tarafından yürütülen Toplumsal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) kapsamında desteklenmeye hak kazandı.
Kaş Belediyesince tadilatı yapılan Boğazcık Mahallesi’ndeki eski okul binası toplumsal hayat alanına dönüştürüldü. Kaş Halk Eğitim Merkezi ve Orman İşletme Şefliği Odun Dışı Hizmetler Şube Müdürlüğü ile de işbirliği içinde hareket edilen projede klasik dokumacılığı yaşatarak aile bütçelerine katkı sağlamak isteyen istekli bayanlar yer aldı.
İlçe merkezine yaklaşık 75 kilometre uzaklıktaki kırsal mahallede yaşayan bayanlar sayesinde klasik dokuma tezgahlarından yine ses gelmeye başladı. Tezgahların başına geçen bayanların üretimi Barak kilimleri kentin turizmine kazandırılacak.
“Kalkan Mahallesi’nde teşhir alanı kurulacak”
Kaş Belediye Lideri Keyifli Ulutaş, AA muhabirine, Barak kiliminin kültürel zenginliğin modülü olduğunu söyledi.
İnce personellik isteyen bu zenginliği gelecek jenerasyonlara taşımak istediklerini aktaran Ulutaş, “Kök boya ile renklendirilen koyun yünü iplerle el emeği göz parıltısı kilimler dokunuyor. Bu zenginliğimizi geleceğe taşımak istiyoruz. Proje sayesinde kültürümüzü yaşatırken köyümüze de bir gelir, istihdam sağlanmış olacak.” dedi.
Proje kapsamında Kaş ilçe merkezinde Kalkan Mahallesi’nde teşhir alanı kurulacağını aktaran Ulutaş, eserlerini burada sergileme imkanı bulacak bayanların, turistlere satış da yapabileceğini bildirdi.
“Kilim dokumayı atalarımdan öğrendim”
Boğazcık Mahallesi’nde Barak kilimi dokuyan Fatma Çalışkan, çocukluğunda klasik dokumanın yaygın olduğunu söz etti.
Geleneksel dokuma tezgahlarının tekrar can bulmasından mutlu olduğunu lisana getiren Çalışkan, “Dokuma yapmayı atalarımdan öğrendim. Belediyemizin açtığı atölyede bu el sanatını yaşatmaya başladık. Evvelden köyümüz için çok kıymetli bir geçim kaynağı olan barak kilimini tekrar iktisada kazandırıyoruz. Birebir vakitte bu el sanatının unutulmamasını, gelecek jenerasyonlara miras kalmasını istiyoruz.” tabirlerini kullandı.
Yapağıdan dokuma tezgahına
Koyundan kırkılan yün (yapağı) yıkanarak, güneşte kurutuluyor. Ayrıştırılan bu yün, kirmende (pamuk eğirmeye yarayan, tahtadan yapılmış bir cins iğ) eğrilerek, iplik haline getiriliyor. Elde edilen ip yumakları, kazanlarda boyanıyor. Boyama süreci sırasında doğal bitkiler (çörtük, nar kabuğu, soğan kabuğu, indigo, kök, cehri, ceviz, muhabbet çiçeği) kullanılıyor.
Renklendirilen iplikler dokuma tezgahlarına aktarılarak yöre bayanları tarafından ilmek ilmek dokunuyor ve Barak kilimine dönüştürülüyor. Çoğunlukla iki yüzü de kullanılan, kendine has renk ve desenlere sahip Barak kiliminin Türkmen, biçkili, karşıt biçkili, çengelli, yelekli, ürkütme yelekli, koca yanışlı olmak üzere yedi çeşidi bulunuyor.