Nöbetçi Eczaneler
Aztek ve Mayaların mirası Amarant bitkisi toprakla buluştu
Amarant bitkisi hayvanlara yem, insanlara şifa, çölyak hastalarına besin oluyor
BALIKESİR – Türkiye‘de kayıtlı olarak yalnızca Balıkesir‘de ekilen Amarant bitkisi ile hayvanlara yem, insanlara şifa, çölyak hastalarına da un üretilmesi hedefleniyor. Aztek ve Maya medeniyetlerinden miras Amarant bitkisi, su zahmeti çekilen bu yıllarda az su tüketimi ile yem kesiminin dikkatini çekerken, çölyak hastaları için de un ve çay olarak olarak sofralarda yerini alması planlanıyor.
Kökeni Hindistan ve Güney Amerika olan Amarant bitkisi Balıkesirli emekli sıhhat çalışanı Zerrin Canik tarafından Balya’nın Ilıca Kırsal Mahallesinde ekimi yapılıyor. Geçtiğimiz yıl birinci olarak deneme ve tohum elde etmek maksadıyla Amarant bitkisini eken çiftçi Zerrin Canik bu yıl da 30 dekarlık alanda bitkinin ekimini gerçekleştirdi.
Aztek ve Maya uygarlıklarında şifa kaynağı olarak kullanıldığı bilinen ve “Ölümsüzlük Bitkisi” olarak nitelendirilen Amarant bitkisi hayvanlara yem olarak kullanılmasının yanında un ve çayı ile de çölyak hastalarının kullanımına sunuluyor. Bedende insülin oranını dengelediği de bilinen Amarant bitkisi susuz ortamda yetişmesiyle kuraklık devrinde hayvancılığa katkı sunması hedefleniyor.
Canik: “Alternatif yem bitkisi”
Balya Ilıcalı çiftçi Zerrin Canik Amarant bitkisinin susuz üretilmesiyle kuraklık periyotlarında hayvancılığa büyük katkısının olacağını söz etti. Canik, bölgede hayvanlara silajlık olarak yetiştirilen mısır yerine susuz alanda da yetiştirilebilen Amarant bitkisinin alternatif olacağını belirterek, “Yöremizde hayvanların bakımı için silajlık mısır ekimi çok fazla olduğundan alternatif yem bitkilerinden Amarant bitkisini ekmeyi planladım ve denedim. Geçen yıl tohum için çalıştık bu yıl da tarlalarımıza 30 dekar civarında Amarant tohumlarımızı serptik. Şu anda Amarant tohumlarımız bir ayda büyüdüler ve yaklaşık 45 gün sonra biçme etabına geçeceğiz. Ağustosun 15’inde Amarant bitmişini biçmeye başlayacağız” diye konuştu.
“Çölyak hastaları için besin olabiliyor”
Amarant bitkisinin kullanım alanları hakkında da açıklamalarda bulunan Zerrin Canik, “Amarant bitkisi yalnızca hayvanlara silajlık olarak değil çölyak hastalarının glütensiz beslenmesinde yararlı olduğu, antioksidan özelliği olduğu, sakarin unsurunun bulunduğu, kanser önleyici özelliğinin bulunduğundan ötürü ekimini planladık. Denediğimizde de eserlerimizin yetiştiğini bu sene 30 dekar Amarant tohumlarını vilayetimizle, köylülerimizle Türkiye‘mizle paylaşmayı planlıyoruz” tabirlerini kullandı.
“Yetiştirirken masrafı hiç yok”
Şu anda Türkiye‘de kayıtlı olarak Amarant bitkisini tek üreten kişi olduğuna değinen Canik, bitkinin üretimi basamağı hakkında bilgiler verdi. Canik, “Şu anda Balıkesir Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü tarafından Amarant tohumlarını kayıtlı çiftçi olarak eken bir tek ben bulunmaktayım. Önümüzdeki yıllar kurak geçeceğini hepimiz biliyoruz dünya ve Türkiye kaidelerinde. Sulu olarak yetişen yem bitkilerine alternatif olarak Amarant yetiştiriyoruz. Amarant ekildiğinde gübre, çapa ve en değerlisi su istemiyor, hiçbir masrafı yok. Yalnızca tohumu toprağa serpiyorsunuz o formda yetişiyor. Yapılan süreç yalnızca bu kadar. Ondan sonra kendi kendine yetişerek 60’ncı günde çiçekleri açmaya başlıyor, 30 gün içinde olgunluğa erişiyor ve 90 ila 100 gün ortasında da biçimi yapılıyor. Amarant bitkisini besin olarak tüketebiliyorsunuz. Yapraklarından salata ve yemek formunda tüketilebilirken çayı içim olarak harika oluyor. Şeker hastalığına yararlı olduğu tez çalışmalarında gözlemledik. Biz mutluyuz, umarım tüm Türkiye bu bitkiyi eker” değerlendirmesinde bulundu.
“Tüketimi artırılabilir”
Amarant bitkisiyle ilgili gelecek planları hakkında da değerlendirmede bulunan Zerrin Canik, “Şu anda deneme evresinde olduğumuz için mahsulü birinci etapta biz üniversitelerle paylaştık. Birkaç üniversitemizle elde ettiğimiz tohumları paylaştık. Taze tohum Türkiye’de pek yok, dışarıdan ithal ediliyor. Amarant bitkisi Hindistan ve Güney Amerika kökenli bir bitkidir. Bunu Türkiye’de yetiştirip ileriye dönük çalışmalarda kullanılmasını sağlamak istiyoruz. Amarant bitkisinin yağı çıkarılıyor, silajı, unu, çayı yapılıyor. Ayrıyeten kozmetik kesiminde, makyaj gereçlerinde de kullanılıyor. Bu bitki çok bereketli, etinden, sütünden her şeyinden yararlanıyorsunuz. Hayvanlarda bilhassa et süt oranını artırdığı, protein bedelinin yüksek olduğunu biliyoruz. Bu bitkinin daha fazla faydalarını da üniversitelerin araştırmalarıyla daha da genişleyecektir diye düşünüyorum. Maksadımız birinci etapta para değildi lakin izlemlediğimizde biz yalnızca susuzluğa ehemmiyet verdiğimizi belirtmiştik. Şu anda gördüğümüz kadarıyla da Türkiye’de yaygınlaşarak tüketilmesi sağlanabilir. Biz bu eseri çölyak hastalarının kullanımına yönelik un üretiminde, ekmek, börek imalinde kullanmayı planlıyoruz” dedi.