Nöbetçi Eczaneler
Muğla‘nın Ula ilçesindeki “Sakin Kent” unvanına sahip Akyaka Mahallesi’ndeki Orta Çağ’dan kalma kale surlarının olduğu bölgede yürütülen hafriyat çalışmalarında tonozlu tünel içerisinde 65 metre uzunluğunda, 2 metre genişliğindeki yapının devamında pak su kaynağına ulaşıldı.
Gökova Körfezi kıyısında her yıl binlerce yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği Akyaka’da, tarihi alanların gün yüzüne çıkarılması için Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Muğla Valiliği YİKOP Başkanlığı ve Ula Belediyesinin katkılarıyla çalışma yürütülüyor.
Idyma Antik Kenti yakınlarındaki, Orta Çağ’dan kalma kale surlarında sürdürülen hafriyat çalışmalarında bulunan eserler, bölgenin tarihine ışık tutuyor.
Muğla Müze Müdürlüğü nezaretinde devam eden hafriyat çalışmalarında gün yüzüne çıkarılan eserler müdafaa altına alınarak belgeleniyor.
Muğla Müze Müdürü Gülnaz Savran, AA muhabirine, güney yamaçlar boyunca aşağı kısımda bulunan bugünkü Azmak Deresine gerçek yerleşimin basamaklar halinde devam ettiğini ve akarsuyun bulunduğu kısmın de antik çağlarda deniz olduğunu, yerleşimin de deniz kıyısında bir liman yerleşimi olduğunu söyledi.
Yörede yaşayanlar tarafından bilinen, kale ile Azmak Deresi ortasında bir geçit, bir dehliz olduğu söylenen alandaki çalışmaları bilhassa 2023’ün ikinci yarısından sonra ağırlaştırdıklarını anlatan Savran, “Daha evvel de giriş kısmını bulduğumuz alan ile Azmak Deresi ortasındaki kontağın tamamını açtık. Bu alanın hangi maksatla kullanıldığı da başımızda netleşmiş oldu. Bu bölgede, 65 metrelik bir tünel ortaya çıktı. Tünelin sonunda da çok pak bir su kaynağına ulaştık.” diye konuştu.
Savran, temasın bilhassa Orta Çağ’da tamir gördüğünü de belirlediklerini söyledi.
“Kurulan düzenek ile pak su kaleye taşınmış”
Çalışmalar kapsamında alanın tonozlu bir yapı olduğunu ve tonoz kısmının ise duvardaki izlere bakıldığında sıvandığını tespit ettiklerini anlatan Savran, büyük taş örgülerden oluşan tünelde duvardaki küçük nişlerden de burada bir düzeneğin bağlı olduğunun ortaya çıktığını kaydetti.
Tünel sonunda buldukları pak suyla burada bir düzenek kurularak, bu pak ve tatlı suyun kullanma suyu olarak kalenin içine kadar taşındığını belirlediklerini aktaran Savran, “Çalışmalarımızda bir kuşatma anında hiçbir vakit kalede yaşayanların sularının kirlenme riskiyle karşı karşıya kalmadıklarını, uzun müddet su olduğu için kuşatmaya dayanabildikleri kanısına ulaştık.” dedi.
Kalenin birinci yapıldığı tarihe bakıldığında 4 bin yıl önceye kadar uzandığına işaret eden Savran, o devirde de su kaynağının var olduğunu tabir etti.
Savran, buldukları temasın birkaç defa onarılmış olabileceğine de dikkati çekerek, yapının üst kısmının sonradan örtülmüş olabileceğini kaydetti.
Bölgeyi Idyma Antik Kenti ile özdeşleştirdiklerini belirten Savran, “Burayı İdyma Antik Kentinin antik limanı olarak değerlendirirsek, su kaynağının kentin tahminen birinci şekillenmeye başladığı tarihe kadar götürmek mümkün. Muhtemelen şu an bulunduğumuz kaynağın dışarıda da aslında bir çıkışı var. O çıkışta tahminen bir çeşme olarak kullanılıyordu. Onun da etrafında blog taşlar var. Kale içi yalnızca bu alanı kullanıyordu tahminen lakin dışarıda da birebir kaynağa insanların ulaşması bence mümkündü. Hakikaten antik deniz ticaretinde ben Akyaka’daki bu pak suyun çok değerli bir kaynak olduğunu düşünüyorum.” sözlerini kullandı.
“Aslına uygun olarak restore edilecek”
Tonuzlu yapının Orta Çağ’da yapıldığını düşündüklerini aktaran Savran, tekrar de buranın onarım projelerinin hazırlanabilmesi için öncelikle yapıda bulunan harçların tahliline yönelik bir çalışma olduğunu anlattı.
Savran, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde arkeometrik çalışmalar ile yapıdan modül alınıp, tahlilleri yaptırılıp hem değerlendirmesinin mümkün olacağını hem de içinde ne cins materyallerin kullanıldığının raporlandırıldıktan sonra yeniden tıpkı emsal malzemeyi kullanarak harcı tekrar yenilemenin mümkün olacağını lisana getirdi.
Mümkün olduğu kadar aslına bağlı kalarak onarım çalışmalarının yapılmasını planladıklarını belirten Savran, “Fakat onarım sonrasında burası için nasıl bir değerlendirmeye gidilebilir, tahminen de ziyarete açılabilir. Tahminen öykünün anlatıldığı bir koridor haline getirilebilir. Çok rahat üste kaleye kadar ulaşımın sağlanabildiği bir alan haline de getirilebilir.” dedi.