Kökeni Hindistan ve Güney Amerika olan amarant bitkisinin Balıkesirli emekli sıhhat çalışanı Zerrin Canik tarafından Balya’nın kırsal Ilıca Mahallesi’nde ekimi yapılıyor. Geçtiğimiz yıl birinci olarak deneme ve tohum elde etmek hedefiyle amarant bitkisini eken Canik, bu yıl da 30 dekarlık alanda bitkinin ekimini gerçekleştirdi.

Aztek ve Maya uygarlıklarında şifa kaynağı olarak kullanıldığı bilinen ve “ölümsüzlük bitkisi” olarak nitelendirilen amarant bitkisi hayvanlara yem olarak kullanılmasının yanında un ve çayı ile de çölyak hastalarının kullanımına sunuluyor. Bedende insülin oranını dengelediği de bilinen amarant bitkisinin susuz ortamda yetişmesiyle kuraklık periyodunda hayvancılığa katkı sunması hedefleniyor.

“Alternatif yem bitkisi”

Zerrin Canik, amarant bitkisinin susuz üretilmesiyle kuraklık periyotlarında hayvancılığa büyük katkısının olacağını tabir etti. Canik, bölgede hayvanlara silajlık olarak yetiştirilen mısır yerine susuz alanda da yetiştirilebilen amarant bitkisinin alternatif olacağını belirterek, ”Yöremizde hayvanların bakımı için silajlık mısır ekimi çok fazla olduğundan alternatif yem bitkilerinden amarant bitkisini ekmeyi planladım ve denedim. Geçen yıl tohum için çalıştık, bu yıl da tarlalarımıza 30 dekar civarında amarant tohumlarımızı serptik. Şu anda amarant tohumlarımız bir ayda büyüdüler ve yaklaşık 45 gün sonra biçme etabına geçeceğiz. Ağustosun 15’inde amarant bitkisini biçmeye başlayacağız” diye konuştu.

“Çölyak hastaları için besin olabiliyor”

Amarant bitkisinin kullanım alanları hakkında da Canik, “Amarant bitkisi yalnızca hayvanlara silajlık olarak değil çölyak hastalarının glütensiz beslenmesinde yararlı olduğu, antioksidan özelliği olduğu, sakarin unsurunun bulunduğu, kanser önleyici özelliğinin bulunduğundan ötürü ekimini planladık. Denediğimizde de eserlerimizin yetiştiğini gördük. Bu sene 30 dekardaki amarant tohumlarını vilayetimizle, köylülerimizle, Türkiye’mizle paylaşmayı planlıyoruz” tabirlerini kullandı.

“Yetiştirirken masrafı hiç yok”

Şu anda Türkiye’de kayıtlı olarak amarant bitkisini tek üreten kişi olduğunu söyleyen Canik, bitkinin üretim etabı hakkında bilgiler verdi. Canik, “Şu anda Balıkesir Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü tarafından amarant tohumlarını kayıtlı çiftçi olarak eken bir tek ben bulunmaktayım. Önümüzdeki yılların kurak geçeceğini hepimiz biliyoruz dünya ve Türkiye kaidelerinde. Sulu olarak yetişen yem bitkilerine alternatif olarak amarant yetiştiriyoruz.

Amarant ekildiğinde gübre, çapa ve en kıymetlisi su istemiyor. Hiçbir masrafı yok. Yalnızca tohumu toprağa serpiyorsunuz, o biçimde yetişiyor. Yapılan süreç yalnızca bu kadar. Ondan sonra kendi kendine yetişerek 60’ncı günde çiçekleri açmaya başlıyor, 30 gün içinde olgunluğa erişiyor ve 90 ila 100 gün ortasında da biçimi yapılıyor. Amarant bitkisini besin olarak tüketebiliyorsunuz. Yapraklarından salata ve yemek formunda tüketilebilirken, çayı içim olarak süper oluyor. Şeker hastalığına yararlı olduğunu tez çalışmalarında gözlemledik. Biz mutluyuz, umarım tüm Türkiye bu bitkiyi eker” dedi.

“Tüketimi artırılabilir”

Amarant bitkisiyle ilgili gelecekteki planlarını da anlatan Zerrin Canik, “Şu anda deneme basamağında olduğumuz için mahsulü birinci etapta biz üniversitelerle paylaştık. Birkaç üniversitemizle elde ettiğimiz tohumları paylaştık. Taze tohum Türkiye’de pek yok, dışarıdan ithal ediliyor. Amarant bitkisi Hindistan ve Güney Amerika kökenli bir bitkidir. Bunu Türkiye’de yetiştirip ileriye dönük çalışmalarda kullanılmasını sağlamak istiyoruz. Amarant bitkisinin yağı çıkarılıyor, silajı, unu, çayı yapılıyor. Ayrıyeten kozmetik kesiminde, makyaj materyallerinde de kullanılıyor.

Bu bitki çok bereketli, etinden, sütünden her şeyinden yararlanıyorsunuz. Hayvanlarda bilhassa et süt oranını artırdığı, protein pahasının yüksek olduğunu biliyoruz. Bu bitkinin daha fazla faydaları da üniversitelerin araştırmalarıyla daha da genişleyecektir diye düşünüyorum.

Amacımız birinci etapta para değildi ancak izlemlediğimizde biz yalnızca susuzluğa değer verdiğimizi belirtmiştik. Şu anda gördüğümüz kadarıyla da Türkiye’de yaygınlaşarak tüketilmesi sağlanabilir. Biz bu eseri çölyak hastalarının kullanımına yönelik un imalinde, ekmek, börek imalinde kullanmayı planlıyoruz” dedi.