Nöbetçi Eczaneler
2 bin 700 yıllık kaya mezarı, bakımsızlıktan yok oluyor
KASTAMONU – Birçok medeniyete ilişkin üzerinde hayvan fotoğrafları bulundurduğu için Türkiye’de tek olma özelliği taşıyan 2 bin 700 yıllık geçmişe sahip Kastamonu‘nun Taşköprü ilçesindeki kaya mezarları, bakımsızlıktan yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Kastamonu
Türkiye’de tek olma özelliği taşıyan Donalar Kaya Mezarı bölgesinin sit alanı olarak ilan edilmesine karşın yeteri kadar korunamadığını belirten takım, bakımsızlıktan ve ilgisizlikten tarihi bölgenin ve mezar üzerindeki hayvan figürlerinin yok olmaya başladığını kaydetti.
“Donalar Kaya Mezarı, Anadolu’da tek olma özelliğini taşıyor”
Donalar Kaya Mezarının tarihi ve üzerinde taşıdığı hayvan figürleri sebebiyle Anadolu’da tek olarak gösterildiğini söyleyen Taşköprü Belediyesi Kültür ve Toplumsal İşler Müdür Yardımcısı Lütfi Gültekin, “Kastamonu, bölgemizin turizm manasında çok kuvvetli döneleri olan bir bölgedir. Kastamonu’nun arkeolojik, tabiat, gastronomi, tabiat ve inanç turizmi üzere birçok çeşitli alanlarında destinasyonları bulunuyor. Bölgemiz bu manada şu anda çok bakir. Bu noktada Taşköprü, arkeolojik turizm manasında bir başşehir pozisyonunda. Pafloganya’nın başşehri meşhur Pompeiopolis Antik Kenti, Taşköprü’de bulunuyor. Bizlerde bu bakımdan arkeolojik rotalarımızı güçlendiriyoruz. Bunu da yaparken Taşköprü Mahallî Hareket Gurubu Derneğimiz, Taşköprü Belediyemiz ve Kastamonu Üniversitemiz ile dağcılık takımlarımızla birlikte Taşköprü’nün iç kısmının turizm rotalarını bitirdikten sonra bölgemizdeki kaya mezarlarına çalışmaya başladık. Donalar Kaya Mezarının bulunduğu bölge askeri ve stratejik ehemmiyete sahip bir bölge. Bu bölgeyi tuttuğunuz vakit ambiyans bölgesini de tutmuş oluyorsunuz. Kuzeyimizde bulunan Küre Dağlarından Karadeniz’e açılıyorsunuz. Hala kıyı bölgesindeki köylerimiz ile Donalar köyümüzde ömürlerini sürdüren vatandaşlarımızın eserlerini takas ettiklerini biliyoruz. Bu bağlamda bölgemiz çok önemli” dedi.
“2 bin 700 yıllık kaya mezarı, global ısınma yüzünden yüzeyi son 30 yıldır asit yağmurları sebebiyle eriyor”
Donalar Kaya Mezarının 2 bin 700 yıllık bir tarihe sahip olduğunu anlatan Gültekin, “Donalar Kaya Mezarı, milattan evvel 700. yüzyıldan kalmıştır. Takriben 2 bin 700 yıllıktır. Anadolu’da tek gösteriliyor. Sebebi ise Roma’nın kartalı, aslan ile Herkül’ün Helenistik periyottan kalma fotoğrafları, griffon ile kanatlı aslanların fotoğrafları görülüyor. Tamamlanmamış tek boynuzlu atı da görebiliyoruz. Boğa, aslan üzere birçok hayvan figürlerini görebiliyoruz. Birçok medeniyetten üzerinde izler taşıdığı için Anadolu’da tek gösteriliyor. Lakin maalesef 2 bin 700 yıllık kaya mezarının global ısınma yüzünden yüzeyi son 30 yıldır asit yağmurları sebebiyle eriyor. Bu bahisle ilgili yazışmalarımız var. Devletimizden bu hususta bir yardım bekliyoruz. Bunun dışında Urgancı, Bademci, Aygır ve Akseki üzere köylerimizde kaya mezarları bulunuyor. İnanılmaz bir Pompoipolisin dışında bir Paflagonya’nın mahallî krallıklarından kalma destinasyonlar mevcut. Kaya mezarının üst tarafında bir tünel var, merdiven ile iniliyor. Üstünde tekrar bir Osmanlı hamamı bulunuyor. Burası aslında bize bir yerleşim bölgesi olduğunu gösteriyor. Ön tarafında ise hala tuğla kırıkları ve küp kesimleri ziyadesiyle bulunuyor. Bu bölgede bir yerleşim alanı olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
“Sit alanı bölgesine bolt ve sikke çakarak mezara iniş yapılmış”
Dağlarla sürdürdüğü hayat sebebiyle “dağların oğlu” lakaplı Erzurum’un İskip Belediyesi Kültür Elçisi Bülent Erkan ise, “Türkiye’de birinci kere bu türlü bir yer gördüm. Ben çok fazla gezdim ve Türkiye’de bu türlü bir kaya mezarını birinci sefer duydum. Bu yüzden de merak edip Taşköprü’ye geldim. Kaya mezarının üzerinden iple mezarın içerisine iniş yaptık. İniş yaptığımızda yanlış olan iki şey gördüm. Bunlardan birisi kaya mezarının üzerinde bolt ve sikke çakarak iniş yapmışlar. Kaya mezarının içerisinde sandukalar bulunuyor. Binlerce yıllık tarihi dokuya ziyan verilmiş, patlatmışlar. Ayrıyeten soldaki odanın bir adedinde tavanı dökülmeye başlamış. Burasının ilgili kurumlar tarafından korunması, restore edilmesini de talep ediyorum. Umarım bunu kısa müddette yaparlar. Taşköprü’nün tarihi ve kültürel mirası, yüzlerce yıldan günümüze geldiği üzere bizden sonra gelecek kuşaklara ve jenerasyonlara da aktarabiliriz. Bu tarihi dokunun korunmasını istiyoruz” halinde konuştu.
“Kaya mezarının içerisinde tavan akıyor ve kayalar dökülüyor”
Kaya mezarının içerisinde tavanın aktığını ve kayalarında döküldüğünü belirten Erkan, “Kaya mezarının içerisinde sağda bir pencere bulunuyor. Sol tarafta giriş kapısı var. Odanın ilerisine hakikat gidildikçe sandukalar görünüyor. İkinci bir odaya var, buraya dar bir kapı verilmiş. Orada da bir tane sanduka var. Ama bu sandukalara ziyan verilmiş. Ayrıyeten soldaki odanın tavanı da akmaya başlamış. El kalınlığında tavan akıyor ve kayalar dökülüyor. Bizler bunları gördük ve bunlar bizleri hakikaten çok fazla üzdü. İçerideki mezarları da ne yazık ki patlatmışlar, beton kırma makinesi izleri bulunuyordu. Birde kaya mezarına iniş yapmadan evvel iki tane aslan heykeli gördüm. Bir adedinde gözleri, burnu, ağzı, biçimi ve kuyruğu muhakkak oluyor, aslanın görkemli heybeti aşikâr oluyor. Oburu ne yazık ki tahrip edilmiş ancak aslanın bulunduğu yerler belirli oluyor” tabirlerini kullandı.